Þjóðólfur - 25.04.1865, Qupperneq 6

Bandamanna, og fyrir sjóliðinu og landhernum féll
borgin eptir fárra daga umsátr í hendr Norðan-
mönnum skömmu fyrir jólin.
En sunnan herinn í Tennese hafði liætt sér
oflángt fram. Hershöfðíngi þeirra Iíood misti
Shermans, og beið skömmu eptir mikinn ósigr
fyrir hershöfðíngja Norðanmanna, Komasi, misti
fjölda manns fánginn og yfir 50 fallbyssur, og um
stund lá við, að allr herinn mundi verða tekinn.
Nú eptir að Shermann hafði náð borginni Savanna
og Norðanmenn höfðu fengið vígi og fastan fót á
Austrslrönd Georgíu, þá iá næst borgin Wilming-
ton, sem er norðar í Suðrkarólínu. í>ar var örugg
sjóborg fyrir landi kölluð »Fort Fisher»; höfðu
Sunnanmenn þar mikla verzlun, skip hundruðum
saman brutu hergarðinn fyrir framan afskipumNorð-
anmanna, sem urðu að liggja úti vetr og sumar
og áttu að varða strönd, sem var margra hundruð
mílna, hafnlausir í ofviðrum og óvinaland fyrir stafni.
Umjólin, því þessir menn setja ekki jólagrið, gjörðu
þeir fyrsta áhlaup á vígið Fisher, en mistókst.
Butler, sem var fyrir landgaunginni, var settr frá
öllum völdum og kallaðr samdægrs fyrir herdóm,
og annar settr í hans stað, og áhlaupið endrnýað
f miðjum Janúar með öllum flota, og landher, sem
skotið var á land. Skipin síbyrgðu við sæborgina,
meðan hinir, sem í land fóru, sóttu upp í virkin.
f>ar varð einhver manndrápsmesta hríð, sem orðið
hefir í þessari voðalegu styrjöld, og barist um sjö
stundir, og sókn og vörn jafn ágæt; en að lokum
sigruðu hinir, sem sóttu, komust upp í virkið og
yfirbuguðu hina, sem vörðu, tóku setuherinn og
allt, sem í virkinu var. Skömmu síðar féllu næslu
virki þar í nánd. En borgin Wilmington, sem liggr
hærra upp í landi er þó enn ólekin. Um sama
leyti fór Shermann með herinn úr Savanna, í
norðr og austr eptir Suðrkarólína, en þóbráhann
huldu á, hverthann mundi halda ferðinni. Á móti
lionum var settr Beauregard, að stemma stigu hans
og bjóða honum orustu, ef tæki væri. Nú fyrir
fám dögum frettist, að Shermann hefði tekið Col-
umbia, sem er höfuðborgin í Suðrkarólína, og það
sem meira var, að borgin Charleston hafði gefizt
upp. þessi borg liggr austr við hafið nokkru fyrir
norðan Savanna, milli hennar og Wilmington, og
var nú sú eina borg, sem Sunnanmenn áttu ólok-
aða við sjóarsíðuna. þar er ramgjört sjóvirki »Fort
Sumpter», sem Bandamenn hafa fyrri árin opt átt
kúlur við að kemba, eitt hið helzta sjóvígi, sem er
í því landi. En nú gafst það upp orustulaust, og
er því kent um, að þegar Shermann var kominn
á bug við þá uppi í landinu og hafðitekið Colum-
biu, og stemt alla vegu og samgaungur við upp-
löndin, þá var ekki sætt lcngr; þeir brendu því
skipin á höfninni, meir en G000 sekki baðmullar,
vistir og herbúnað, en rýmdu borgina, en hinir
tóku rústirnar og 200 fallbyssur. En setu-herinn
bæði frá Savanna og Charleston komst undan heill
á hófi, og sameinaðist her Beauregards, sem nú
er ætlað, að muni ætla að bjóða Shermann orustu
innan fárra daga.
Sunnanfylkin hafa því þessa síðustu mánuði
mist alia sjáfarsíðuna, og eru nú einángraðir frá
allri verzlun og samgaungum við Norðrálfuna; þeir
hafii mist skipastól sinn og sæborgir, en allt fyrir
það sýna þeir enn engan bilbug, og halda fram
sínu máli, meðan nokkur er lifandi, ogbera allir
eina sögu um það, að fáir hafi varizt svo vel ofr-
liða bornir sem þeir. Fyrir skömmu var fundr og
samið um frið, en skildu við svo búið. Lincoln
neitaði sætt, nema þeir gengi óskorað aptr í lög
með sér, en hinir vilja það siðr en dauðann, og
neita að gefast upp, upp á náð og ónáð, nema
þeim sé heitið sjálfsforræði sem ríki sér. Yið
þetta stendr, en þó er hald manna, að þessum
ósköpum muni bráðum slota.
Héðan er friðsamari sagan. England hefir
fyrir mörgum öldum lifað og afstaðið, það sem
þessir eiga ólifað, eðr hálflifað; menn geta því
hér glolt að þessu öllusaman. Vetrinn hefir verið
nokkuð liarðr, frost og kafald stundum, mest um
þorrann og eptir jólin, og ís á tjörnum hér í kríng
en Thames hefir þó ekki frosið. Norðan af Skot-
Iandi fréttist þó enn kaldara og hafa lömb þar
króknað þúsundum saman um sauðburðinn, sem
þar er fyrri en á Islandi. Sama er og að heyra
að sunnan eðr enn kaldara scm veðráttufar er
kaldara á meginlandinu, þó sunnar sé, en hér á
eylandi. Nú er bjart og blítt, kuldinn er þó það
eina, sem þróttlaust er í þessu landi; þó frost sé
að morgni, þá helst það sjaldan heilan dag og
viðrar svo ýmsu á hverjum degi, frost eina stund-
ina, en hláka hina. Mannalátin hafið þér heyrt.
Frá Noregi Keyser, sem margir munu enn minnast
á íslandi og Rafns í Kaupmannahöfn. Brenna allir
eldar út um síðir, en lakara að margir eldar slokna
fyren þeir eru fullbrunnir. (
Ilér bafa orðið stórmanna lát; hertoginn af
Norðymbralandi og kardínal Wisemann voru grafni''
hér sinn daginn hvor. Skömmu síðar dó hér Lord
Combermere 96 ára gamall, hafði barizt í Indíum
við Typpo Sahib seint á fyrri öld, verið 75 ár i