Þjóðólfur - 06.11.1855, Blaðsíða 2

— 10 -
nerna höf. iltvegi um þa?> lagabofe sér í lagi, og
sýnist ekki heldur nein sérleg naubsyn til aí> afstýra
því, þareb þa& vart mun trufla bókiSnir stúdénta
hér fremur en vib háskólann. Höf. finnur þaí) enn
fremur aí), a?> nokkur stúdent á prestaskólanum
skuli „kenna bömum". þetta álítum vér naumast
svaravert, því þa? er einmitt til gó?s fyrir þá a?>
venjast þannig vi?> a? spyrja börn, og er allstabar
tífckanlegt, og þó sunjir fátæktar vegna kunni a?
hafa tekizt þetta á hendur, hafa þeir or?i? a?> leggja
þeim mun meira a? sér í sta?>inn. ,,A?> stúdent-
arnir geti frílysta? sig megni?) af deginum", eru
ekki meíri ósannindi en margt anna? í grein höf-
undarins, þó hann líklega hafi vita?, eins og allir
hér1, a?> þeir ver?a a? hlý?a fyrirlestrum fimtn til
sjö tíma á hverjum degi, sem er fullt eins miki?
og í hinum lær?a skóla og miklu meira en vi? há-
skólann, hvar fullásett þykir a? heyra fyrirlestra
3—4 tíma á dag. Hvernig þorir höf. a? segja,
,,a? stúdentarnir séu ekki áminntir nm skyldur sín-
ar"? Getur hann vita?, hvort kennararnir áminna
þá í skólanum sjálfum e?a heimuglega, einn e?a
fleiri? þa? þarf þó vissulega einstaklegt áræ?i til
a? fullyr?a slíkt og einstaklega blindni til þess ekki
a? sjá, hvernig höfundurinn me?þvíbera? sjálfum
sér böndin. Vér minnumst ekki, a? nokkrum stú-
denti hafi veri? leyft „a? fara upp í sveitir um
kennslutímann", heldur alls einum um upplestrar-
tímann og var hann 3 daga burtu. þar a? auki
hafa -2 or?i? fatla?ir af heilsuleysi um tíma fyrra
ári?. þar sem höf. vill, „a? haldi? sé próf á presta-
skólanum vi? lok hvers skólaárs, þá væri þetta öld-
úngis tilgángslaust og ekki til annars en a? ey?a
tíma stúdentanna, og þar sem hann vilþ „a? stú-
dentarnir sýni vitnisbur?i um ástundun sína, eins
og vi? háskólann“, þá ver?ur þetta hlæilegt í munni
höfundarins, því séu kennararnir eins hir?ulausir og
óárei?anlegir eins og höf. lýsir þcim, þá hlytu líka
slíkir vitnisbur?ir a? ver?a óárei?anlegir; en þar a?
auk er þetta í sjálfu sér hlæileg uppástúnga, þar
sem ekki er a? gjöra nema um 5 c?a 6 menn; og
þa? er allt ö?ru máli a? gegna vi? háskólann þar
sem stúdentarnir eru svo margir og kennurunum lítt
þekktir. E?a hverjum ætti forstö?uma?ur a? sýna
þessa vitnisbur?i frá sér og hinum kennurunum?
Líklega sjálfum sér, þegar hann stíngur upp á, hvernig
veita skuli ölmusumar. Ekki vill höf. heldur, „a?
stúdentar fái neinn styrk vi? prestaskóiann fyrra ári?“;
en fá ekki stúdentar hé?an styrk vi? háskólann undir
eins og þeir koma þánga?, þó ástundun þeirra sé
óþekkt? og stjómendur prestaskólans munu í þessu
efni me?fram fara eptir vitnisbur?i stúdentanna frá
skólanum um i?ni þeirra og efnahag. Væri engum
vi? prestaskólann veittur styrkur fyrra ári?, þá yr?i
hætt vi?, a? mörgum yr?i lítt mögulegt a? sækja
hann. Af þessu scm nú er sagt, vonum vér þa? sé
fullljóst, a? höfundurinn er eins óárei?anlegur þar
sem hann talar um stjórn prestaskólans og ástund-
un stúdentanna eins og hann er ógreinilegur í hugs-
unum sínum þar sem hann talar um fyrirkomulag
slíkrar stofnunar og sýnir, a? hann ber Iíti? skyn-
brag? á þetta mál þó hann víli ekki fyrir sér a?
taka fullan munninn. Hin önnur aðalákœra höf-
undarins gegn prestaskólanum er það, „að em-
bœttisprófið se bœðvlint og dómurinn íþvípó pessu
linari og eptirgefanlegri“. þa? er ekki fur?a, þó
sá höfundur, sem ekki hikar sér vi? a? fullyr?a þa?,
sem hann veit, a? allir geta þreifa? á, a? eru ó-
sannindi og sem hann má því búast vi?, a? ver?i
hrundi? me? vitnishur?i allra kunnugra manna, þa?
er ekki fur?a, þó hann leggi slíkan dóm á embætt-
isprófi?, sem færri þekkja til og sem allt af getur
or?i? meiníngamunur um, hvort sé lint e?a hart.
En þessi ákæra höfundarins hefur þó vissulega ekki
meira vi? a? sty?jast, en hinar fyrri. því á hverju
byggir hann hana? á því, a? svo margir fái gó?an
vitnisbur?, sem útskrifast, úr prestaskólanum. Hon-
um getur ekki skilizt, a? þetta komi neitt til af því,
a? þeir verji tímanum vel og búi sig sem beft undir
þetta próf. En hva? mundi hann hafa sagt, ef
margir hef?u fengi? slæman vitnisbur?? Mundi
hann þá ekki hafa sagt, a? þetta sýndi leti þeirra
og i?juleysi? Svo vér höldum ekki, a? þessi ástæ?a
sanni þa? sem höfundurinn ætlast til, a? embættis-
prófi? sé lint og dómurinn í því linur. Höf. kvartar
yfir því, a? skýrsla sé ekki gefin út árlega um á-
stand prestaskólans. Yfirstjórn prestaskólans hefir
ekki þókt þa? svara kostna?i a? gefa út slíka skýrslu
árlega, heldur er ætlazt til, a? hún komi út á viss-
um árafresti og mun hún brá?um ver?a prentu?;
en vér búumst ekki vi?, a? hún geti frædt höfund-
inn e?a haft stórvægilegt anna? me?fer?is, en þa?
sem árlega er birt á prenti um vitnisbur? þeirra,
sem útskrifast og ritgjör?aefnin, því höfundinurn
mun ekki vera ókunnugt um, a? í prestaskólanum
er lesi? yfir megini? af nýja testamentinu griska,
og a? þar er kennd trúarfræ?i, si?afrœ?i, kirkju-
saga, kirkjuréttur, prédikunarlist, a? spyrja börn og
hin svo köllu?u forspjallsvísindi, e?a sálar- og hugs-
unarfræ?i, og þar a? auki a? tóna. Höf. hefir enn
fremur tilfært þa? sem ástæ?u, „a? þeir séu lángt-
um fleiri a? tiltölu, sem fái fyrstu einkunn frá