Þjóðólfur - 13.03.1867, Blaðsíða 3

— 75 —
hjágjaldk. á íeigti
rd. sk. rd.
fluttir 177 60 2998
c) titög 68 skólapilta, 8 mörk hver
og 7 gáfu 3 mörk til) ... 37 48
samtals 215 12 2998
Ilér frá gengr ofangreind ársrenta
112 rd. 21 sk. sem úthlutað hefir verið
þannig:
Skólap. Stefáni Jónss. eldra 9r. »s.
— Páli E. Sivertsen 10- »-
— Ivristj. Jónss. eldra 25 - » -
— Árna Jóhanssyni 10- »-
— Sigurði Sigurðars. 10- »-
— Árna Jónssyni . 10- » -
— Indriða Einarss. 10- »-
— J>orleifi Jónssyni 10- »-
— Pétri Guðmundss. 8-21-
— Páli Pálssyni . 10- »--1-112 21
eign sjóðsins 102 87 2998
Ath.. Auk þessa á sjóðrinn 264 exx. af riti
Jóns Sigurðssonar »om Islands statsrctlige For-
hold«, og 127 andlitsmyndir lljörns yfirkennara
Gunnlaugssonar.
Reykj»vík, 1. d. Febr. 1867.
Jens Sigurðsson, féhirðir.
Dórnsmátið fijrir yfirdóminum: 3 búendr i
Krísivíh, gcgn Gísla Jónssyni bónda á Býaskerj-
um. II.
Dómástæður Landsyfirréttarins.
„Máli þessu er þannig háttafe, aí) sumarií) 1864 nm
Jónsmessu leitib lét hinn stefndi Gísli bóndi Jónsson á Býja-
skerjum reka ffe sitt til hagagaungu uppaí) Fitjum í Krísu-
vík, — en Krísuvíkrtorfuna áttu þá í samoiníngu, aþra hálf-
lenduna ekkja og erfíngi Sigurbar Sívertsens, sem var á Eyr-
arbakka, en hina hálflenduna Sveinn bóndi Eyríksson — en
daginn eptir, er féb kom til Krísuvíkr, tóku áfrvemlrnir Jón
pórhallason, Stefán Hjörleifsson og Einar Sæmnndsson ásamt
met) fyinefndum Sveini Eyríkssyni fel, ab óafvitandi manni
þeim, er Gísli hafbi sett þar til ab gæta þess, letu roka þab
burt til hreppstjórans í Grindavík Arna Magnússouar á pór-
kótlustöbuni, og skildu þat) þar eptir meb þeim ummælum,
ab Gísli á Býjaskerjum ætti feb, þeir hefbu tekií) þab í
Krísuvík og ábyrgbust þab Arna. Arni tók þá feí) og lét
reka þab ab Hósatóptnm, þar lagbi prestrinn porvaldr Böbv-
arsson til 2 menn, til þess ab koma fi'iiu lengra áleibis heirn
ti! Gísla; ráku menn þessir síban f6t) rakleibis til bóndans
Ketils Ketilssonar í Höfnum, er lébi hús til ab setja féb
inu í, en gjörbi eigaudamim boí) um aí) láta saikja þab sem
fyrst; fer þá vinnumabr Gísla, 6trax er Gísli fökk bobinn,
ab sækja feb; eu er feb koin út og á heimleibinni,
drápust af því ebr fórust alls 14 ær og 17 lömb. Ut af
þessu höfíabi hinu stefndi, er áleit, aí) fjármissir þessi væri
at) kenua mebferb þessari á fi-nu, skababótamál gegn áfrý-
endanum og þarabauki gegn fyruefndum bændum Sveini og
Katli og krafþist auk málskostnabar alls 90 rd. í 6kababætr
fyrir féb. I máli þessu gekk síban dómr vib Gullbríngusýslu
auka hörabsrett 31. Desember f. á., meb þeim úrslitum, ab
málinu var, hvai) Svein Eyríksson snerti, frávísaþ, en þeir
Arrii hreppstjóri, þorvaldr prestr Böbvarsson, og Ketill bóndi
í Höfnum fríkendir, en þarámóti áfrýondrnir, Jón þórhalla-
son, Stefán Hjörleifssou og Einar Sæmundsson dæmdir til
ab borga in solidum Gísla 90 rd. í skababætr, og þarabanki
in solidum ásamt nefndum presti porvaldi á Stab 10 rd. í
málskostnai) og talsmanni Gísla, er fengii) hafli gjafsókn £
herabi, sem hanu og hefir fengii) hör vii) rettinn, 20 rd. í
rnálsfærsliilaun, og loksins eru þeir porvaldr prestr Böbvars-
son og Einar Sæmundsson dæmdr til a{) borga 4 rd. sekt til
justitskassans, hvor þeirra fyrir sig“.
„Afiýendrnir liafa nú her vii) réttinn fyrst og fremst
kraflzt þess, ai) héraiisréttardómr þessi verbi dæmdr ómerlcr,
en til vara, ai) þeir verbi frídæmdir og sér ai) auki dæmdir
50 rd. í málskostnai) fyrir báilum réttum, en þarámóti heflr
hinn stefndi kraflzt þess, aí) dómrinn vorbi stabfestr, áfrý-
endrnir dæmdir í málskostnai), og málsfærslumanni sínum
hér vii) réttinn dæmd hæflleg málsfærslu!aun“.
„AÍialréttarkröfu sína hafa áfrýendrnir byggt á því, ai)
þeir álitu, ai) Sveinn Eyríksson haft vorib abalforsprakkinn
fyrir því, ab láta taka kindrnar og reka þær burtu; hunum
hafl því ránglega verib sleppt vib undirréttinn, þv( vib
þetta hljóti þeir 3 af áfrýendunnm, er dæmdir voru til ab
borga skabann, ef málib félli á þá, ab veria fyrir þeim mun
meiri skababótaútlátum og öbrnm kostnabi. En þab virbist
aubsætt, ab landsyflrréttrinn eigi sé bær um, ab dæma nm
þab i máli þessu, hvort Sveini Eyríkssyni hafl ránglega verib
slept vib undirréttinn eba ekki, þar som hvorki honum né
erfíngum hans heflr verib stefnt fyrir yflrdóminn, og hér af
loibir aptr beinlínis, ab landsyflrréttrinn af himii tilgreindu
ástæbu eigi getr dannt undirréttardóminn ómerkan".
„Hvab vararéttarkröfu áfrýandauna þar næst snertir, þá
byggja þeir hana einkum a 4 abalatribum, 1. ab hinn stefudi
eigi hafl haft næga heiniild til ab láta fé sitt ganga á Fitjnnum;
2. ab féb hafl verib klábasjúkt, ebr þó klábagrunab; 3. ab
sýslumabrinn 30. Marz 1863 hafl bannab, ab taka inn saub-
kindr úr öbrurn hreppurn, og 4. á því, ab óvíst sé, ab féb
hatt farizt fyrir þá skuld, ab þab var rekib aptr til
baka heim til eigandans1. Til styrkíngar fyrir hinni
1) Jietta sem vér höfum aubkent, or elgi rétt skýrt eins
og sóknarskjöl rnin t'yrir yflrréttinum sýna. En hinu hélt eg
þar fast fram, ab þeir 8 Krísvíkíngar sem hér eru dæmdir,
hefbi einúngis rekib féb til síns hreppstjóra og ábyrgzt
honum þab, út ab (þorkötlustöbum í Grindavík) þar hafbi
Arni hreppst. tekib vib því og annast um ab reka þab á-
leibis til eigandans Gísla, nefniloga subr í Ilafnir til Iíetils
hrepps tj ó r ans þar, — þóab hann sé hér £ dóinsástæbunum
ávalt nefndr „Ketill bóndi í Höfrium,, — og því hefl eg
einnig haldib fram í sókuinni, sem dómsgjörbirnar einnig
sjáifar bera meb sér, ab fénu varb ekkort meint vib þann
rekstr Krísvíkínganna út ab Jmritiitlustöbum ebr vib abra
mebferb þeirra á þeirri leib. En allir sjá, ab hér £ ástæb-
um yflrréttarins er þess ekki getib meb einu orbi, ab hrepp-
stjórauum Katli £ Kotvogi var einnig ábyrgzt þetta fé,
ekki af þeim Krísvíkíngunum, heldr af hendi hreppstjórans
£ Grindavík er sendi meb þab út £ Ilafnir, mesta hrepp, eins
og öumir sveitarvandræbi sem rábstafab er hrepp úr hrepp
1