Þjóðólfur - 21.03.1860, Qupperneq 6

- 03 -
ar tillögur Alþingis um öll slík m;il, enda þótt
þau snerti hana mest og samband íslands vió
Danmörku bæfti að íormi og nýju. En að
stjórnin skuli vilja ein liafa allt vit og allan
skilníng og öll ráð í jafn sérstaklegu og
alveg i.nnlendu ináli eins og kláðamnlið er,
og það þrátt fyrir það, að nálega allir embætt-
ismenn hennar hér, og þjóðþing landsins og
allr þorri lýðsins er komið á gagnstæða skoð-
un og að fullri sannfæringu, fyrir 3 ára árángrs-
lausar lækníngatilraunir og jafnlánga affarasæla
reynslu fyrirskurðar og samgaungiivarna gegn
útbreiðslu kláðans til beilbrigðra héraða, það
yfirgengr alveg minn skilning; það yfirgengr
alveg ininn skilníng, að stjórnin vili ekkert ráð
heyra né tillögur, nema einúngis um lækníng-
ar, og að vilja bafa þær einar fram en ekkert
annað til varnar kláðanum, og það ölluin lýðn-
um nauðugt og hinum merkustu og vitrustu
landsmönnum. Hvernig geta nienn hugsað sér
að hafa fram lækningar þeim þvert um geð sem
lega að lækna? eða hvernig geta menn meinað
mönnum að farga fésínu og að koma sérsain-
an um það, t. d. á takmörkuimm, til þess að
saman draga kláðasvæðið smámsaman og smá-
minka það á alla vegu?
Lækníngamennirnir hafa verið ósundr-
þykkir sjálfu.n sér í einu og ekki nema í því
einu, að láta ekki sannfærast hvorki af reynsl-
unni, né af ▼anhugsunum sjálfra þeirra né af
eðlilegum gángi sjálfrar sýkinnar. Hvað lá nær
fyrir þá í sumar þegar á leiö, eins og kláða-
málinu var þá komið, og eptir allar þær sið-
ferðislegu og verulegu niðrlægingar er þeir hafa
beðið í því fyr og síðar, en „at gjöre en god
Mine til slet Spil“, eins og Danskrinn segir,
og varpa sér í faðm Alþíngis vors, þegar það
bauðsættirog samkomulag? það hefði sannarlega
verið forsjált og byggllegt fyrir hina konúng-
legu erindsreka og hina lækníngamennina; þeir
hefði þarmeð getað afináð eða dregið í gleymsku
þessi ótal inörgu undangengu glappaskot sin,
þarmeð hefði þeir getað endrreist trausíið á
sjálfum sér og á aðgjörðum stjórnarinnar í
málinu, og dregið úr vantraustinu og óbeitinni
á þeim lækningatilraunuin sein enn þá eru ó-
umflýjanlega nauðsynlegar þarna syðra um helztu
kláðasveitirnar, og þarmeð hefði þeir getað opnað
sjálfum sér veg til þeirra yfirráða og yfirborðs
i inálinn, er mótstöðumönnum þeirra, þegar svo
væri komið, eigi hefði orðið auðvelt að svipta
úr höndum þeiin.
5á befði niörskurörinn í Borgarfirðinum i
haust, aldrei orðið kláðalækníngunuin eða bin-
um konúnglegu erindsrekum til niðrdreps eða
siðferðislegs falls, eðrþeim til talanda leiðarbréfs
suðr til Danmerkr, um þaðaðþeirhefði litlu sem
engu áorkað af því sem jieiin var ætlað. jiessi
niðrskurðr liefði j>á lent á (linginu og jijóðinni
og erindsrekarnir getað lýst yfir sakleysi sinu af
blóði þeirra kláðasauða, en geta þeir það nú að
öllu leyti V ineiin geta bagað svo bæði boöum og
banni, að þarí liggi einmitt uppspönun til að
gjöra það sem baunað var eða til að láta jiað
ógjört sem var skipað, og ef svo væri, getr
maðr þá velt alveg af sér ábyrgðinni eða látið
sjálfum sér ókennt um það að öllu, sem gjört
var eða ógjört látið?
Allt þánffað tiI■ að Jtonún<rsliré(ið 27. mai j). á. var
útgeingið.til erindsrekannn, Jiá liofir ^áðherrsljórnin rokk-
að frani og aplr, i fjáikláðainálinu, cins og tvíáttað veðr
scm engi getr scð fyrir livernig ræðst, og það var von
Jió liún stæði næsta vðltiiiii fótuiu, cða Jió lieldr væri fótlestu-
Iaus í málinu, cplir J>að lióii hafði lcjft sér að vikja til
hliðar lagafrumvarpi Alþíngis 1857, en hafói engi lög sett
eða utvegað í staðinn, og stj.irnaði þó ein málinu án
kontings Iofs eða satnþykkis; að minusta kosti hefir ráð-
herrann aldrei skýrskotað tilneins sliks í skipunum siuiim
og rástöfunuin fyrir 27. tnái þ. árs. Háðiierrann leggr
samþykki sitt á niðrskurðinn f Húnavatnssýslu, i hréS til
Havsteins vorið 1858, að ininnstakosti er þar ekkert ó-
samþykki kvcðið npp cða ónáð yfirlýst, þó iiienn nú vili
skilja hréfið alveg cins og „llirðir“ skilr það (1. ár
„Hirðis" hls. 142). Atntmaðr er þar að eins varaðr við,
að varlcga skuli liaiin ráðast í sklikan niðrskurð, cf
kláðinn útbreiðist víðar uin amtið, og fari svo, J)á
skuli liann lieldr hvetja til Iæknínga. þá var þó alveg
ó s é ð, hvað mundi ávinnast með þessum niðrskurði í
Húnavatnssýslu, til þess að aptra frekari útbreiftslu kláð-
ans. Nú vita allir, að síðan hciir ekkert að ráði vcrið
skorið niðr í Húnavatnssýslu og alls ekki norðar f sýsl-
umií licldr en þá var buið að skera; menn vita nú einn-
ig, að mcð þcssum niðiskurði yar tekið alveg fyrir út-
brciðslu kláðans f norðrlandi, og tókstsvo vel nð uppræta
lianu í llúnavatiissýslu, að síðnn hefir bans hvergi orðið
þar vart.
Er þú ekki von, þó að liver maðr spyri nú, og spyri
höggdofa. „hveruig skeðr það, að aintmaðr Havstein nú,
og ckki fyr en nú eptir 2 ár* avo aífarasæla roynslu, er
orðinn svo margfalt sakfallnari við stjórnina, a» hún boð-
ar hnni nú út á sinn fund til þess að réttlæta þess að-
gjörðir sfnar?
þjóðólfr yðar hefir nú farið inörguin góðum og sönn-
uin orðum um þesss óskiljanlegu snðrboðnn amtnianns H.
á fund stjórnarinnar, en mér /innst a6 þér hafið sagt uiii
það inál bæði ofmikið og oflilið. Eg þarf ekki að segja