Þjóðólfur - 27.02.1857, Qupperneq 4

- 56 -
mjög útbreidd yfir allt hér sybra, ab rannsaka vand-
lega allt saubfé manna, jafnvel einusinni í viku,
og drepa síban nibur vægbarlaust allt þafe fé sem
reyndist meb kláSa; — seinna leyfbi 'stiptamtií), í
öbru bréfi, at reyna lækníngar vií> þab fé sem
hefbi lítinn klába eba einúngis abkenníng af honum,
en þab sem yfirkomib væri skyldi skera og ná-
kvæmur abskilnaímr vera hafírnr alstabar á hinu
klábuga fé og því sem væri klábalaust. Þab er nú
tilgangslaust héban af afe dvelja vib þab, hvort
allar þessar fyrirskipanir eru hagfeldar og vel liugs-
abar ebur eigi, vér ætlum ab um þær sjálfar megi
meb sanni segja, „sínum augum lítur hver á silfr-
ib"; en hitt er mikils vert og mest vert af öllu,
hvab hafi verib gjört til ab fá þessum fyrirskipun-
um framgáng og hvernig þeim hafi \ erib fram
fylgt, og hvort ekki hafi mátt gánga afe því vísu,
aí) þeim mundi enginn ef)a verr’ en enginn gaum-
nr gefinn, eptir því sem á stóö og afráfif) var til
þess ab fram fylgja þeim; og vér þorum, því mib-
ur, af) fullyrSa, ab allar þessar seinni fyrirskipanir
stiptamtsins, hafa ekki haft neinn frekari árángur
e&a ávöxt heldur en þær í vor um Mifdalsféf), þab
er ab segja, ekki neitt sem fyrirskipununum sjálf-
tím verbur tileinkab; nokkrir forsjálnisbændur, og
þeir ekki fáir, hafa skorib nibur mikibaf fé sínu og
fargab því, en þab liöfbu þeir gert hvort eb var;
nokkrir natnir- og þrifa bændur hafa leitazt vib ab
lækna fénab sinn og sumum hefir líka tekizt þab;
en þetta hefbu þeir líka gjört hvort eb var, — eins
og t. d. meb brábafjársýkina ab undanförnu, — þó
engin stiptamtsskipun hefbi komib til; þess konar
fyrirskipanir eiga líka æfinlega, eins og valdstjórnin
og hegníngarlögin, ab vera ekki hinum góbu og
vitru heldur hinum vondu og öktunarlausu til skelf-
íngar; en þessleibis menn hafa iíka ab engu aktab
fyrirskipanir stiptamtsins eba yfirvaldanna í þessu
efni; en þótt skipab væri ab rannsaka allan fénab
einusinni í viku, mun víst, ab í Arnessýslu og hér
f Gullhríngusýslu hafi víbast livar ab eins verib
komib nafni á þessa rannsókn alls einusinni; í
Borgarfjarbarsýslu var þab aldrei gjört, fyr en um
eba aflíbandi nýárinu; og á ýmsum bæjum hér í
nærsvcitiinum hefir féb aldrei verib rannsakab, af
því eigendurnir hafa afsagt hreppstjórunum þab,
og hefir verib látib þar vib sitja. Hvergi, svo vér
höfum getab til spurt, hefir verib hlutazt til um
neinn abskilnab á sjúku fé og ósjúku; einstöku
bændur, og þó mjög fáir, hafa gjört þab af sjálfs-
dábum, og þá er búib. Vér höfum þannig haft
nógar pappírsrábstafanir til þess ab aptra útbreibslu
ljárklábans hér sybra, og yfirvöld er hafa haft bezta
vilja til ab fylgja því fram, þar sem er bæbi stipt-
amtmaburinn sjálfur og sýslumennirnir í Arnes- og
Rángárvallasýslum, en, vér tökum þab fram enn,
þab heflr ekkert verulegt verib gjört til þess ab láta
fyrirskipunum þeirra og góbum vilja verba framgengt,
og raunin er ólygnust um, ab þetta hefir reynzt satt
í fjárklábamálinu allt fram á þenna dag.
þab er nú ný-útgengin á prenti undir nafni
stiptamtmanns greifa Trampe „Reglugjörb um
mebferb á fé því sem sjúkt er af fjárklábanum".
Eptir því seui segir í Reglugjörb þessari, þá inni-
heldur hún rábstafanir samkvæmar því, er dóms-
niálarábgjafinn — eptit þab ab hann hafbi rábfært
sig um málib vib dýralækníngarábib, — hefir lagt
fyrir stiptamtmann. þab er nú eblilegt og rétt, ab
rábherrann hefir leitab álits dýralækníngarábsins um
þab, - hvort þessi fjárklábi hér væri læknandi, og
meb hvaba mebölum ætti lielzt ab lækna hann, því
þar á hlýtur lækníngaráb þetta ab hafa óyggjanda
þekkíngu, ogtillögur þess um þab efni málsins hljóta
ab vera fyllilega áreibanlegar; en hafi rábherrann
eba íslenzka stjórnardeiklin leitab álits og tillaga
dýralækníngarábsins í Höfn, eins og rába er af
„Reglugjörbinni", einnig nm þab, hvaba rábstafanir
eigi ab öbru leyti bezt vib hér á íslandi til þess ab
láta verba fralngengt almennitm lækníngum á klába-
fénu, til ab verja útbreibslu hans frá einu hérabinu
til annars, og til þess ab útrýnia honuni, þá mátti
stjórninni sjálfri vera í augum uppi, ab hún fór
þar „í geitarhús ab leita ullar". t>ví hvab þekkir
dýralækníngarábib eba getur þekkt til þess, hvernig
til hagar hér á landi og til þeirra rábstafana sem
sérátakt ástand þessa lands útheimta? Ef lögreglu-
stjóri á vib samsærisflokk illræbismanna er hann
kemur engu tauti vib né lögum yfir, þá er þab í
ebli sínu, ab hann fer til trésmibar til þess ab láta
hann smíba öíluga dj'flissu, og til járnsmibar til þess
ab sniíba járn á samsærismenninna, á þessu vita
smibirnir gott skyn; en færi nú lögreglustjórinn
líka ab bibja þá ab kenna sér ráb til, hvernig hann
eigi ab ná illræbismönnunum á sitt vald, fá þá tii
ab mebgánga o. s. frv. þá mundu smibiruir brátt
bibja ab hafa sig alsakaba frá slíku, þvi þar á liefdu
þeir ekker vit, enda inundi nauniast nokkur lögreglu-
stjóri leita rába hjá smibuni uni þau efni. Vér
vitum því ekki hvort fremur á ab undrast, þab ab
rábherrann fór ab leita álits dýralækníngarábsins
um hinar hentustu embættisrábstalanir hér á landi,
eba hitt, ab ráb þetta sinnti því, og lét uppi tillög-
ur uin þab, sem þab ekki gat borib neitt skynbragb