Þjóðólfur - 07.10.1863, Side 5

189 —
við heimilið; eg roif mig undan áhyggjum dag-
legra starfa heima fyrir, til þess að fara til yðar,
vonandi, að guðleg náð nnindi styrkja mig, til að
vekja yðr með áminníngu, og til að boða yðr
fagnaðarlærdóminn um óransakanlegan ríkdóm
Krists.
Eg get ekki annað, en kunnað yðr öllum,
bæði hér í bænum, og út um landið, inniiegt
þakklæti mitt fyrir hina miklu velvild, er þér haflð
auðsýnt mér, og fyrir hina miklu velgjörðasemi,
er cg hefi að notið í svo fullum mæli; því að
hvervetna hafa hjörtu yðar og hugir og hús verið
opin, til að veita mér viðtöku.
En eg get ekki lálið óminzt á það, að eg
hefl orðið að verða of opt á ferðum mínum liér
sjónarvottr að hinum hörmulegu afleiðíngum of-
neyzlu áfengra drykkjn. J>að heflr vakið rnér
djúpa sorg, að sjá sálir og líkama yðar lagða í
hinn auðvirðilega læðíng ofdrykkjunnar; en sú
hefir þó verið sárust harmasjón mín, að sjá
presta safnaðanna fallna flata fyrir freislíngu
þessari.
Enn þá licldr ofdrykkjan áfram hinum skelfi-
legu drápsstörfum sínum hér í landi; og eg cr
hræddr um, að hvorki prestarnir, né þjóðin yfir
höfuð, sjái nógu glögt, hversu þessi óttalega
snara djöfulsins er ramlega snúin og kænlega
lögð til falls og glötunar veikum manni. Áhrif
áfengra drykkja eru aidrei nema 111; og skiptir
það engu, hvort þeirra er neytt í hófi, eða þeim
er varið til þess, sem menn kalla »meinlausa
heimilisbrúkun"; því þetta er að eins vísir til of-
drykkju. Eldflóðin, sem hafa ollið úr fjöllum yðar
°g brotizt út úr iðrum jarðarinnar, sem hafa breitt
°gn og skelfíngu yfir þjóðina og lagt landið í auðn,
hafa þó ekki verið eins drápsfnll, né unnið jijóð
3'ðar annað eins mein, eins og eldlögr þessi, cr
flaannlegar hendur brugga nú á dögum, til þess
að veita honum á veikt maunkyn um tálvegu freist-
'iganna.
Hitníngin scgir með berum orðum, að of-
r>'kkjumenn skuli ckki erfa Guðs ríki. Ef þér,
le°din gar, vilið rannsaka yðr sjálfa eptir þess-
jlri heilögu reglu, mun þá ekki margr yðar mega
»orja fyrjr sig hina alvarlegu spurníngu: Hvert,
hvert stefnum vér, hundruðiim saman? Ilvert
SLehia sumir þeirra, er af Guðs hálfu hafa tekizt
a hendur hina háleitu og ábyrgðarmiklu stöðu, að
vera hirðar safnaðanna?
Skrifað er: »Án hcilagleikans kann enginn
’oitinn að sjá«. — »Guð fer ekki í manngreinar-
álit« — og — »Drotlins augu eru allstaðar, þau
sjá illa og góða«. — J>essi orð eru jafnþúng að-
vörun fyrir alla, hvort scm þeir eru borgaralegir
eða geistlegir embættismenn, þeir er hafa ábyrgð-
armiklum störfum að gegna, eða það eru hinir,
er með handafla sínum leita sér brauðs í sveita
andlitis síns.
Eitt er það, meðal annars, er Islendíngum
ríðr mjög mikið á, að verða betr sannfærðir um,
en nú eru þeir, og það er það, hversu nauðsyn-
legt og áríðandi er, að viðhalda heilsu líkamans.
Tvennt er það, sem heilbrigði mannlegs lífs eink-
um er komin undir, það er ljós og hreint lopt,
og af þessu tvennu hafið þér nægst til. Ljósinu
má því ekki bægja úr hvbýlnm yðar, né spilla
loptinu í þcim með óhreinlæti og óþrifum; það er
þvi hreinlætið, þessi aðalskilmáli fyrir heilsu sálar
og líkama, sem þér verðið nð innræta yðr hetr
en nú er. I þessu, sem öðru, er það einkum
prestanna skylda, að ganga á undan öðrmn með
góðu dæmi og vinsamlegum fortöluin; enda er
og einskis staða betr löguð til að liafa áhrif á
aðra menn, eins í þessu efui, sem öðrum, heldr
en prestsins; og, mæltu prestarnir verða að liinu
mesta gagni í þessu efni, ef þeim væri hughaldið,
að koma á hreiulæti lijá þjóðinni, sem er hinn
fegrsti kostr hvers þjóðernis. Hið fyrsta, sem
nú er að gjöra í þessu skyni, er að fá einhver
ráð við, að grenua á hinuin mikla mamifjolda,
sem saman er kaðað í baðstofurnar, svo að við
liggr, að hvervetna sé lífi og heilsu maniia hiti
bráðasta hætta búiii. Loptinu, hinti hreina og.
liolla lopti yðar, er hægt út úr liúsunuin, en liinu
margýlda lopti liuldið iuni, dag eptir dag, og börn-
ín kornúng látin anda því að sér; aíleiðíngin er
optast nær sú, að fvrir óþrifin leggið þér heiisu
barna vðar í sölurnnr, já, og opt og tíðum líf
þeirra með. J>etta gengst eflaust við þess vegna,
að menn lingsa of lítið um, og of lítið er brýnt
fyrir mönnum, hversu nauðsynlegt það er, að hafa
»heilhrigða sál í hraustum líkama«. Ár eptir ár
hrynr fólkið niðr unnvörpum, en þeir, sem eptir
standa harmandi og sorgbitnir, liugsa að eins um
liinn sára dauða, en ekki um orsök þá til mann-
dauðans, er þeir ala í hugsunarleysi ár frá ári.
J>að er óhætt að ætla á það, að manndauði hér á
landi mundi verða miklu minni en nú er hann,
ef greind og umhyggjusemi væri viðliöfð, til að
halda hýbýlum manna hreinum; og get eg ekki
annað en álitið að mikið mætti leiðrétta hér og
færa í lag í þessu efni, ef þeir, sem eru eptir ,