Þjóðólfur - 23.03.1867, Page 4

Þjóðólfur - 23.03.1867, Page 4
og dugnaði viljað ef!a almenníngs heillir og hver- vetna viljað koma fram til góðs, — að þvílíkir menn skuli nú vilja verða til þess, að stofna vel- ferð almenníngs í þann háska, er dregið getr eptir sér ómetandi vandræði. En allir sjá, að einmitt þessleiðis menn eru hættulegastir í þessu efni, því sökum álits síns og hylli mega þeir sín meir en aðrir, eins til þess, sem miðr fer, eins og til hins góða og nytsama. Hverjar hvatir þeir hafa til þessarar aðferðar sinnar, er ekki hægt að sjá, þarsem hér er alls ekki að ræða um aðal-bjarg- ræðisstofn þeirra. Hitt er hægra, að sýna fram á það tjón, sem þeir gjöra bæði sjálfum sér og öðr- um, með því að vilja ekki lóga hinum sjúka og grunaða fjárstofni sínum, og fá síðan aðkeypt heil- brigt fé. |>etta sést bezt, þegar aðgættr er mis- munrinn á kostnaðinum við að kaupa hið heil- brigða fé og ágóðanum af því þegar á hinu fyrsta ári. Ef að búið væri að gjöreyða hið sjúka og grunaða svæði að sumri, 20—22 vikur af, tel eg mjög líklegt, að fást mundi keypt að hausti í hin- um næstu kláðalausu héruðum bæði norðanlands og hér sunnanlands allt að 6000 fjár (vetrgamalt), og vil eg setja, að meðalverð verði á hverri kind 4 rd., og er það samtals .... 24,000rd. fóðr á því að vetri, 1 rd. fyrir hverja kind, er ............................ 6,000 — kostnaðr alls 30,000 — En ágóðinn af þessu fé næsta sumar á eptir, er þessi: 1. Ull, 2 pund að meðaltali af hverri kind, og vil eg reikna pundið á 36 sk. (þar eð nokkuð kann • að verða mislitt, og ull kann að falla í verði), ern .................................... 4,500rd. 2. Mjólk og smjör af hverri kind 14 fisk. (fiskvirðið 12 sk.), eru............. 10,500 — 3. Lambundan hverri á, hvertá 9mörk, eru 9,000 — ágóði alls 24000 — Af þessu sést, að það vantar að eins 6000 rd. eða 1 rd. af hverri kiud, til þess að ágóðinn pegar á fyrsta ári, jafnist upp á móti kostnaðin- um af að kaupa féð. Og þessi reikníngr minn er ekki gripinn út úr lausu lopti, heldr er hann bygðr á eigin reynslu minni, þegar eg hér um árið skar niðr fjárstofn minn og keypti fé aptr; og eptir minni reynslu er ágóðinn hér ef ekki of lágt reiknaðr, þá alls ekki of hátt, að minsta kosti ekki hvað lömbin snertir, og enda ekki ullin heldr, að öllum líkindum. {>egar nú héraðauki ertekið til greina verðið fyrir hið niðrskorna fé, þá sést bezt, hvílíkt tjón þessir einstöku menn með þverúð sinni baka sjálfum sér og öðrum, með því að vera því til fyrirstöðu, að heilbrigðr fjárstofn fáist, og útrýmt verði úr Iandinu þessum óheillagesti, sem um helzt of mörg ár erbúinn að hafa hér viðnám. Að endíngu vil eg bæta því við, að mér er óhætt að fullyrða, að það er almenníngs vili hér i sýslu, að rekstrarbannið haldist og engi sauðkind fáist út úr sýslunni, svo lengi sem ekki er búið að gjörhreinsa hin kláðasjúku og grunuðu héruð; og eróskandi og vonandi, að sá sé vili allra þeirra, er næstir standa til að selja eða láta af hendi heilbrigt fé. RitlÆ í Janúar 1867. KángvelHngr. — f>ví hefir jafnan verið við brugðið, að Norð- lendingar væri, öðrum Islendíngum fremr, frjáls- iyndir og örir, og hefir svo sagt verið, að þeir væri manna fúsastir til þess, að hlaupa undir bagga með fátækum bróður sínum; og hefir Sunnlend- íngum eigi allsjaldan verið brugðið um, að þeir væri eptirbátar annara landa sinna í þyí efni. Vér látum nú ósagt, hver sannindi liggi í þessari sögusögn; en hins fáum vér eigi dulizt, að oss finnst, að þessir góðu eiginlegleikar Norðlendínga hafi lýst sér minna, en vér gætim átt von á, í einu litlu atviki. Svo er mál með vexti, að fyrir fám árum kom híngað til bæarins únglíngsmaðr norðlenzkr, að nafni Kristján Jónsson, sem áðr var orðinn kunnr af smá-kveðlingum nokkrum, er sézt höfðu eptir hann í blöðunum; var það áform hans, að leita sér menlunar við latfnuskólann í Reykjavík, þareð hann virtist fremr laginn til slíkra hluta, en annara; en hann var með öllu félaus og átti enga þá vini eða vandamenn, er gæti rétt honum hjálparhönd að nokkru ráði. Reykvíkíngar tóku þessu mannvænlega úngmenni vel, og hafa víst reynzt honum góðir drengir; hirðum vér eigi að nefna einstaka menn, en það er nóg að segja það, að því að eins mun Krist- ján vera kominn það á leið, sem hann nú er kominn, að hann hefir notið styrks góðra manna í Reykjavík; — leiðin er löng, og »betr má, ef duga skal!«. — Oss finnst, að Norðlendíngum, einkum þeim er næstir eru átthögum úngmennis þessa og hann hefir kynnzt að einhverju góðu, ætti að renna blóðið til skyldunnar, og að þeir ætti að styrkja þennan efnilega héraðsmann sinn, sem þeim hefir hingað til dregizt úr hendi. — f>að þurfa ekki heldr að verða rnikil fjár-útlát fyr- ir hvern einn, ef menn verða samtaka, og yrði það gefendum til sóma; — en hitt er sorglegt,

x

Þjóðólfur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.