Þjóðólfur - 10.06.1859, Side 7

- 207 -
úr Eyjafjarðar- og J)ín"eyjarsýslu, 20.—22. f. mán., segja
að hafísinn hafj þá dagana verið að leysa frá Norðrlandi,
nokkru fyr fyrir norðan og ausfan Tjörnnes; Eyjafjörðr
varð íslaus 18. þ. mán. ogHúnaflói norðan til (fyrir fram-
an Skagaslrönd) urn saina leyti, en allir vcstrfirðir fullir
enn með ís uin sfðustu mánaðainót. Lagnaðarísinn hélzt
og lengi á Breiðafirði; merkr bóndi hefir skrifað, 15. f.
mán., að Breiðasund, inilli Hrappseyjar og Yxneyjar, hafi
ckki leyst fyr en 8. maí, mældi hann þá skömmu síðar
þykt eins jakans, og var 40 álnir, og segir vafalaust, að
sumir jakarnir hafi verið þykkari; þetta var lagnaris en
ekki hafís; en straumar höfðu spýzt yfir fsinu og fannl'ergið
hlaðizt á eg allt svo orðið samfrosta; enda var á einmán-
uði opt 16—20° mælistiga frost þar um eyjarnar, og er
furða mikil, ef það var eptir Rauin. mæli, þar sein frost-
ið náði hér aldrei meira en 14°; uin Pálmasunnudag (17.
apr.) varfrostið ‘20° R. vestantil í þíngeyjarsýslu. lllviðri
og fannkoma var hin mesta um öll héruð lands, frá góu-
komu og til páska, og það svo stöðugt og óslftandi, að
inenn eigi þykjast muna slíkan illviðrabálk og svo lángan
og harðan sem þenna. — Af flcstum cða öllum norðan-
bréfum er að ráða, að viðast hafi þar verið hver skepna
á gjöf, fram til 1.—10. f. inán., að almenníngr hafi þar
verið orðinn i námi með fóðr, að einstöku mcnn liafi
orðið að sæta tilfinnanlegum fjárfelli, jafnvel helzt hinir
fátækari, en að fjárríkari niennirnir flcstir hafi orðið fyrir
ininnf fjármissi að tiltölu eða litlum, og hafi þannig eklti
orðið norðanlands almennr né tilfinnanlcgr
fjárfellir; en út leit fyrir, að sanðburðr inundi þar
víða misheppnast, því vart var neinstaðar farið að votta
til gróðrs um 20. f. mán., en mesta illviðrakast gjörði þar,
25.—27. f. m. Líkar fréttir þessum, um fjárhöld o. fl., eru
austantil úr Strandasýslu, Barðastrandar- og Dalasýslu og
vestarí hluta Isafjarðarsýslu; f norðari liluta sýslunnar og
vestantil í Strandasýslu er sagðr mesti fjárfellir og neyð.
— Bréf sein komu til Eyjafjarðar úr Norðrmúlasýslu um 20.
f. mán. kvað hal'a sagt, að einnig þnr mnndi eigi verða
mikill l'ellir. Ur Suðrmúfasýslu og Austrskaptafellssýslu
hafa menn ekki fréttir síðan batinn kom. — Um Síðu og
Jileðalland liorfði eigi til almenns fcllis, talsvert meira uin
Skaptártúngu, cn almennr hrossa og fjárfellir sagðr uin
ðlýrdalinn; sagði svo inaðr er hér var á ferð þaðan fyrir
skemstu, að eigi munði þar um sveit nema 2—3 bændr
(af nálægt 112 búendum), er enga skepnu hefði mist;
undir, Eyjafjöllum einkum austantii, er einnig sagðr meiri
eg minni fjárfellir; um Borgarfjörð hafa hross horfallið að
muu hjá einstöku inönnum, einkuin þeim er flest eiga stóðið.
Til „Hirbis"!
það var nú við því að búast, að það mundi meltast
illa mcð þessum vcslings „öfugsnáða“ „Hirði“ og þeim
sauðum hans, þegarrakst ofaní þá öll lýgin um fjárfækk-
unina f hinum ömtunum erþeir háru á borð nú á útmán-
uðuin, fyrir sína sárfáu lesendr; þeir hafa oröið að kýngja
því, en það hefir eigi gengið af þiaulalaust, eins og sjá
má af seinasta blaði ritsins „llirðis“; þar koma útgef-
cndrnir að vísu með nýjar vöflur og ósannindi til þess að
sleikja ylir hin l'yrri sem þeir eru að kýngja.
það er æfinlega afsakanlegt í hverju tfmariti sem er, og
þó að það aldrei nema gefi sig einúngis við einhverju
cinu sérstóku inálcliii, eins og nú „Hirðir" um fjárkláð-
ann, þó það færi endrum og siunum fregnir um það
sem gjörist eða við ber i þann og þann svipinn, er þurfi
leiðréttíngar við síðar, eplirþað að greinilegar heíir spurzt
» eða sannar, eða þó þær freanir reynist ósannar, einkum
ef þær hafa engu máli hallað og enguin manni var með
þeim misboðið; slikt verðr beztu tímaritum þrávalt. En
að prenta og auglýsá falsaðar og uppdiktaðar skýrslur um
hvað scm er, með margorðri útlistun, og bera fyrir, þeim
til sönnunar, aðrar skýrslur, prentaðar eða opinberar, það
má engu riti og engum rithöfundi haldast uppi, því það
á rót sína annaðbvort í þeiin hranaskap og fávizku sein
aldrei verðr nein bót mæld hjá mentuðurn mönnum, eða
í beinni partisku þeirra og varmensku, að þeir vfsvitandi
halli sannleikanum og svffist ekki að beita óráðvendni til
að fegra sinn málstað. Yér viljum fúslega cigna hinar
fölsku dgósönnu skýrslur „Hirðis“ um fjárfækkunina, van-
kunnáttu og skilningsleysi annars, og hranaskap oggáleysi
liins; en hvað um það, önnur eins afbökun og rángfærsla
eins eg sú er hér kom fram, á Ijósum og skýrum rökum
og töluskýrslum, er láu prentaðar fyrir ogþurfli litið ann-
að en að vera læs ti! þess að geta farið rétt með, önnur
eins rángfærsla hefði verið nóg í öðruin löndum til að
gjöra alveg útaf við hvert tímarit sem væri, svo að það
kæmi aldrei út frainar, eða að engi hefði það fraraar að
neinu marki1.
Og þetta er nú ritið sem á að áorka mestu til að hafa
frain fjárkláðalækníngar yfir allt land, og til að útrýma
alvcg fjárkláðanum! það er mesta ofdirfð af ekki merluira
riti, af ekki áreiðanlegri mönnuni f því er þeir tala og gjöra
í þessu málí, að látast einbærir og einfærir um að skera
úr því, hvorir liafi haft réttara að inæla í kláðamálinu á
íslandi, Alþíng Islendfnga og hin íslenzka þjóð, eða danski
ráðherrann; en þó að svo væri, að stjórnin hefði haft rétt-
ari skoðun á málinu, þá er það og verðr, það skal sann-
ast, hennar mcsta ólán í því máli og málefninu sjálfu til
beinnar fyrirstöðu, að hafa ált og eiga einka forsvar þess
og framkvæmd undir „Hirði“ og þeim sauðum hans.
Getr það ráðið happasælum afdrifum í nokkru mikilvægn
máli, þar sem eru tvískiptar meiníngar og alveg gagn-
stæð skoðun, getr öðruvfsi larið en að það valdi enda-
lausum æsíngum og hinuin aldrifavesta spenníngi, að af
hendi annars flokksins komi frain á prenti cins og er f
„Hirði“, óslítandi þvætta af brýxlunum og ósönnum sak-
*) Utg. „Hirþis" þykjast hafa fengiþ hóggstaþ á
þjóílólfl fyrir þaþ, aif vér tókum geitféþ rneþ í fjártóiunni,
eptir „Norí)ra“. Ekki er vitiþ meir en gub gaf; hvort halda
sauþir „Hiríiisins" a<! geitféþ hafl, í eldri skýrslum fremr ver-
iþ taliíl meþ kúm og hrossum, eþa meí) sauílfé ? í eldri skýrsl-
unum voru engir dálkar til fyrir geitr; hafl þær á¥)r verií)
taldar meþ sauþfénu, þá varþ einnig nú aþ telja þær með
fénu í samanburÍJartölunni; þetta er sami galdriun aí> skilja,
eins og meí) lómbin ; en reynandi væri aí> setja
dæmií) ljósar fram. Ef borin væri saman íjártalan
sem nú er í Suþramtinu, vií) þá sem var fyrir
mörgum árum, þá væri ekki rétt a'b taka inn í nýju fjártöl-
una „óþrifagiinbilinn“, sem „oinn þó var, eptir á velli skoþ-
unar“, því hami var aldrei fólginn í eldri fjártólunni; en
g e i t f é í) í noríiriandi var fólgiþ í eldri fjártólunni, og
því væri eins rángt aí> sleppa því nú úr samanburíiinum
eins og únglömbunum.