Þjóðólfur - 26.08.1854, Blaðsíða 6

Þjóðólfur - 26.08.1854, Blaðsíða 6
272 var eldri .stmlent. Nú var í fyrsta sinni yfirheyrt í ísl. kirkjurétti, seni lamlsyfir- réttardóinnri Jón Pjetursson liélt fyrir- Jestra yfir næstl. lestrarár, og var ein- kunnin í þessari grein löggfi saman vifi |»á í kiikjusögu, eptir fyrirmælum reglugjörf)- arinnar. P. Pjetarssoii. (Aðsent). (Svar ujip á „Söyuna af Vesffjiirðum“; sjá fi.ár Jjóðólfs 13S.—140. I>I.) „Er licimsliur þcgAi inumli liiinn liygginn hal(linn.“ I>clla gamla og góða snilliyrði datt mcr í liug, þeg- nr eg hcrna um daginn las söguna, seni „Vestlirðíng- urinn0 liefir sagt löndum sínuni í 138. og 139. —140. blaði þjóðólfs; og þess var öll von, þó niér ditti það í hng, því að vísu inundi söguritari þcssi lial'a verið hyggn- ari cu iiann er, lielði hann kunnað að þcgja um það niál, sem ekki gctur orðið honuin tii neins sæmdar auka, ef satt er frá því sagt. „Vcstfirðingurinn11 hefir ekki hnlt djörfúng eða lirainskilni ti! þess, að ncfna nalii sitt eða þeirra manna, sem við sögu lians cru riðnir, iicma Iterra amtmanns P. Melsteðs. llann hefir látið sér lynda óncfndur að hlaupa nieð liraksögur um ónefnda menn, cn lagað þær svo, að skilið vcrði við hverja bonn á. Eg hirði heldur ekki nin að draga af honum dulartðtrin fyrst honuin þ,ykir sá búnfngur beztur, þó þekki eg hann vcl, og hefi það fyrir satt, að sá sé faðir og frmn- smiðiir sögunnar af Véstfjörðum, sern neðanniáls á blað- síðu 182. f „}>jóðólfi“ er sagður i 38. ár að „hala gcgnt hreppstjórnar störfuin11 i lirepp þcim á Vestfjörðum, þar sern sagau er frá gjör. En með þvi tvær ættir liggja jafnan að afkvæmi hvcrju, er það gáta mfn, að annar prestur sá, sem er samsveitúugur hreppstjóra, liafi haft andleg viðskipti við hann, og gjörzt móðir að jóðinu, reifað það, og hjúkrað því þángað til það gat farið að labfia og læðast um landið. það er ekki ætlan mín, að bcra vopn fyrir amtmann Slelsteð, cða kaupinanninn, er „Vestfiðíngur“ reynir til að mannskennna, þá er hann i sögu sinni bregður öðrum þeirra uin leti í embættisverkum, cn öðrum um hverful- lyndi; hvortvcggi þessara inanna inun eiga hægt með að bera hönd fyrir liöfuð, þar sem ekki er við vopnfimari garp að etja en „Vestfirðíngur11 sá er. Eins og eg áður sagði, licfir Vestfirðíngurinn ekki nafngrcint mcnn, en þar scm hann talar um „sýslumann“, verður hver sá, sem kunnugur er á Vestfjörðum, og veit hvert tilefni sögu lians er, glöggt að sjá, að að mér eru bendar slettur þær, er liann kastar á sýsluinann þann, er hann getur um í sögu sinn; og hefir honum farizt í þvf eins drengilega eins og við var að búast, að hann sætti þvi lagi, er hann vissi að eg var erlcndis og vissi, að eg gæti því eigi af mér borið illkvittni lians fyr enn þjóð— ólfnr værí búinn að bera hana uin allt landið. llann hcfir valið mér og aðgjórðuin inínuin í útsvarsmáli því er liann segir frá, svo löguð orð, að orsök væri til, að krefja ábyrðarmann “þjóðólfs,, að segja nafn þess, scm ritað hcfir sögiina af Veslfjörðum svo liann yrði lögsóktur fyrir hana; því i sögu þessari cr það sagt með licrum orðuni, að eg liafi Ijóstrað upp ósönnum ástæðuin og úrskurðað cptir þeim; og neðanmáls á 188. blaðsfðu er i dylgjum dróttað að inér, að cg liafi látið fortölur „kaupuiannsins“ ráða raunguin úrskurði; og að vísu þekki eg ekki utanlands eða innan nokkurn þann mann, er sé svo skammt koininn á veg f menntun og siðgæði, og beri svo lítið skinbragð á helgi dóma og dómenda, að liann þori að farn þcim orðuin um dæmd- an dóm eða úrskurð, sem staðfestur er, og að öllu ó- rnskaður „að haun sé byggður á“ ósöunum ástæðum; cu um það elni vil eg ei ræða að þessu skipli, því „sök má í salti liggja. ef sækendur duga“. Eg veit vel, að allir þeir, sem eru kunnugir þessu ináli, geta séð hvað réttast er í þvf, en þó vil eg und- anskilja „Vestfirðínginn“ sem ritaði „söguna afVestfjörð- um“ f þjóðólfi, þvf cg býst við að hann eigi sammerkt við manninn, sem einusinni loflegrar minnfngar var al- þíngisinaður Vnstfirðinga, og sagt er að hafi mælt þcssi mcrkilegu orð: „eg læt mig ekki sannfærast“. En hin- um, scm mál þetta er ckki kunnugt, ncma að sögusögn Vcstfirðingsins, ætla cg að segja söguna af útsvarsináli því, scm hrcift er við f „þjóðólli“ eins og cg veit liana sannasta, og skal eg eltki fullyrða neitt, ncina það eina, sein eg get sannað með vitnum og öðrum skýrteinum er ekki vcrða lirakiu, en sá, cða þcir, scm eru frum- kvöðlar þcss, að cg verð að hreila við málinu, vcrða að þola það, þó sagan vcrði ei eins álitlcg fyrir suina hlutaðcigendur, eins og „Vestfirðíngurinu“ hefir ætlazt til, og eru það sjálfskapavíti. I hrepp nokkrum í Barðastrándarsýslu var í mcira en 30 ár, allt þar til haustið 1S53 hreppstjóri einn, scm eg nú ekki nefni af því liann vill ekki láta nefna nafn sitt. Ilreppstjóri þessi er dugnaðarbóndi, en um lirepp- stjórn hans verður það sannast sagt, scm í stökunni er sagt tim kveðskap Sigurðar heitins tiíslasonar Ualaskálds: „sumt var þarft, sumt vér ei uni tölum“. Ilann stjórn- aði allan aldur lirepp sinum sem Rússakcisari sljórnar Rússiandi; og sýslumaður sá, sein lengst af átti yfir honum að skipa, virtist að hafa veitt honum hrepp þenna að léni og öll mannaforráð í lionum, nema skattskyldur inuii þó hreppurinn hafa vcrið sýslumanni. Arið 1847, kom sýslumaður Br. Svenzon þar til sýslu. Nokkrir gallar þóttu vcra á samlyndi þcirra hreppstjóra og sýsliimanns, og var það meðliam af því, að lircpp- stjóra þótti sýslum. skcrða vald það, er hann hafði haft á dögum hins fyrra sýslumannsins yfir smábændunuin. 1850 var mér skipað að gæta sýslumanns starfa i Barða- strs., og grcindi okkur hreppstjóra allfátt á þar til út- svars mál þetta reis, og er það svo vaxið, að haustið 1852 hélt hreppstjóri hausthrcppski), og heyrði cg þó undireins eptir hrcppsklin, að búið væri að ákvcða hvcrjir vcra skyldu gjörðarmcnn mcð presti og hrcpp-

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.