Þjóðólfur - 22.10.1867, Qupperneq 2

— 186
Grímsnearéttir; þar í Barmsrétt koma fram 5 —fi kindr meb
meiri og minni klába, og er sagt aí) flestar ofca allar hafl
verií) frá bæunura Austrey og Útoy í Laugardal; en nokkru
fyr hófifcu þar komi?) fram af fjalli sjálfkrafa 3—4 kindr, og
sumar eba allar mob klába. Frá sómu bæunum voru flestar
eí)a allar af þeim 7 kindnm, er komu fram í fjallsafninu í
fiingvallasveit fyrir austan Almannagjá, var ein þeirra hrútr
svo gjor-útsteyptr, ab sjónarvottar þóttust aldrei hafa séb
magnabri og verri kláfta þegar hann var hér mestr I8ófi —58;
sú kind var þá þegar tekin í fjallsafninu og skorin. Ilinar
kindrnar, er fundust í J>íngvallasveitar-réttinni og Barmsrétt
voru einnig teknar og skornar þá þegar, og er mæltabstipt-
amtmaftr hafl lagt svo fyrir Grímsnesínga þar í réttinni, ab
þeir geríii annaí'hvort ab farga þá þegar ollu því fé sem þar
heimtist e'ba héldi því sér ogbabaíii allt ábren þab kæmi saman
vib heimaféí), en ef útaf því bæri, þá skyldi þeir tafarlaust
baba allt sitt fé, bæí)i fjallfé og heimafé ef saman væri
hleypt. Sumir ætla, ab ekki muni nærri allir Grimsnesíngar
hafafylgt amtsskipumim þessum bdkstaflega; en aptrímóti létu
|>ingvallasveitarmenn onga kind er þeir heimtu í réttunum
koma saman vib heimafé þeirra, heldr ráku þeir þab allt
hingaí) suí)r þá þegar og seldu til skurbar. I Biskupstúngna-
hreppi komu fram nokkrar kindr úr Grímsnesi, en ekki nema
ein þeirra var klábug, hún var og a& sfign, frá Útey eba
Áustrey, og var hiín skorin þá þegar. En þóai) svona væri
þækti nil síbr en eigi grunlaust í Biskupstóngum, rél6ust samt
nokkrir Suí)rnesjamenn í, ab kaupa sér lífsfé um þau bygb-
arlog. Allt yflrborí)ib af lífsfé híngab til suí)rsveitanna, er
skáru nibr í fyrra er samt keypt austamir Rangárvallasýslu,
og svo meí) fram Hreppunum, Flóa, Skeiímm og Borgarflrbi.
Sakir fjárkaupa Subrnesinga í Biskupstúngnm kva?) stiptamt-
ib hafa skipab þeirn nilum sveitunum fyrir sunnan Ilafnar-
fjorí) aí) tvíbaí)d allt innkeypta féb.
Menn álitu Hafnaféí) alheilt, eins og fyr var sagt, og
ixb þar hefí)i aldrei verií) nm neinn kláí)avott ab ræl&a síí)-
an í fyrra haust , enda leysti líka stiptamtib þá Ilafnamenn
undan ollum bfÆunum í fyrra vetr, þvert í móti því sem
utanhrepps skobunarmennirnir og fjárklábanefndin logbu til
aptr og aptr. En nú um mibjan f. mán. barst stiptamtinu
opinber skýrsla um þab, ab ein(?) kind hafl komic) fram þar
í Hófnunum meb klába; hana átti Ketill Ketilsson í Kotvogi;
lausafregnir segja reyndar, aí) fleiri sé en ein sem á heflr séí).
Stiptamtift hvab nú hafa skipa?) jafnharftan, aí) Hafna menn
skyldi tvíbaba allt fé í hreppnum tafarlaust.
Eigi kva?) Grímsnesmenn hafa fastrábib enn hvort þeir
skeri allt nibr í haust eí)r þeir seti á ærstofn og eigi frekar
og skeri svo úr hormm jafnótt og á sjái eí)a kláfo flnnist í
kind, líkt og Grafningsmenn gjór?)u í vetr er leií); helzt lítr
út fyrir nú sem stendr, aí) þetta hib síí)ara ætli ac) hafa
yflrborí)ih, þóaí) hinir mnni bændrnir miklu fleiri er vili hafa
fram algjórban nibrskurí) þegar í haust. jiaí) er nú altalac)
hér og haft jafnvel eptir Ilalldóri Fribrikssyni sjálfum, aí)
hann ætli a?) setja á 20 kindr af sínu garnla fé; hinn nýi
dýralæknir hvaí) hafa sko^aí) þat) fyrir skemstu og eigi þókst
flnna í því kláfca.
Og svo hófum vér nú fengií) dýralækni, ekki tvítugan
ac) aldri sumir segja ekki útskrifaí)an, a<brir skrifa frá Hofn:
,,sem vart heflr séb neina kláibakind eba kláí)abólu í kind á
æfl sinni“. Hvaft um þab, piltrinn er dáindis gec)ogt úng-
menni í sjón laglegr og yflrlætslaus, og sjálfsagt vel aí) sér
til bókarinnar; hann er áþekkastr í sjón hinum liíílegri ný*
sveinnm sem koma hér til lærc)a skólans ofan úr sveitnm. Kn
hver heflr nú skrifab eptir nýsveini þessum, hver hefir sent
hann, hver gjórir hann út? er þaí) ab tilstublan stiptamtmanus
vors? Svona spyrja þeir í þaula víí)svegar ac). Vér getum
eigi hér til svarab óbru en þessu: 6tiptamtma(br fór þess á
leit vib stjórnina í fyrra haust ab hún sendi reyndan og
duglegan dýralæknir aft minnsta kosti mec) fyrstu póstskips-
ferí) 18fi7 hingab til subrlands, en stjórnin afstakk þab. Sumir
oru því ab geta til ab þessi ungi dýralæknir hafl nú komið
yflr stiptamtmarm eins og þjófr á nóttu. Nú skrifabi líka
merkr mabr í Hófn tíl kunningja sínum hér á þessa leit):
„Jiib fáib nú dýralæknir“; þab er „mest“ eptir undirlagi
Jóns Sigurbssonar vib professor Tscherning“. fiarna
hófurn vib þabl jieim þykir hér ætla ac) gjórast heldr reimt
á klábasvæbinu ef þeir fari nú aí) sýna sig í ab gánga aptr
h*'»fuc)paurarnir frá 1859—fiO, — þar sem allir hugguftu sig
vib ab þeir væri laungii dauí)ir í sínnm klác)asyndum, — og
ætli nú ab vitja „óþrifagimbilsins“ síus aptr og veita honum,
er heflr reynzt í klábanum um óll næstl. 10 ár eins og sagt
er um vængjaba jótunuxann, ab þú ab hann sé skorinn sundr
í 10 bútana þá skríbi þeir allir saman aptr og verí)i úr btf)
sama illyrmis kvikindi einsog áí)r var.
ÚTVALIN SAGA AF ALþÍNGI 1867.
»Engi ætti að vera vareygðarsamari en forseti
»í að gánga út yflr boð laganna eða leyf<*
«ser pað sem er heimildarlaust og gagri"
nstœtt góðri reglu».
Jón Sigurðsson, þíngm. Ísflrðínga.
(Ný Félagsrit VIII., 182).
VJr þekkjmn allir útvalda sógu af Alþíngi sem orb
þessi ern tekin úr, hún er 4 blöb prentub; þeir sem ekki
þekkja, geta lesib hana í Nýum Félagsritum, sem skýi"
skotab er. til; hún er er af AJþíngi 1847. Höfundr hennar
herra Jún Sigurbsson samdi þá álitsskjal til konúngs>
eptir fyrirlagi forsetans fxlrbar Sveinbjarnarsonar, og þúkti
sér og þínginu misbobií) af forseta meb því forseti hafbi
viklb vií> ebr breytt 3 eba 4 orbum frá hinu samþykkta upp'
kasti, ábren hreinskrifab var; forsetinn J>. Sv. gjörbi þeti*
samt ekki á laun vib húfuudinn herra J. S., heldr seu^1
hann herra J. S. skjalib meb þessum orbabreytingum, brein"
skrifab, til þess ab hann, som höfundr þess, skrifabi undir ®el)
forseta, eins og lögin segja; en herra J. S. afsagbi ab undir'
skrifa, vegna breytiuganna, og sendi svo forseti skjalií> ti*
konúngs meb sinni undirskript oinni saman.
Sagan sem eg hetl hér ab færa, mun reynast eig1 S1 1
„útvalin saga af Alþíngi11 1 8 6 7, heldren hin af þíng100
1847.
Svo er mál meb vexti, ab undir eins og kvöldfundi val
slitib 7. f. mán.,— þá var lokib ályktarumræbnnni í stjor11
ars k i punar m álinu, — gekk alþíngisforsetinn herra Jón S)6
urbsson til mín, og kvabst verba ab feia mér á hendr
bibja mig fyrir ab semja álitskjalib til konúugs í máli þesSU’
H. Kr. Fr. elti hann þarna eins og vant er; forseti UTa,
geta t. d. falib horium (H K. Fr.) ab laga („redigera") hinar
sérstöku ástæbur nefudarínnar vib frumvarpsgreinarnar sjálfa')
eptir breytiugum þíngsius, og aptr mundi hann láta sira 1,
rík Kúld laga sjáift frumvarpib og nibrskipa þvi, eptir Þ