Þjóðólfur - 01.05.1858, Blaðsíða 2

- 8« -
anda sem hér hjá oss; því aS vísu Iegst hin al-
menna verzlunarneyh þúngt og alment á mjog mörg
lönd Norbrálfunnar, eins og á oss, en hérv erbr hún
því ískyggilegri og ísjárverbari ab afleibíngunum til,
heldr en annarstabar, sem hér horfir þar ab auki
vib í landinu sjálfu, vöruskortr matvælaskortr og
harbæri, en þetta er og hefir verib hinir vissustu
undanfarar hallæris, ef eigi eru séb ráb vib í tíma.
En þessi ráb eru hin sömu sem Jósep hafbi,
ab vér kaupum oss kornbyrgbir í tíma, og lát-
um eigi tækifærib sem til þess er nú, gánga úr
greipum oss; nú er korn ab fá í Danmörku vib
því verbi sem gjafverb má kalla; verbi kornskeru-
brostr í haust um norbrlönd, þá er því tækifæri
lokib, og má svo fara, ab mörg ár líbi ábr slíkt
tækifæri bybíst, en seint ab byrgja brunninn þegar
barnib er dautt; því svo má og fara og er ekki
annab sýnna, en ab þau efni sem nú eru fyrir hendi
til kornkaupa lijá oss, verbi alveg ebr ab mestu
þrotin ab einu ebr 2 árum libnnm, og ab þeirra
sjái engan stab, ef hallæri kemur í landib og al-
menn neyb, ein3 og fremr horfir til, og forsjált er
og skylt ab vera vib búinn; því þó þab kunni vera
orbum aukib, sem hér á landi er altalab, ab í einu
hallærinu hafi mabr neybzt til ab selja 20a>' jörb
sína fyrir saubarlegg, þá er hitt samt víst, ab í
hallæri má svo ab orbi kveba ab ekkert sé neins
virbi, hvorki peníngar né annab, nema matrinn einn;
þab kvebr eigi mikib ab hallærinu, ef matvælin ná
ekki ljórföldu því verbi nióti peníngum, sem þau
ella eru í, þegar vib engan almennan bjargarskort
er ab tefla.
En margr mun nú spyrja hér til: „hvab skal
snaubr fyrir gefa", eins og nú er ástandib hér á
landi? vörumagn víba miklu minna en fyr var um
næstlibin ár, og útlit fyrir, ab öll vara verbi nú í
allt ab því þribjúngi minna verbi en hún var í fyrra.
En þab er ekki varan er vér eigum ab hugsa uppá
til ab kaupa fyrir kornbyrgbirnar, til þess ab bæta
úr hinum augsýnilega skorti er yfir vofir, heldr
peníngarnir; peníngana sem eru aflögum hjá
mönnum, vér vitum vel ab þeir eru eigi margir er
hafa þá aflögum en þeir eru þó nokkrir, eiga menn
ab brúka, og brúka nú meban tími er til og tæki-
færi, til kornkaupa, því þau kaup mega gefa pen-
íngamönnunum hina ábatasömustu vexti, — engi
getr ætlazt til ab þessir menn seldi aptr kornib
meb sama verbi er þeir nú kaupa — og jafnframt
frelsa landib frá dýrtíb þcirri og húngrsneyb sem
vib má búast.
Menn segja má ske, ab síbr en ekki líti út fyrir
öbruvísi kornabflutnínga liíngab f ár, en af skornum
skamti, og sé því loku skotib fyrir þau kornbyrgba-
kaup er hér ræbi um, þvf margir kaupmenn
vorir hafi orbib fyrir svo tilfinnanlegu fjártjóni næstl.
ár, ab sízt sé vib því ab búast, ab þeir leggi nú
meiri abflutnínga í sölurnar híngab, en þeir hafi von
meb ab geta komib svo út ab hönd seli hendi.
þessa mun og alveg rétt til getib; en úr því nú
130 lesta skip, póstgufuskipib, fer hér á milli 8
ferbir í sumar, þá ætti ab verba hægbarleikr ab ná
híngab eigi alllitlum kornbyrgbum, ef þeir sem mega
hikabi eigi vib ab leggja fram fé til þess.
Enhvortsem nú hinir einstökupeníngamenn
vorir vilja láta sér skiljast þab ebr eigi, ab aldreigi
geti þeir varib penínguin er arblausir liggja í handr-
abanum til ríkulegri ábata og gróba fyrir sjálla sig,
ogþabjafnframttilheilla og frelsunar fyrir landib,heldr
en ef þeir nú sa tti færinu og verbi peníngunum til
kornkaupa, þá ætti samt stjórnendr vorir og
yfirvöld ab l.áta sér skiljast þab fyr en um sein-
an er orbib. Allir muna eptir auglýsíngu stjórnar-
innar til vor Íslendínga 1855 um þab, ab vér mætt-
im alls eigi ætla upp á neina kornabflutnínga ab
tilhlutun stjórnarinnar, þótt hér yrbi bjargræbisskortr
í landi, og vér höfum reyndar ekki séb neina þá
snild, röggsemi eba velvilja, Islandi til Iianda eptir
dómsmálarábgjafann herra Simony, er heimili oss
ab byggja upp á neina þá hjálp í neybinni úr hans
hendi, er innanríkisrábgjafinn herra Bang afstakk
vib oss fyrir 3 áruin síban; og hvab á þá líka þetta
výl og aubmjúka bónakvabb framan í þá menn, sem
alls eigi vilja heyra eba líta á naubsyn vora, heldr
miklast af því ab gefa afsvar, hvab á þetta segjum
vér, í þeim efnum, þar sem vér höfum nóg efni til
ab hjálpa sjálfum oss ef til þeirra er gripib meb
forsjálni og í tæka tíb? — Sveitarsjóbirnir
eiga ab vera athvarf í uppá komandi bjargarskorti
og harbæri, nú er þá ab grípa til þeirra og gjöra
þab í tíma, á meban tækifæri býbst svo ríkulegt til
þess, ab hafa upp úr þeim jafnvel þrefalda matbjörg
eba fjórfalda vib þab semuppúrþeini fæst ef dreg-
ib er ab verja þeim þángab til hallærib er komib
og matvæla dýrtíbin sem af því leibir. Hvenær er
naubsyn og tækifæri ab safna í kornhlöbur, ef eigi
nú, og hvaba fé er rétttækara til þeirra naubsynja
heldr en fé sveitarsjóbanna?
Eptir „Skýrslum um landshagi á íslandi II. bls.
139, 141, 155, og 162—170 þá voru eptir-
stöbvar sveitarsjóbanna í peníngum um fárdaga
1854, þessar:
l