Þjóðólfur - 19.04.1864, Blaðsíða 3

83 sk. fyrir vættina, þá leyíi eg mer viríiíngarfyllst aí) liafa
yí)r umbeíiinn, a% þér, þegar þ>j«5í)<51 fr kemr út næst, vildn?)
bæta þeirri upplýsandi athugasenad vií) grein yí)ar um kapi-
tulstaxtann, aí) Gullbríngusýsla s& undanskilin „hinuin óíirum
sýslum og Keykjavík", því þar (a: í Gullbríngusýslu) er reiknaþ
eins og vanalega eptir kapitulstaxtanum fyrir harþan flsk ell-
egar í ár meb 5 rd. 83 sk. fyrir vættiua.
Hafnarflrþi, þann 4. Apríl 1864.
Virbfngarfyllzt.
Til H. Clausen.
ritstjóra J>jóðólfs«.
J>arsem herra sýslumaðr Clausen fer hér að
fræða gjaldþegna sína og aðra lesendr j>jóðólfs á
því, að þíngjöldin í Gullbríngusýslu (og Reykjavík)
sé og hafi lengi verið heimtuð og greidd eptir
harðflsksverði, þá heflr liann að vísu rétt að mæla
með það, að þetta hefir verið venja hér í Gull-
bríngusýslu síðan 1787,— þráttfyrir það, þó þeir
konúngsúrsk., er voru\undirstaða venju þessarar,
kvæði svo á, að þessi sérstaklega ákvörðun væri
að eins t\l reynslu gjör um 2—8 ára tíma, og
einmitt í því skyni, að gjaldþegnunum yrði par
með fremr gjörð hœgð og lettir í gjöldunum, en
alls ekkert þýngt þar með, og því síðr svo frek-
lega sem nú er orðið, fyrir það livað harðflsks-
verðið er orðið miklu hærra en á öðrum gjald-
aurum, eða heldren verðlagsskrár meðalverðið á
hinum seinni árum. J>egar mál þetta kom fyrir
Alþíng 1861, voru allir þíngmenn, löglærðir sem
lcikir, samdóma um það, og eins konúngsfulltrú-
inn, að venja þéssi ætti síðr en ekki við neina
lagaheimild að styðjast, og því væri bæði óþarft
og ætti ekki við, að þíngið beiddist laga til þess
að breyta henni, heldr nægði það og ætti betr við,
ef þíngið leiddi athygli lögstjórnarinnar að þcssari
heimildarlausu óvenju og færði rök fyrir því, forseta-
veginn; sbr. Alþ.tið. 1861 438.—446. bls. og bréf
forseta til lögstjórnarinnar 1843.—1846. bls.
|>óað nú herra sýslumaðr Clausen sé alls
ekki bundinn við þetta álit og uppástúngur al-
þíngis, einar sér, í skattaheimtu sinni, þá er hon-
um að vísu ekki óskylt að vita og taka til greina,
í bréfl lögstjórnarinnar 23. Febr. f. á., sem
konúngsfulitrúi auglýsti Alþíngi i fyrra (Alþ.tíð.
1863 síðari partr 8. bls.), og einnig er prentað í
f. árs stjórnartíðindum, er því beinlínis heitið og
yfirlýst, »að uppástúnga alþíngisforsetans um, að
»manntalsþíngsgjöldin í Gullbríngusýslu ogReykja-
»vík megi greiða eptir meðalverði allra meðalverða
»í stað harðfisksverðsins, eins og verið hefir, skuli
»verða telcin til greina i frumvarpi fjárlaganna
»árið J864/65 «.
Fjárlög Danmerkr fyrir þetta nýbyrjaða fjár-
liagsár frá 1. þ. mán. eru nú að vísu enn ókom-
in híngað til landsins, (— flest er svona »á eina
bókina lært« með afgreiðslur lögstjórnarinnar á
Islands málum í tæka tíð 1) og verðr því eigi með
fullri vissu sagt, að ríkisþíng Dana hafl aðhylzt
þessa breytíngaruppástúngu lögstjórnarinnar, en
hitt er víst, að hún hefir verið fyrir ríkisþíngið
lögð, eins og lögstjórnin hefir sjálf heitið og yfir-
lýst, og virðist því í alla staði ótímabært, og enda
ástæðulaust fyrir herra sýslumann Clausen, að fara
nú þegar að ráðgjöra og yfirlýsa, að hann hcimti
á manntalsþíngum sínum í vor öll þínggjöldin
eptír harðfisksverðinu í verðlagsskránni, því það er
þó þvert ofaní yfirlýsta uppástúngu lögstjórnarinnar
sjálfar til ríkisþíngsins, —og hefði því aðossvirð-
ist verið nær, að hann hefði dregið þessa leið-
réttíngu sína, þángað til ef hann fær fulla vissu fyrir
því, að ríkisþíngið hafi hrundið uppástúngunni;
því á meðan það er ekki, þá sjáum vér ekki betr,
en að honum sé heimildarlaust að heimta mann-
talgjöldin í Gullbríngusýslu öðruvísi en eptir með-
alverði allra meðalverða.
í>á ætlum vér og, að herra sýslumanninum
hafi misreiknazt, þó í litlu fari, er hann segir, að
»skattrinn eðr hvert 20 álna gjald verði nú í vor
eptir harðfisksverði verðlagsskráarinnar „5 rd. 83
s/c.«, vér sjáum ekki, að 28sk.X20sk. geti orðið
meira en 5 rd. 80 sk. Ritst.
Úr brefi frá Vestmanneyum dags. 11. þ. mán.
-------Vetrinn hefir svo að segja frá upphafi og
allt til þess eptir páska þókt yfirtaks harðr og ó-
veðrasamr, nema svo sem 3 vikna tíma eptir ný-
árið, þá hér var hláka, eins og annarstaðar mun
hafa verið. Allr fénaðr er hér vanr að gánga úti,
hverju sem viðrar, en í vetr hafa allmargir neyðzt
til að taka kindr og jafnvel hesta á gjöf lengri
eðr skemri tíma, og er þó heyaflinn hér næsta
lítill, því menn mega þakka fyrir að geta nokkurn
veginn fóðrað þær fáu kýr sem hér eru. Eins og
vetrinn hefir vcrið framúrskarandi harðr hér, svo
hefir og þar mcð fylgt sérlegt gæftaleysi til sjáf-
arafla, svo varla má heita, að komið væri á sjó
og allrasízt til nokkurs töluverðs gagns, frá vetr-
nóttum til miðþorra, en síðan liafa menn róið, þó
stundum hafi verið miðr álitlegt sjóveðr, en jafnan
sárlítið fiskað allt til Marzmánaðar loka; 8. og 9.
þ. mán. fiskuðu menn hér dável innundir Land-
eyjasandi, svo nú er hæstr hlutr hér orðinn liðug
2 hundr., en lægstr 80—90. Nú þykir mönnum