Þjóðólfur - 22.11.1865, Side 4

— 16 —
Verkun á saltfiski virtist oss ekki vera
betri en hér heima á íslandi, nema ef vera skyldi
flatníngin. þorskr er í Norvegi miklu grunnflatt-
ari en hjá okkr er vanalegt, dálkrinn er ekki lið-
aðr sundr heldr högginn á snið yfir um 2—3 liði,
þessvegna er fiskrinn bæði sterkari í miðjunni og
því siðr hætt við að brotna og líka hlvtr hann
að verða þýngri í vigtinni sökum þessað beingarð-
rinn upp að mænu er skilinn eptir í fislunum.
(Niðrlag í næsta blaði).
— Herra ritstjóri! f>ér hafið gjört vel í því,
sem mörgu öðru, að auglýsa í þjóðólfi (18. ári
nr. 1—2) uppástúngur Hammers kapteins um
fiskiveiðafélag það, sem hann ætlar að stofna hér
við land, þvi að J>etta mál er í alla staði merki-
legt og mikilsvarðandi fyrir fóstrjörð vora. það
eru öll líkindi til, að landsmenn hér veiti því sér-
legt athygli og vili rita og ræða um það, liver
eptir því sem honum er lundlagið og hann hefir
föng til. Eg segi fyrir mig, að þó að mig skorti
bæði þekkíngu og framsýni til að leggja hér orð
í, svo til liðs megi verða, þá tel eg ekki eptir
mér, tel mér enda skylt sem Islendíngi, að verja
lítilli stundu til að rita yðr álit mitt á máli þessu,
ef verða mætti boðlegt í blað yðar og til þess að
þeim, sem betr sjá, mætti þar með gefast tæki-
færi til að koma fram með sína skoðun á málinu,
og skýra það enn betr. Og sný eg mér þá að
aðalefninu.
Eg tel það víst, að félagið sé þegar stofnað
í Kaupmannahöfn, og má enda fullyrða að svo er,
og að það eru stórauðugir menn sem fyrir því
standa. Eg tel þess vegna vafalaust, að félagið
komist á fastan fót, hvort sem vér eigum þar að
nokkurn þátt eða alls engan. Og þetta er það
sem eg bið landa mína einkum að hafa sér hug-
fast. Nú er tvent til, annaðhvort gánga íslend-
íngar í þetta félag, eða þeir gánga ekki í það.
Gángi þeir nú ekki í félagið, hvað leiðir af því?
það, að félagið verðr alveg danskt, alveg útlent
felag; það verðr fyrir þetta land, hérum bil allt
hið sama, sem hið frakkneska fiskifélag hér við
land er oss iT» um stundir, og eg vil segja, að
vér verðum ýmsra hluta vegna miðr staddir eptir
en áðr, ef að Danir bætast hér ofan á Frakka,
hafa hér fjölda stórskipa á öllum vorum fiskimið-
um, djúpt og grunnt, en veiða fiskinn eingaungu
fyrir sig, og flytja hann allan til útlanda sér ein-
um til hags og ábata, þó þeirkunni að liafa nokkra
fótfestu hér í landi, og nokkrir af vorum Iöndum
geti, ef til vill, fengið þar atvinnu, eða úti áskip-
um þeirra, tel eg það mjög lítinn hagnað móti
hinu mikla ógagni, sem þá mun leiða af komu
þeirra. það getr naumast hjá því farið, að báta-
veiði vor rnínki þá stórum og hverfi jafnvel að
mestu, þegar flest eða öll fiskimið verða þakin
stórskipum, með óteljandi veiðivélum fyrir fisk og
hákall. Eg sé ekki annað fyrir, en að fiskimenn
vorir neyðist þá til að sitja í landi með tværhendr
tómar. Og hvar erum vér þá aðkomnir? þá fer
mér að detta í hug sambúð hinna »rauðu mannau
og hinna »hvítu manna« í Ameríku.
En gángi nú Islendíngar þar á móti í félagið,
þáhorfirallt annað við fyrir mínum sjónum. Eiga
Íslendíngar kost á að gánga í félagið, og á það
ekki eingaungu að vera fyrir Dani? f>essi spurn-
íng virðist mér Iiggja hér næst, og verði henni
því fyrst að svara. Og eg svara henni þá svo:
að eg tel það laust við allan efa, að vér
eigum kost á að gánga í félagið, og að það sé
stofnað til þess, að bæði Danir og Íslendíngar
geti haft sem bezt af því. f>etta liggr líka bein-
línis í uppástúngu llammers, þegar að henni er
gætt. Og sú mun reynd á verða, að það verðr
aldrei Ilammer um að kenna, ef Islendíngar hafa
ekki gott af þessu félagi hans. En ef lslendíngar
eiga kost á að gánga í félagið, sem eg fyrir mitt
leyti þori að fullyrða, þá er það mitt ráð, að vér
eigum nú að vera vakandi meðan tími er til, og
láta ekki tækifærið gánga oss úr greipum, heldr
reyna til með dáð og drengskap og fyrirhyggju að
hafa sem mest og bezt not af því þegar það býðst.
Allir vita hversu erfitt hér er uppdráttar, sök-
nm efnaleysis, engu nytsömu fyrirtæki verðr hér
komið áfót, því að allt strandaráþví sama: efna-
leysinu. En komi nú inní landið um hálfa millíón
ríkisdala, eins og komið getr með þessu fiskifélagi,
þá virðist mér vera mikil hvöt fyrir menn að reyna
til að ná í eitthvað af þessu mikla fé, reyna til að
félag þetta verði hér innlent fclag, og það má það
að miklu leyti verða, ef margir hér á landi, sem
nokkuð hafa handa í milli, gánga í það og eign-
ast part í skipum og veiði. Eg ímynda mér sjálf-
sagt, að kaupmenn vorir gángi í félag þelta, því
að eg treysli því, að þeir bæði sjái, hvað við liggr
og um er að vera, og líka hinu, að þeir vili bera
nafn með rentu og vera ísienzkir kaupmenn, og
stuðla til þess, að land þetta auðgist sem mest;
það er þeim sjálfum fyrir beztu, úr því þeir hafa
hér sína atvinnu; þeir mega ekki og geta ekki