Þjóðólfur - 26.04.1856, Blaðsíða 4

— 76 —
iHinningin hjá oss sökmn pess, að jiau gætu ekki þrifízt i
flcstum ef ckki öllum liéruðum landsins, og er viðberja
sú bláber heimska, cn hitt kynni þeim fyrir þrifum að
standa, ef vér hnepptum þau i hús, eins og anuan peníng
vorn, cða sviptum þau eðlilegu frjálsræði þcirra.
það er því nú sem fyrri, að eg skora fast á landa
inina að þeir taki inál þetta til iimræðu og víðleitni, sem
bezt og bráðast verða má; sannfæríng mín er sú, að slíkt
megi vel gjöra, og það geti orðið oss og niðjum vorum
að cinkar góðum notum.
Ritað i dcsember 1855.
Benidikt þóríiarson.
(Aðsent)
Til herra útgefara „Þjóbólfs"!'
Eg álít yður ekki eins frjálslyndan og óhlutdrægan,
eins og þó margir segja mn yður, ef þér ekki fyrir bón
mína takið inn i blað yðar e|itirfylgjandi fáu orð, yð-
ur, ukkur „Jónana“ og þetta blað yðar áhrærandi. þér
viljið kannske ekki trúa þvf, en þó fullvissa eg yður um,
að rNorðri“ er töluvert farinn að opna augun á inönnum
bæði um margt annað, og lika um það mikla álit sem
þið, og þó einkum Jón Sigurðsson hciir liaft á sér rneðal
alinúgans, og svo „þjóðólfur“ með víst slag. því verður
ekki neitað,- að mcð sérdeilis lagi og suild heiir „Norðri“
sýnt og sannnð, að Jón Sigurðsson sé þó ekki Islendíngum
eins þarfur og uppbyggilcgur eins og hcfir verið látið, og
það er auðsjáanlegt af því sem „Norðri“ segir, að það
hcfir verið gjört lángt um of mikið af honuin hfngað til;
því sko! „Norðri“ scgir hreint og bcint, „að hann hafi
ekki náð embætlisprófi“, og gefur mónuum þar með tvivl-
laust að skilja, að hann ltafi ekki getað náð þvf; hver
mundi nú hafa trúað því, hefði „Norðri“ ekki leidt það f
Ijós? — Jón Sigurðsson getur altso hvorki orðið amtmaður
né kammerráð, ekki cinusinni sýslumaður, og hvað er svo
merkilegt við hann, mácgspyrja? þarnæst segir „Norðri“
að J. S. hafi fjarska miklar tekjur, — „hér um bil eins og
þér“ — minna eða mcira á annað þúsund dala“, — svo
hann getur iná ske lifað eins hátt eins eins og sýsiumað-
ur eða jafnvel amtmaður, og cr þó hvorugt. Hafa menn
nú nokkurntíma heyrt dæmi til, að falla uppá að vcita
svona mönnum heiðursstyrk i þakklætisviðurkenníngar-
skyni, cins og Reykhólasveitarmenn gjörðu? En þcir hafa
líka fengið fjölina fellda hjá „Norða“ fyrir þetta. Eg vil nú
ckhi lala um yður, lierra útgefari! þér getið ekki neitað,
að þér cruð ckki annað en sléttur og réttur „fslenzkur
kúskur“, og það embættislaus i tilbót, og þó hafið þér
að sögn „Norðra“ „minna og ineira á annað þúsund dala
árlega“; látum verti að það sé ckki satty'það er það
sama. þetta má nú sýnast óþolandi, eins og „Norðri*
álitur, að þið skuluð lifa neyðarlausu lífi, cmbættis- og
nafubútalausir mcnn eins og þið eruð. Og „Norðri“ hef-
ir líka öldúngis rétt fyrir sér í þvi, að það væri miklu
nær fyrir allt landið — heldur en að sýna J. S. nokkurn
þakklætis- eða virðíngarvott, eða heldur en að hugsa um
skýii til fundarhalds á þfngvöllum eða Kollabúðum, —
þá væri miklu réttara fyrir allt landið, eins og „Norðri“
segir, að skjóta sanian til að koma upp kirkju á Akur-
eyri, eða þá styrkja prcntsmiðjuna fyrir norðan til að
halda áfrani aþ gcfa út þarfar og uppbyggilegar bækur,
eins og t. d. „Fcisenborgarsögurnar“, bænakverið hans
„Laxdals, og sjálfan „Norðra“ o. fl., þvi af svo leiðis bók-
uin gæti þó landið haft gagn og lieiður fyr og siðar. Mér
sýnist þvi um inargt fleira að hugsa, hcldur en um þessi
góðu fundahöld og uin ykkur J. S. Eg fyrir mitt leyti hef
ekkert i inóti, að láta honuin í Ijósi þakklálsemi ef hanu
þarf þess nauösynlega við og ætlaði t. d. hreint að koltna
út af af örbyrgð, — þá fyrst eitthvað svo lítið, — en þá
væri nógur tíminn að tala um það; en þar i móti vil eg
hlynna að föstu kaupmönnunum þeim sem eru búsettir
utanlauds, ekki siður en gjört hefir vcrið með öllu móti,
því þeir hætta þó hverju hafskipinu óg farminum hingað
iil þess að „forsýna“ landíð; þeir ættu það skilið, þó mað-
ur reitti sig inn að skyrtunni fyrir þá, og það er lofsvert
hvað Islendfngar sýna sig trygga og samhuga í þessu efni.
En almeuna og sérdeilislcga virðíngu álít eg einúngis
einstöku okkar lielztu embættismenn eiga skilið, svo sem
.herra amtmann J. P. Havstein, herra amtmann P. Melsteð
herra kammeráð A. Arnesen og jafnvel lika herra uinboðs-
mann J. Jónsson frá Múnkaþverá, þvf hann lætur sig vist
mikið vel brúka með lagi; — þessa menn álít eg þá einu
8önnu „g i m s t e_Lji a þjóðarinnar", (og má ske föstukaup-
mennina okkar f Kaupinhöfn —) en enga aðra; og eg ætla
mér bráðuin að semja um það greínilega uppástúngu og
senda „Norðra“ til auglýsingar eptir að hann hefir lag-
fært hana, að breyta alþíngi eða réttara sagt upphefja
það hreint, en fá i staðinn stöðuga nefnd samsetta af
þcim nefndu 4 mönnum, til þess að undirbúa öll landsins
málefni sem eiga að gánga til stjórnarinnar, og eg er full-
viss um, að þau þá værý í iniklu betri höndiim; amtmenn-
irnir mundu optast koma sér saman, og þó hver væri á sinni
meiningu í einhverju, þá er eg viss uin, að lierra kam-
merráð Arnesen er of skynsamur til að hafa aðra meinfugu
en lians amtmaður hefur, eg herra Jón Jónsson of glögg-
skygn til þess að vera nokkurntima á móti incinfngu þeirra
beggja ; svo sparaðist hér við allur alþíngiskostnaðurinu
og þar við væri líka mikið unnið, og svo sæist þá líka
bczt, hvað óinissandi að J. S, cr fyrir okkur Islendínga.
En það er ekki þar með nóg, þá yrði lika „þjóð-
ólfur“ öldúngis ónauðsynlegur eins og hann er nú; það
væri annað mál ef hann snérist og vildi fara að styðja
þessa „giinsteinanefnd“, sem eg að öðruleyti ekki skil
að neitt gæti vcrið í móti og eg vildi af alhuga ráða yð-
ur til, og í öllu falli skuluð þér sanna, að þér hefðuð
miklu bctra af því að halda herra amtmanns Havsteins
taum og liæla honuni eins og „Norðri* gerir svo heiðar-
lega, — svona í öðru hverjn númeri, til dæmis, — lieldur
en að hnífla hann, því, ef þér haldið þvi áfram þá líðnr
„þjóðólfur“ bráðum undir lok, því spái eg yður, og svo
inikið er víst að við tveir, þérogjeg, verðum aldrei góð-
ir vinir á mcðan. Yðar þénustuskuldbundinn
Vestfirfeíngur.
— Með skipinu scm kom á Eyrarbakka 19.(?) þ. in., þykir
sannfrétt, að friðarsainníngarnir voru undirskrifaðir í Par-
ísarborg 30. f. mán. — Barnaveikin, sem hér kom upp í
staðnum á einu heimili og lagði þar, hjá bókhaldara Fr.
Gíslasyni, 3 börn hans lik næstl. % mán., gjörir hér ekki
víðar vart við sig enn sem komið er.
ÍJtgef. og ábyrgftarmaflur: Jón Guðmundsson.
Prentaður í prentsBiiíju Islands, hjá E. þórfearsyni.