Þjóðólfur - 14.09.1857, Síða 4

- 140 -
- *
alúSar, sem hinn núverandi faktor í Olafsvík, herra
Aug: L: Fryðenlund heíir sýnt í því aí> koma þessu
til vegar, eins og líka góíra undirtekta margra heibr-
abra manna í þessu tilliti, og mun seinna verba gefin
nákvæmari skýrsla hér um, bæbi um fyrirætlun vib-
komenda me?> þetta skólahús, saint uppliæb sam-
skotanna og fl. hér aí> lútandi.
Ab endíngu bií) jeg alla góba menn aí> árna
góbs o‘g bifeja fyrir þessu fyrirtæki, afe þafe mætti
vel komast á og verfea afe þeim eptiræsktu notum,
og geta allir því nærri, hve þakksamlega yrfei tekife
á móti sérhverri hinni minnstu gjöf hvafean sem hún
kæmi.
Sveinsstöðum í Snæfellsnessýslu, 30-júIí 1857.
Árni Böðvarson.
„Til fslendínga".
(Nifeurlag). Ekki heflr mér gengife þafe til, afe eg væri
hræddur um afe eg gæti ekki fe!lt mig vífe lifnafearháttinn efea
fólkife heima, þó eg sft búinn afe vera hér svo lengi, því fáir
sem hafa verife hér nokkra stnnd, mundu betur geta þafe en
eg; og yflrhöfufe ekkert aimafe verulegt en þafe áfeur nefnda,
ásamt því, afe eg held og hefl lengi haldife, afe drottni mutii
þóknast afe leifea mig annan veg, og hefl eg rétt nýlega (þafe
er afe segja á þessu vorí) en meira styrkzt í þeirri trú. Skylcfi
nú þetta ekki vera eintómur hugarburfeur, þá mun hann, bless-
afeur, hafa nóg ráfe til afe sjá svo- um, afe hin leifein verfei
mér eins heilladrjúg og þessi sýnizt afe hafa getafe orfeife. En
hvort sem þafe verfeur efea ekki, þá er eg reifeubúinn til afe
taka á móti því sem afe höndumber; en þafe get eg því afe eins,
afe eg fylgi fúslega sannfæríngu minni og leitist
vife afe hafa dflekkafea samvizku bæfei fyrir gufei
og mönnum, afe minnzta kosti í því efni. þafe er
ekki sú fyrsta og æfesta skylda þess, sem gufe heflr goflfe tæki-
færi til afe afla sér þekkíngar, afe selja hana sem dýrast efea
leitast vife afe fá sem mest fyrir hana, heldur afe brúka hana
sem bezt og trúlegast eptir samvizku og sannfæn'ngn, hvort
seni þafe getur orfeife til ábata efea ekki, og þetta sýníst mér
verfea afe gilda um gufelræfeina fromur öllum öferum vísinda-
greinum. þetta er alt svo mín skylda, og henni vil eg leit-
ast vife afe fullnægja afe svo miklu leyti sem í mínu valdi
sendur. A hinn bóginn hafa stiptsyflrvöldin gjört þafe, sem
bæfei þau sjálf og margir fleiri munu hafa álitife skyldu þ e i r r a,
þau hafa gjört þafe, sem' í þeirra valdi stófe, til þess afe eg
gæti orfeife prestur á Islandi (og heflr þetta því afe minnsta
kosti haft þann árángur, afe enginn framar getur sagt, afe
þau hafl gjört mér rángt till.- þau hafa álitife mig vel fallinn
fil afe vera prest, óg enginn muu hafa láfe þeim þafe; og sjálf-
nr hefl, vife ítarlega rannsókn, fundife, afe eg ekki er vel fall-
inn til þess, og þessi ransókn varfe fyrst til lykta leidd vife
þafe, afe eg haffei nokkufe, sem eg gat afsalafe mér
og lagt í sölurnar fyrir sannfæríng mína. þó mér
því má ske hafl sézt yflr í því, afe eg nokkurn tíma slakafei til
efea lét þafe komast svo lángt, afe mér yrfeí veitt branfe, þá
má þó þetta stig, eptir því ofansagfea, ekki álítast þýfeíngar-
laust, því þafe þénafei einmitt tii afe reyna sannfæríng nv'ua,
og þessi raun er gjörfe afe mér sjálfum vísvitandi og viljandi.
þeim sem nú kynni afe vilja áfella mig fyrir þetta, sé þafe
sagt, afe freistíngin til afe gjöra tilrannina var ekki svo lítil,
þar sem eg haffei ástæfeur til afe álíta þafe næstum sem al-
menna ósk afe eg kæmi heim, þar sem eg gat átt von á, afe
ekki einúngis mínir mörgu kunuíngjar og vinir heldur og líka
flestir gófeir menn mundu taka vife mér báfeum hóndum, þar
sem eg get haft von um afe geta gagnafe fósturjörfe minni,
og verfea álitinn heldur á mefeal hiuna skárri nn hinna lé-
legri af lærfeum ujönnum, bg þar sem eg gat haft von um afe
komast Ðjótar úr þeim skuldum, sem eg er í, upp á þennan
hátt en annars, samt afe öllum líkinduin verife meira áhyggju-
laus fyrir ellinni. En nú er þessi freistíng, mefe gufes hjálp,
yflrunuiu* og yflrsjónin er, afe mínu áliti, lítife afe reikna hjá
því, ef eg heffei gjört þafe, sem eg ekki gat gjört
mefe góferi samvizku; því ef postulinn Páll álítur þafe
synd, afe neyta þess, sem mafeur álítur óleyfllegt afe eta efea
drekka, og svoleifeis brjóta á móti sannfæríng sinni efea trú
(Rómv. 14.) hvafe míklu syndsamlegra væri þá ekki afe gjöra
þafe í því efni, sem hér er um afe ræfea. Eg er annars gófer-
ar vonar uro, afe tnargir, má ske flestir af lönduin mínum
ekki muni kasta mjög þúngum steini á mig fyrir þetta, og
eg vil bifeja þá um, sjálfra þeirra vegna, afe gjöra þafe ekki
því fyrir mitt leyti liggur mér þafe í léttu rúmi.
En fremur nota eg þetta tækifæri til afe bifeja alla mína
vini, vandamenn og kunnínga foriáts og velvirfeíugar á því,
a% eg ekki hefl skrifafe'þeim (nema tveimur efea þremur), s\o
mikife sem eina li'im allt þetta vor,' þeir geta líklega skilife
bvernig á þvi stendur; þetta sé því, í þetta sinn mitt bréf
til þeirra. Eg vona afe þafe sem nú er fram komife raski
ekki kunníngskap efea vináttu þar sem hún áfeur var, og afe
þeir álíti mig ekki fyrir verri mann eptir en áfeur, þafe getur
má ske einhvern tíma orfeife til gófes ekki einúngis fyrir míg
heldur og fyrir marga fleiri.
Afe endingu verfe eg afe láta í ljósi, afe þó afe samvizka
mín og sannfæríng hafl orfeife afe ráfea, hefl eg samt ekki get-
afe hugsafe til þess hema mefe innilegri og vifekvæmri tilflnu-
íng, afe svo margir vandameun, vinir og kuuníngjar á íslandi,
þess utan margir sem aldrei hafaheyitmig efea séfe, hafá svo
einlæglega óskafe og vouafe eptir, afe eg kæmi tii fósturjarfear
minnar og ílengdist þar. Eg efast heldur ekki um, afe margir
af þessum möunum mundu hafa sýnt mér velvild og vináttuhót
ef eg heffei komife í nánara samband vife þá, hvafe nokkrir
þeírra hafa gjört þó eg hafl verife hér. Gufe launi öilum þeim
sem af einlægtr hugarþeli hafa gjört efea viljafe gjöra mér gott,
og glefeji sálir þeirra, sem kyuni afe hafa misst nokkurs í
vife þafe, afe eg ekki gat uppfyllt ósk þeirra og eptirvæntíug.
* Magnús Eiríksson.
Dómar yfirdómsins.
I. í sökinni: réttvísin gegn þorleiti Sigurfearsyni
úr Húnavatnssýslu.
(Kvefeinn upp 6. júlí 1857).
,,I sök þessari, sem vife Húnavatnssýslu aukahérafesrétt
heflr eptir skipun norfeur- og austuramtsins verife höfufe gegn
þorleifl Sigurfessyni fyrir lækniugakák, er þafe sannafe, afe hinn
ákærfei, er heflr verife í kennslu sem lifsöludreugur um nokk-
ur ár, en eigi heflr tekife læknispróf efea fengife leyfl til afe
vife hafa lækníngar, heflr, eptir afe hann vorife 1855 hatfei flutt
sig sem leigulifea afe jörfeinni Brúu í Húnavatnssýslu, um6 —7
vikna tíma eptir komu sína þar, vife haft ýmsar lækníngatil-
raunir vife sambýlismann sinn, Jóuas Kristjánsson, er í 3 und-