Þjóðólfur - 31.10.1859, Blaðsíða 2

- 1.38 -
hefir þab einmitt strandab á Alþíngi. Ef þab skyldi
þá vera of lagalaust í þessu efni, þá ber Aiþíng á-
byrgb af því, ab þab hefir ekki getab komib sér
saman vib stjórnina í slíku máli, þar sem lá á
skjótri framkvæmd; en þegar svo fór, þá kemr þab
hér fram eins og endranær, ab stjórnin verbr ab
neyta liins almenna löglega valds sem hún hefir til
þess ab koma fram því sem þarf; annars kæmi allt
í stans og fullkomib stjórnleysi, og þess getr enginn
óskab.
Ab rábstafanir stjórnarinnar og okkar liafi ver-
ib móti áliti hinna reyndustu og greindustu inanna
er vel mikib sagt. Vera kann, ab vib séiin engir
vitríngar sem höfum fylgt lækníngum frá upphafi,
eba ab þeir hafi vitkazt sem hafa orbib nibrskurb-
armenn úr lækníngamönnum, eba ab þeir hafi verib
allra vitrastir sein hafa þókzt vera lækníngamenn
en unnib þó fyrir nibrskurbinn viljandi eba óvilj-
andi. En undarlegt er þab, ab í þessu máli hefir
farib einsog þar sem eitthvab nytt og betra er ab
rybja sér til rúms. þab er því mibr reynsla, ab
ab ekkert inætir eins ákafri niótstöbu einsog þab
sem er gott og nytsamt; hib illa, ósibir og ódygb-
ir, læbast inn mótstöbulaust. I fyrstunni voru lækn-
fngar á klába álitnar hér af svonær iillum einskon-
ar ódæbi og lands fordjörfun; nú eru þó margir
orbnir sannfærbir uni ^b þær sé bæbi mögulegar og
gagnlegar; seinast verba þær sjálfsagbar. þettaættu
bæbi þér og abrir, sem vilja stybja ab framför vorri,
vel ab ganmgæfa, og ekki gjörast hjálparmabr þeirra,
sem eru mosavaxnir þröskuldar fyrir allri framför
hér á landi, eba aldrei skilja neitt fyr en um sein-
an. þér munub sanna, ab þab mun fara svo í þesu
uiáli, ab álit okkar heimskíngjanna, sem nn fylgj-
um lækníngum, verbr síbar álit hinnn reyndustu
og greindustu manna. þér eigib ab stuMa til setn
ritstjóri ab þab verbi sem fyrst.
Um Havstein amtmann og embættisskyldu lians
gæti nú verib fullrætt meb því seni eg skýrbi ábr
frá, og þér megib víst skilja þab, ab þegar hann
gefr út skipan í náveru okkar án þess ab láta
okkr vita, en nærri mánubi síbar, og þab nm mál
sem okkr koni vib, þá sé þab ekkert efamál á
liverjuni ábyrgbin lendi ef úrræbin kænii um
seinan.
Ueykjavík 13. oktúber 185!).
Jón Sigurðsson.
— ,,ller má í þessn máli eigi byg?ja á
óbru en reynslunni, og má eigi telj* annab
saunab en þab sem sauuab er“. —
Jón Sigurbsson frá Khöfn.
(alþ.tíb. 1859, bls. 58).
þab sýnist svo sem hinum heibraba höfundi
geti aldrei orbib úttalab um þetta efni, þarsem hann
er hér ab taka upp aptr mart hvab af því seni haun
fyr sagbi í undangengnum greinum; nema hvab hann
nú leyfir sér ab orbfylla og afbaka sumt af því er
þjóbólfr hefir sagt, og er inein þegar menn grípa
til þessleibis varnar. Vér höfum aldrei sagt, ab
rábstafanir erindsrekanna „hafi verib í laga-
leysi“; hitt höfum vér sagt, ab erindsrekarnir
höfbu engi lög til ab stybjast vib í rábstöfunum sín-
um; en þab er sitt hvab, eins og flestir munu skilja.
Vér höfum heldr ekki sagt, ab þeir mætti ekki
„haga rábstöfunnm sínum öbruvísi" en þeir gjörbu
(sjá þ. árs þjóbólf bls 138, á fremra dáiki); þvert
í móti, vér höfum skilib svo erindisbréf þeirra ab
þeir mætti og þeim væri skylt „ab gjöra allar þær
rábstafanir sem þeim (erindsrekunum) kynni ab þykja
naubsynlegar, „og geti átt ser stað eptir þvt sem
ástatt er á fslandi“, ekki einúngis „til iæknínganna
á fénu og heilbrigbi", beldr einnig og einkanlega „til
þess ab stemma stigu fyrir frekari útbreiðsiu sýk-
innar“, þab er ab segja, hvort heldr væri meb förg-
un fjárins, jafnframt lækníngunum, nibrskurbi, fyrir-
skurbi eba vörbum, eba meb öllu þessu jöfiuim hönd-
uni, ab því leyti þessleibis rábstafanir gæti átt vib
eptir því sein landslagi, sveitum, afstöbu þeirra og
öbru liagabi hér á landi („Foranstaltninger" — „som
ere forenelige med de locale Forhold i Landet").
þab liggr því beint vib, ab hinir konúnglegu er-
indsrekar „máttu“ stubla ab því meb rábstöfunum
sínum, ab klábasvæbib yrbi smámsaman fært saman
og mínkab innan svo tryggra og eblilegra varnar-
takmarka nattúrnnnar sem kostr var a og naubsyn
vartil, eptir því sem klábafaraldrinu var uúkomib.
Náubsynin á þessu, bæbi til þess ab hafa fram Iækn-
íngarnar meb sein mestu afli og árángri, til þess ab
aptra frekari útbreibslu sýkinnar, og til þess ab geta
komizt hjá þessum „tryggu vörbnm er seta skyldi
hjá hverjum þeim er ætti sjúkt fé“, og aptr og aptr
hefir verib skipab en aldrei orbib framgengt, var nú
í sumar orbin aubsæ flestum hinum vitrustu og
reyndustu landsmönnum, eins og bæM kom fram
utanþíngs úr svo mörgnm hérubum og á Alþíngi
sjálfu, er nálega meb öllum atkvæbum (19atkv. móti
1) féllst á þetta uppástúnguatribi í bænarskránni til
konúngs. Nú höfum vér ekki sagt annab hér iiin