Þjóðólfur - 13.01.1871, Blaðsíða 6

— 38 —
andi á mdti tilskipun 9. Maí 1855 § 5. og 6., og er hinn
ákæríli hfr fyrir dæmdr me'b aukaréttarddini Ueykjavíkr kaup-
stabar 20. Maí, er seinast leib, til aí) lúka 50 rd sekt til hlut-
aíieigandi sveitarsjúbs, og greifca allan af tnálinu löglega lei?5-
andi kostnaV.
„j[>ess ber a?) geta, a?) undirdúmarinn hefir áliti?), af) hinn
ákær’öi eigi beinlínis hafl gjört sig sekan í yflrtrobslu áminztra
Iagagreina, en aí) oríiatiltæki hans yrlbi þú aj) vera saknæm
eptir grnnbvallarreglum seinni greinarinriar, og því ákvebií)
hegninguna eptir atviknm. En á þessa skoJun getr yflr-
dómrinn ekki fallizt, því þar eþ málshöfímnarskipunin er
einskorþub viþ þaþ, aí) hinn ákærbi hafl brotií) á rnóti 5. og
6 grein tilskipunar 9. maí 1865, virþist aþ dómstólarnir oigi
megi fara út fyrir hana, heldr bafl þeir aí) eins aþ rannsaka,
hvort og ab bve miklu leyti hinn ákærþi hafl gjört sig sekan
í broti móti teþom lagagreinum, og því verþskuldab hegn-
ingu þá, er þar er ákvebin, eJr, ef tll vill, þá er í hinum nýu
hegningarlögum 25. Júní 1869 er komin í stabinn fyrlr liaiia".
„þab er mjög sorglegt til þess aþ vita, hversu sum blöb
á seinni árnm bæþi bfcr á landi og erlendis á stundiim hafa
haft meþferþis ritgjörþir, fullar af illmælum og hatursfullum
orþatiltækjum ýmist gegn Dönnm eþa þá íslendingum, því
slíkar ritgjörbir gjöra ekkert gott, heldr afe eins ilt eitt, er
þær eigi miþa til annars, en ab setja resingn og hatr milli
þjóþanna, í staí) þess aíi vekja vinfengi og brófcurlegt sam-
band millum þeirra, og koma þeim til ab sjá, ab velferþ ann-
arar ætti um leiþ a% vera velferþ hinriar; eins er þaí) aub-
sætt, aí> hin ákærJa ritgjör?) og einkum bragrinn eru rík af
frekju, hatrsæsingom og smánaryríinm nm Dani, eJr þó^heldr
í rauninni um þann flokk Dana, er höfiindinum þykir mis-
bjúíia frelsi íslendinga, og nm Isleridinga, er þessum flokki
fylgi. En hvaJ) þaþ snertir, hvort höfundrinn hafl gjört sig
sekan í broti gegri boþnm tilskipunar 9. maí 1855 § 5 og 6,
þá er þaþ nokkuþ annab mál; fyrri greinin talar um þauu,
sem á prenti ræílr til uppreistar gegn konunginnm o. s. frv.;
en í slíku virþist höfnndiinn engan veginn a?) hafa gjört sig
sekan, því orí) þau, er sóknariun heflr hugsah aí> lyti hör aí),
gjöra þab engan veginn; þannig þýþir orJií) „enn“ í hend-
inguniii: „án vopna viþnám enn þó veitnm frjálsir menn“,
auþsjáanlega hií) sama sem: „enn sem fyr“, eins og höf-
undriun heflr frá skýrt; eins er engin ástæþa til a?) álíta,
a?> höfundrinn hafl meí) orþinu: „nppreisn" meint „upproist"
eþa „Revolution“, þar sem þetta orí) þýí)ir npprunalega ,,vi?)-
reisn“ eJa „Opkomst“, og höfondriun heflr sjálfr þýtt orþiþ
í neísanmálssrein, svo at) þab eigi skyldi verþa misskilií), og
heflr þar at> auki undir máliuu neitaí), aí) hafa meint nokk-
ní) annaí) meí) því. Og hvaþ 6. greinina snertir, þá leggr
hún hegriingrr viþ, ef menn á prenti drótti aJ> konnnginnm
ranglátnm eJa svívirþilegum athöfnum, eí)a leyfl sör smánandi
dóma eíir oríatiltæki um konunginn sjálfan, eþa fari nm hann
meiþandi orþatiltækjum o. s. frv., en þetta heflr hinn ákæríi
hvergi gjört meí) orJnm sínum, og slík meiniiig veríir eigi
heldr meþ rökurn dregin út af orJum hans. A?) vísn kynni
menn nú vilja segja, aþ höfundrinn hlyti aíi Ifta f kvæþinu
til ástands þess, er stjórnarbótarfrnmvörpin buþu Islending-
nm 1869, einkum þar e?> í fyrirsögn kvæþisins er sagt, aþ
þa?) liafl veri?) ort þá nm sumarií), er frumvörp þessi lágn
fyrir Alþingi, og aí) hinn ákærþi hafl þantiig kallaí) ástand
þaí), er þau vildu konia bér á: skolfi ng a t íí>, ánanílar-
ástand og þrældómsástando. s. frv.; en slík ákæra
yfir frnmvörpnnum hlyti aptr aí) ganga út yflr konunginn, er
liefíii látiþ leggja þau fyrir þingiþ, einkum þar 6em konungr-
iun eptir útlistun hins ákærþa sjálfs væri stjórnin. En þab
virbist þó anbsætt, ab menn eigi geti meb rö'ttn lagt þenna
skilning í orb hins ákærba, því slíkr skiiningr getr ómögu-
lega samrýmzt meb þeim orbnm hans, er hann viþ heflr nm
konnnginn, því hann segir, ab hinir svo nefndu stjórnarmenn
mundu verba vinsælli, ef þeir fylgdu koniinginum; þeir sh
oss sjaldan eins velviljaJir og hans hitign sé; þab sö gamalt
í landi voru og mebfætt oss Íslendingum, ab vör elskum
og virbum konnng vorn, en af þessn leibir aptr, ab þó
meim vildi álíta, ab hinn ákærbi í bragnum hefbi
meint til frn m var pa n n a, ab þan vildi svipta ísiendinga
frelsi og koma þeim í ánaub, þá yrbi slík ásíiknn aþ ganga
út yflr rábherrann, sem ritab heflr nndir þau, en alls eigi
konnnginn, er ákærbi álítr ab eigi geti komib velvild sínui
fram vib íslendinga vegna Dana, því þó hinn ákærlbi hafl
sagt, ab konnngrinn væri stjórniri, þá talar hann þó seinna
nm „konnnginn og stjórnina“, og verbr þarinig ab álíta þessi
tvö orb sitt hvab eba konuriginn annaj) eri stjúrn haus. þab
væri þannig allar líkur til, ef liinn ákærbi hefbi í kvæbinn
meint til frumvarpanna, ab halda, ah hann í þessu efni hefbi
fylgt þeim skoímnarhætti, sem hér á landi er mjög svo al-
mennr, afe álíta konunginn hhr á landi í rann og veru meb
öllu einvaldan (0: ab vili hans í ranninni ætti ab vera stjórn-
arinnar vili); en ab hann eigi njóti eba geti notib þessa ein-
veldis síns af því, aí) bann hafl í kringum sig rábherra, er
takmarki stjórn hans einnig í verkinu hör á iandi. En annars
heflr hiun ákærbi meb bernm orburo borib á móti því, a b
hann nokkub hafi meint til frumvarpanna ebr
framlagningu þeirra fyrir Alþingi; framlagning þeirra
fyrirAlþingi staudi í mjög lansu sambandi viþ braginn, og
ekki öbru en því, ab bragririn sö ortr á sömu tíb og frnm-
vörpin lágu fyrir þinginu; hann liefbi eigi séb frumvörpin,
fyr en þau voru fram lögb, og sýndist honum þá, er hann
las þan, ab þau stæbi nijög á baki frumvarpsins 1867;
í ástæbunum fyrir frumvörpunnm 1869 hefhi hann séb aþ
sagt væri, a?) breytingarnar hefbi verib gjörbr „f tilefni af
nmræþum á Bfkisþiriginn um þetta mál“. þetta
hefbi komií) sér til ab lesa þab, er þar kefbi fram farib í
því efni; hann hefbi þá séj, ab Uíkisþingií) hefbi af sjálfu
sér og móti vilja vibkomandi rábherra leyft sér aí>
taka til umræbn ýms atrihi úr frumvarpinn til stjórnarskrár
íslands, sem því eptir áliti sínu (nefnilega ákærba) hefbi verib
heimildarlaust alb ræba, og tekib sér þannig þann rétt yflr
íslendingum, er þeir flestir álíta ab til h yri ab eins kon-
nnginum og stjórn hans. Akærba hefbi þannig virzt eigi
annab líkara af orbum þeim, er hin danska þjóí) þar hefbí
mælt fyrir mnnn sinna fnlltrúa, en ab hún ætlabi heimildar-
laust ab taka sér vald yflr íslendingnm og draga þab úr
höndum konungsins, og ab hún ógnabi rábherranum og vildi
engum sáttum taka. þegar monn nú bera þetta, er hinn á-
kærfci þannig heflr sagt um tildrögin og ástæbur hans fyrir
bragnnm, samari vií) braginn sjálfan, þá virbast allar líkur til,
ab þaí) hafl gengiþ þannig til, sem ákærbi frá skýrir, og ab
hann eigi hafl ætlab sér í minsta máta ab hallmæla nokkní)
konunginum, eJr jafuvel stjórn hans, því bann mótsetr ein-
lægt Dani, dönsku þjóbina, Ríkiaþlngií), og þá Islendinga, er
garigi í liJ) meb þessnm, konnnginnin og stjómiuni, og öll
fúlyrþin ganga hjá honnm út yflr hina fyr nefndu".
„Landsyflrréttrinn fær þannig ekki séb, ab ákærbi hafl
brotib móti tilskipuu 9. maí 1855 § 5 og 6, og ber því ab