Þjóðólfur - 15.08.1855, Blaðsíða 4

— 116 —
á stundum málunum á fétta Ieið. — það munu forsetar
þínga þessara, það munu þingin sjálf ætíð viðurkenna,
að enpinn styrkur er þeim þvílíkur, sem mannúðleg
aðstoð viturs og góðviljaðs konúngsfulltrúa.
Stundin er þá komin, elskuðu bræður! að vérskilja
cigum samvistir og samvinnu, allir um stundarsakir,
sumir, að Iíkindum, að öllu; fyrir vort elskaða föður-
land höfum vér unnið það, sem unnið er, og hjörtu
vor allra óska þess nú, að unnið hafi verið því til gagns
og sóma, en þó enginn af oss ásaki sig um, að hann
hafi vanrækt það, sem f hans valdi stóð, þá finnuin
vér það allir, að kraptar vorir eru veikir og vitsmunir
vorir hálfverk, þvf snúum vér allir hjörtum vorum til
hans, hvers krapturinn cr og ráðið, og fyrir tróni hans
sameina sig bænir vor allra, að hann farsæla vilji vora
elskuðu fósturjörð, hlessa, styðja o? styrkja stiptun
þessa, hverrar einasti tilgángnr er heill og heiður Is-
Iands.“
Menn sjá af ræíiu konúngsfulltrúa hér afe framan,
og af þessari ræbu, afe mörg mál, og sum þeirra
mjög merkileg, liafa veriíi rædd til lykta á þessu
alþíngi, og um þau rita&ar bænarskrár og álitsskjöl
til konúngs. Þaib er óneitanlegt, afe lángmest kvefcur
aíi jarhamats- og sveitarstjórnarmálinu. Vér höfum
þegar drepii) á, hvemig hinu fyrra er nú ráfeifc til
lykta, og konúngsfulltrúinn hefir í ræiiu sinni, eins
og sjá má, kveiii; upp eptirtakanlegan fyrirdæm-
íngardóm yfir meiferÖ og atkvæfeagreibslu þíngsins
í sveitastjórnarrnálinu; þaij getur verib, ah fyrir-
sagnir hans um ómildar undirtektir stjórnarinnar,
undir þafe atkvæii þíngsins, rætist betur, en fyrir-
sagnirnar í hitt efc fyrra um viturlega mefcferb
alþíngis á stjórnarbótarmálinu og hin farsælu af-
drif þess hjá stjóminni. En samt verfcum vér afc
vera fulltrúa um, afc hafi konúngsfulltrúi engar afcrar
né betri ástæfcur afc bera á borfc fyrir stjórnina
móti uppástúngum þíngsins, en þær, sem hann kom
mefc í ræfcum sínum á fundi, 3. þ. mán., þá vegi
þær naumast meira hjá henni, — ef liún sker úr
málinu eptir verulegum ástæfcum, sem vér alls ekki
efum, — heldur en ástæfcur þíngsins sjálfs fyrir
uppástúngum þess. Mefcal hinna annara mála voru
merkilegust: kosníngarlagamálifc, vegabótamálifc,
póstgaungumálifc, málifc um stofnun lagaskóla á Is-
landi; afc efninu til, en naumast afc úrslit-
um þeirra mála í þínginu, má og telja málifc um
betri læknaskipun, og konúnglegt frumvarp um,
hvernig greifca skuli kostnafc þann, sem leifcir af
afc framfylgja hinum nýju verzlunarlögum, þ. e.
kostnafc þann sem leifcir af læknum þeim og lög-
reglngæzlu, sóttvörnum o. s. frv., sem sakir iiinnar
frjálsu verzlunar þarf afc koma á í hinura 6 afcal-
kaupstöfcum landsins. Mál þetta kann afc virfcast
heldur smámunamál, en öllum má gefa afc. skilja,
afc þafc getur haft í för mefc sér miklar og veru-
legar afleifcíngar fyrir landsmenn, og þafc er þess
vert, afc vér sífcar meir færum nokkur rök afc því, afc
hve miklu leyti þíngifc hafi gefifc því máli svo
viturlegan gaum, sem óskandi heffci verifc. En vér
finnum skylt, afc geta þess þegar hér, afc konúngs-
fulltrúinn lagfci ekki til þess mefc einu orfci, afc
þær yrfci málalyktirnar, sem urfcu í því máli, heldur
bentijafnvel þínginu þvert í móti.
Þrír voru þeir alþíngismenn nú, sem aldrei
hafa fyr verifc á þíngi, yfirdómari Jón Pjetursson,
skólakennari II. Kr. Friðriksson og séra Jón Há-
varðsson á Skorrastafc; á mefcan svo skamt eru
komin á leifc alþíngistífcindin niundi þafc þykja
heldur til snemmt afc kvefca upp nokkurt sérstak-
legt álit um þessa nýju þíngmenn, en þafc mun
mega segja nú þegar, yfir höfufc afc tala, afc eptir-
sjón væri í því, ef jafn frjálslyndur mafcur, og séra
Jón sýndi sig á þessu þíngi, kæmi ekki framar á
þíng sakir hinnar laUngu og torsóktu leifcar híngafc
ur Sufcurmúla-sýslu, og afc þafc er mein, afc eins
gófcur og ótraufcur verkmafcur til allskonar þíng-
starfa eins og herra Ilaldór Frifcriksson reyndist,
skuli ekki eiga fasta setu' á alþíngi, og er þó slíkra
manna því fremur þörf í þíngifc, sem þafc naumast
gat dulizt fyrir mönnum nú, afc víst fáeinir hinna
eldri þíngmanna sýndu sig nú engu ólinari, efca
ófylgisamari hverskyns bendíngum og spám um
„vilja stjórnarinnar“, — sem má ske aldrei hefir
verifc otafc fram jafn yfcuglega, og nú á þessu þíngi,
— heldur en á undanförnum þíngum; — reynslan
mun sanna þafc hér, sem á ýmsum öfcnim þínguin,
afc þeir gefast ekki jafnan bezt til lángframa, sem
lengst og hvafc eptir- annafc hafa orfcifc fyrir kosn-
íngum; — sumum hættir þá vifc afc skofca þíng-
setu sína sem afcra fasta stöfcu, er þeir séu öld-
úngis ómissanlegir frá, og óhæfa afc finna afc, hvernig
í er stafcifc, hversu lina alúfc sem þeir leggja vifc
þafc sem er afc gjöra; en á hina hlifcina ræfcur sig
þá einatt heima meinleysifc, og kvífcinn fyrir ónáfc-
uglegu augnaráfci höffcíngjanna ef þeim væri mót-
sagt í nokkru; — en hvafca píng yrfci úr því, ef
allir færi smámsaman afc gjöra sér þafc afc reglu,
afc segja þar já og ainen til hvers sem er.
Flestir þíngmenn voru meira og minna lasnir
liinn seinni hluta þíngtfmans, því varfc engin þíng-
lokaveizlan, hvorki af hendi konúngsfulltrúa né
þíngmanna; ílestir þíngmanna úr sveitunum lögfcu
af stafc héfcan sífcla dags 11. þ. mán.