Þjóðólfur - 07.06.1860, Blaðsíða 3

- 103 -
(ASsent). Hngvekja til stiptsyfirvaldanna.
Seinast ( ráðhcrrabréfinu til stiptsyfírvaldanna á Islandi,
9. júni 1855, nrn prentsiniðjuna segir svo:
-------„þara&auki umbifcizt þér aí> gjöra for-
ítöðumanni þeim, er þér hafib sett., að sltyldu,
í hvert skipti þegar um prentan einhverrar bók-
ar er ab ræba, að bera undir yðr uppástúngu
með ástœðum fyrir henni, áðren þér slcerið úr
málum“.
En allir eru nú að scgja þnð, að ráðsmaðr prent-
smiðjunnar sé farinn til þess á seinni timuin, að semja
um prenlun bóka við liina og þessa útgefcndr, alvcg
upp á sfn býti, rélt eins og liann vseri orðinn eigandi
eða icðsti stjórnandi hennar, op svona er öðrum okkar
nú skrifað frá Rcykjavik, að ráðsmaðrinn liafí fyrir hönd
prentsmiðjunnar, fullgjört við sjálfan sig og aðra út-
gefendrna lians „Islendiugs", samning uin prcntunarkostn-
að og pappír þessa 24 arka blaðs, sciti þó svarar fulluin
50 örkum f sumuni bókum prcntsmiðjunnnr, án þess að
ráðsmaðrinn mcð einu orði liafl borið þann samniiig undir
stiptsylirvöldin fyrir frani, til úrskurðar.
þessvegna vilduni við nú mega spyrjast fyrir uin það
hjá liinuni hábornu stiptsylirvölduni, hvenær ákvörðunin i
raðherrabréfinu 9. júní 1855 hafi verið aptr köllnð, eða
hvenær stiptsyfirvöldin liaii verið al' sett l'rá að hafa æðstu
yfirráð ylir prentsmiðjunni, en ráðsmaðrinn herra E. þórð-
arson gjörðr að æðsta stjórnara liennar f stað þeirra?
það er nauðsynlegt að vita vissu sína um, til hverra mcnn
eiga að lialda sér i þessum efnum.
En ef svo væri að yfirstjórn sliptsyfirvaldanua stæði
en þá óhögguð, ef þau hal'a en þá æðstu yfirráðin cn
herra E. þ. er ekki nema sléttr og réttr ráðsmaðr prent-
smiðjunnar, þá vildum við líka gjarnan fá að vita, hvern-
ig lionum getr haldizt uppi að taka svona hvert stærra
og minna ritfð eptir annað til prentunar að þeim forn-
spurðum scm hafa yfirráðin, einkum núna, ámcðan prent-
un Alþíngistíðindanna stendr yfir, cn þati auðsjáanlega liöfð
f hjáverkum, og dregst það þess vegna lángt fram á snin-
ar að þau geti orðið alprcntuð. Bréf stiptsyfirvaldanna
uin þetla cfni geta nú allir lesið f alþ.tfð. 1859, bls. 119
og víst gctr engi ncitað þvf, að þau hafi þarnieð skuld-
bundið sig til, „að vfsa svo gott s c m öllu frá s é r“,
cr aðrir vildi láta prenta, á meðan á prentun tiðindinna
stæði, til þess að þau gæli orðiðbiiin sem fyrst, ogþess
vegna, liafi ekki orðið sctt ininna upp á f prentunar-
kostnað fyrir hverja ork, lieldr en 12 rd.
Að undanförnu liefír prentsmiðjan leyst af liendi rúm-
ar 14 arkir nf Alþíngisliðindunuin á hverjum inánuði, nð
meðaltali, fiá því Alþingi var slitið og þángað til prentun
tíðindanna var lokið, því alþ.tið. 1853, 1855 og 1857, eru
öll milli 70 og 80 ai ka að stærð, og hafa þó verið alprent-
uð fyrir nýár, hvert árið fyrir sig. þcgar nú er aðgælt,
að búið var prenta 12 arkir af f. árs tiðindum uin iniðj-
an ágúst f. á. þá helði átt að vera búið að prenta 75 arkir
fyrir nýár, og verði mi þcssi alþ.tíð. 120 arkir, — mikið
höfum við lalnð á Alþíngi í fyrra! — þá hefði þau gelað
verið alprcntuð og átt nð vera nlprenluð um miðjan f. mán.
eða uin lok f. mán.f siðasta lagi; cn um lok fcbrúnr
þ. árs vai ekki búið að prenta neina einar 70 arkir, og
um lok f. mán. að eins 95 arkir, eptir þvi sem okkr var
skrifað, það er að meðaltali 95/8 örk um hvern mánuð í
stað 14, sein fyr liafa verið prentaðar á hverjum mánuði.
Við vitum nú ckki, livort alþingisforselinn 1859 hefir
látið þetta gánga svonn, orðalaust, hvort liann hefir gjört
nokkura tilraun til að kippa þessu f lag1 2, eða livort hann
álitr, að prentsmiðjnn geti fengið ávfsaðan allan prentun-
arkostnaðinn eins og uppá var selt, þcgar hún hefir þó
ekki staðið bctr i skilum en þetta. Eða hvað ætli nú for-
sctinn gerði, ef mciri hluti þingmanna skoraði á liann,
og ábyrgði bonum, ef liann ávisaði allan prcntiinarkostn-
aðinn, áðren málið væri borið nndir næsta Alþíng? þvi
hér virtist auðsén skilmálarof prcntsmiðjumegiii. Eða kemr
það heim við loforð stiptsyfirv. uiii „að vísa svo gott scrn
öllu frá“ á meðan staidi á prcntan Alþ.tið., að láta ráðs-
nianninn vasa svona í því upp á sitt eindæini, að taka
til prentunar fyrir sjálfan síg og þá félaga, leyfislaust
al' yfirstjórnendunum, nýtt og stórt blað, sem scinkar svo
fyrir prentun Alþ.tíð. að það svarnr fulluin 3—4 örkum á
hvcrjiim mánuði?
Blaðið „Íslendíngur“ licfir tvfvegis cðn optar liaft n
orði þann niakalausa hag og gróða sem ráðsmaðr prent-
smiðjunnar, cinn af útgcfcnduiii blaðsins, aflaði lienni ár-
lcga, og við skulum ckki rengja þnð að svo koinnu, cu
við vonum að þjoðólfr cða einhver lians vinr sýni reikn-
ingsmeistaranum i „Íslendfngi“, að linnn hefir eigi skilið
prcntsmiðjureikníngana rétt og ckki hcrmt rétt fiá þeim;
en það muii nú líka þinfa að liafa nieira reikningsvft j
kolli hcldren nluient cr, til þess að finna botn í þeirri
þvættu1. En það væri núgu vcl, ef þessi sami reikníngs-
mcistari f „Íslendíngi“ vildi skýrn mönnum frá þvi von
bráðar, hvað niikill liagr preiitsiuiðjunui mundi standa af
þvi f dalatnli, fyrst og frcmst, ef samníngr ráðsuiannsins
um að taka „Íslendíng“ lil prentunar, svona án heimildar
og samþykkis Irá yfirsljórnenduiium, yrði ollandi þess, að
nú yrði dregið af prentunarkostnaðiniim fyrir Alþingistið.
200 — 400 rd., og þar að nuki, að tekin yrði af prentsiðj-
unni framvegis prentun tíðindannn, en þeim komið tii
prentunar suðr til Kaupmannahafnar, því þar fengist þau
alprentuð svo sneinma, að þau yrði send til allra héraða
mcð fyrstu vorskipum, en þar með mnndi sviptast af prent-
siiiiðjunni 1600 — 2000 rd. atvinna annaðhvort ár.
Ritað uin 20. maf 1860. Tveir alþíngismenn.
1) Forsetinn sem var, 1859, mun hafa ritað stiptsyfir-
völdunum tvisvar um þetta málefni, 28. febr. og 31. mar*
þ. á., og fært rök fyrir, að prentsmiðjan bafi ekki staðið
i umsömdiim skilum um prentun tfðindanna, og mun lianii
jafnframt liafa talið tvísýni á þvf að öllum prentunar-
kostnaðinum yrði ávísað, cf prenlun tíðindannn gæti eigi
orðið lokið fyrir miöjan niafinánuð þ. ik Stiptsyfirvöldun-
um inun einnig hafa vcrið bent til þess ( þcim bréfum,
hvort það mætti cigi álitast þvcrt i móti þvf seni þau hefði
sjálf undirgcngizt f bréfi sínu til forsela 9. júlí f. árs (Alþ,-
tíð. f. á. bls. 119), að prentsmiðjan tækist nú á hendr
prentan blaðsins Íslendíngs frá stofni. áðren prentun alþ,-
tíð. væri lokið, þareð prentun svo mikils blaðs nieð svo
miklu upplagi, lilyti að tclja mjög svo fyrir tfðundunum.
Ritst.
2) þjóðólfi cr þcgar send ritgjörð uin prentsmiðjureikn-
ingana 1854 og 1855 — lengra er þeim ckki komið, — og
iiiuii sú ritgjörð koina 1 næsta blaði. Ritst.