Þjóðólfur - 21.03.1860, Qupperneq 3

- 59 -
033 Íslcndínguni, og ab þab sé eitt hib háskaleg-
asta og óvinveittasta bragb, ab biinda oss til ab
játa á oss slíkura sköttum, iná bezt sjá af fyrstu
gr. Alþ.tilsk. samanborinni vib 4. og 6. grein tilsk.
af 28. maí 1831; eptir greinum' þessum öblast þá
Alþíngi þann rétt, ab undir þab verbr ab bera hvert
þab mál er mibar til nokkurrar breytíngar á lögun-
um, um mannhelgi og eignarrétt Íslendínga, ebr um
álögur, skatta og abra ■ þegnskyidu, • samanbr. Ný
félag&rit 1857, um rétt Alþíngis. þab má því hik-
laust segja þab, ab cnginn sannr þjóbfundarsinnabr
Islendíngr getr verib þekktr ab því ab vera sain-
þykkr þeim sköttum sem lýbstjórn Dana leggr á oss.
Hafi nú rábgjafinn ekkert vald haft, til ab ó-
nýta abgjörbir Alþíngis, og hafi dýralækníngarábib
ekkert átt meb, móti vilja vorum, ab skipa oss
lækníngar, hefja alla verbi, og láta klábann út-
breibast, eins og sjá má af umburbarbréfi stipts-
yfirvaldanna af 9. desbr. 1858 og því mebfylgjandi
Hirbisbiöbum, svo eiga þá fjáraukalögin ekkert meb
ab leyfa, ab leggja þenna toll á oss Vestfirbínga,
Og þab ab 038 fornspurbum. þegar nú ab litib er
til þess, ab þíngib samþykti niburlagsatribi nefnd-
arinnar í klá-bamálinu, nfl., ab Alþíngi lýsir yfir
því áliti sínu, ab stjórnin hafi tekib ab sér alla
ábyrgb og afleibíngar þessa máls, einnig, ab stjórn-
in haldi á kostnab ríkissjóbsins fulltrygga verbi o. s.
frv., þá hlýtr hér af ab liggja í auguin uppi, ab
liíngab til, frá 1857, engu síbr en hér eptir, frá
27. maí í ár, hlýtr öll ábyrgbin ab livíla á ráb-
gjöfum þeim og Ríkisþínginu, sein meb skaba þann
er þeir hafa bakab oss mcb heiinildarlausu rabríki;
og þegar nú er litib til þessa, og þess er þíngib
samþykkti í klábamálinu, þá er orbaglamr ein-
stakra þínginanna, hvab toll þenna snertir, alt
marklaust þegar abalatkvæbi málsins lell sem sagt
er; því þab liggr í orbunum „ábyrgb" og „afleib-
íngar, ab allir þeir sjóbir seni skertir hafa verib
undir þessari annarlegu rábherrastjórn, verbi upp-
reistir á kostnab ríkissjóbsins, og þá fyrst sker oss
sá réttr, sem vér eigum fulla heimtíngu á.
Vér vonum nú, ab allir geti séb, ab vér erum ekki
einúngis ránglega krafbir um toil þenna, heldr af
því sem hér ab framan er á vikib sjái, ab oss beri
meb réttu ab fá upp bættan allan þann kostnab, sem
vér höfum libib al' þessum rábstöfunum, er betryrbi
leitt í Ijós, ef ritub yrbi saga klábamálsins hér í
amtinu, svo greinilega sem verbugt væri.
Vér sem þannig lítum á málib, lýsuni því nú
yfir ab lyktum, ab vér erum öldúngis ótvílrábir,-
hvernig vér ætlum ab haga oss í tébu efni, eu 1
væntum þess þar hjá, ab þessi skobun vor ekki
aptri örlæti þeirra manna, sem einúngis Iáta sér
nægja þá verndan á mannheigi og eignarréttindum
vorum, ab gánga fremr í trú en skobun.
8. utSvbr. 1859.
Indribi Gíslason.
<
(Aðsenl).
þjóðólfr ininn! það er hvorttvsggja, að þú varst
lengi trcgr til [less, nð getn frái’idls Ciausens héraðs-
læknis hérna á Isafirði, enda ætlar nú að fara að verða
sögidegt um það. 1 vor sem síðast leið, var Clausen sál.
scndr kúabóluvessi; þókti okkr bændunnui þetta kyn-
legt, því maðrinn var dáiun fyrir meir eu ári síðan; en
þcir lærðu sögðu okkr, að það ælti að vera merki þess,
að hann ætti að vera læknir eins eptir og áðr. þessu
eigum við nú bágt með að trúa; en hvort sein við trúum
cða ekki, þá höfum við f þessi tvö ár síðan læknirinn dó,
ekki séð neinn læluiir hér nema dauðann sjálfan. Oss er
sagt, að 30,000 rd. Iiafi verið gefnir til þess að kláðasjókar
ær væri læknaðar á Suðrlandi; oss er líka sagt, að 600
rd. sé ár hvert gel’nir manni suðr i Hólmi, til þess að
cnginn maðr sé læknaðr í norðrtimdæmi Vestraintsins.
Við þurfiim ekki að scgja þér Irá þvf, hvað við bændrnir
lingsum um þetta okkar á milli, því ennþá sjáum við það
óuinbreytt í barnalærdóininiini, að sérilagi beri guð uin-
hyggjti fyrir mönnunum, þá erum við að spyrja hverann-
an, hvort amtmanninum komi þetta ekkert við? en vitum
það þó ekki, og hölduin,að liann hugsiallt hærra cn um
þcssa líkamlegu neyð. þá segir einhver, að landlækn-
irinn eigi að sjá um lækningar á landina; gellr þá ann-
ar við og scgir: hann álítnr allskonar veiki á mönnum
ólæknandi, og allt nema votakláða útlendan á gamaláin.
þá segja sumir, að bóndi úr Strandasýsln, Jón á Hellu
hafa fengið loforð fyrir „venia mcdicandi“‘ lijá landlækn-
inum, og hann eigi líklega að lækna nlla. En geta þá
ekki fleiri hændr fcngið þessa „veniam"? viltu þá gjöra
svo vel og komast eptir livað hún kostar? eitthvað imin
hún kosla, þvi licnni fylgja líklega yit og meðöl. Vér
hlæjuin kuldahláttr, þegar vér heyiuin mennina á þínginu
stagast á læknaskóla, og að læknum sé fjölgnð, og þó er
eitt mndæmið læknislaust ár eptir ár. Menn meiðast ut-
vortis og innvortis, inenn taka sótt og liggjn vikur, mán-
uði og ár, konur ala börn með sótt og harnii, og —
engi læknar nema dauðinn. Sé þér þvf kær þau belg-
ustu réttindi landa þinna, sé þér annt um sanna vellíðan
þeirra, eins þó þeir sé á Vcstfjörðum, — og þvi treyst-
um vér, — þá gjörðu heyrum kunnuga meðferð þessa og
sUoraðu á stjórnina, að bæta tír henni. En ef þú á-
ræðir ekki að gjöra þetta, þá spurðu þá að því, hvort
Jón á llellu sé sá sem koina skal, eða sé að vænta
annars.
Bændr á Yestíjörbura.
þ. e. að mega við hafa lækníngar og læknis-
meðöl, án þess á þvi segist, þótt hann sé ekki útlærðr
læknir. liitst.