Þjóðólfur - 11.03.1871, Blaðsíða 3

— 71 —
sköðumir allar undirbúningsskýrslurnar úr báðum
Skaptafellsprofastsdæmunum, bæði þær frá sýslu-
manm o0 hreppstjórum og hinar frá báðum pró-
lostum 02: beirm p
B.1U1SI, nef„dr,D«,P„ ,°s fan“ Þ" eie'
hreppstjórans i , " :-'r5 in"'’ nema 1 “:>r5ll(
7 “æarhreppi einni saman, þar var
Ci"f<ertr-,mej -6 ve,5, a
haft h . ’ °° Var Þa ai>ðsætt, að sýslumaðrinn hefir
bm 'i C^'r Þessari einu hreppstjóra skýrslu, er
n tiífært f aðalskýrslu sinni: «saltfi$lo>,
m a 6 rd. 32sk.». Stiftsyfirvöld landsins hafa
P tekið þessa vörutegund og hennar verð svona
'PP 1 aðaltaxtann, eins og hann er útgefinn þaðan
S prentaðr hér fyrir framan.
Þegar í alvöruna fer, þá er að vísu auðvitað,
“ Þessi vöri)tegund: saltfiskrinn, þó hún sé ný
«8 afi aldrei fyrri sézt í verðlagsskrám Skapta-
tellssyslnanna um öll undanfarin 24 ár sfðan sýsl-
«r Þessar fengu fyrst verðlagsskrá útaf fyrir sig\
°,er ekkl valdið neinni verulegri breytingu á með-
e sei 1 allra meðalverða yfir höfuð að tala; með
.. her er eigi v,m þá vörutegund að ræða, er
6181 VeUl jafnan á vissri dalatalsupphæð að gang-
'ei 1 sinu, né að gangverð hennar geti nokkuru
smm nað neinni feyki-upphæð, er eigi hafi sín
s a mork og þau náin innbyrðis, hvort heldr
að m.ðað væri við hæsta saltfiskverðið er menn
geta hugsað sér og dæmi eru til, t. d. 30 rd., eðr
nð lægsta sem verið hefir á seinni árum, t. d
18 rd. Slikr gangverðsmunr, þótt hann sé
verulegr utaf fyrir sig, hefir auðvitað næstaóveru-
«g ahr.f a meðalverðið í verðlagskránni. En ei-i
Zr TlÖV Það. 6ÍgÍ álitið rétt mað nokkuru
) a regða jafnt útaf ákominni venju sem
grundveHarregJum og Ijósum fyrirmælum verðlag-
þær °ggJafar,nnar> með því að taka inn í skrárnar
héraðinu T! T aldr.eÍ hafa verið Þar lil 1
verið tek & ^ ÞV' alcirei a verðlagskrá héraðsins
sölum mannaí8 m- 600 ÞaP 111 1 kauPum °S
að engi saltfiskrT r' ÞVÍ ^ mUn mCga fullyrða’
(*Lóninu»)ánæ,n Venð verkaðr í Bæarhrepp
nær, og má Jan ' V°r' eðr SUmri fremr en endra-
verðlagskrár-skýrsla sku°ga um ^etta af því, að
,.p , . ' s°knarprestsins nefnir eng-
an saltfisk ne gansverð 1
----------------5—2j^i_<i_honnm, nu heldr en
1) Fyrsta verolagskráin fwTjjT '------—--------
. , , .... . 1 r hliaPtafell6sý3lurnar útaf fyrir
sig er utgeugin frá stiftsyflsvúldumin, ,
n_ u .... . . .. , um og dagsett 15. Febr. 1847,
°S hafci gildi fra mib-Mai s. ár ...
YITT tu mib-Maí 1843; sjá Isl.
bagas. XIII. 599-600. En allt til f. . ’ ' ,
, , . . , Pesa tuna (þ. o. þau 30
t!þ,fl rert,a«skrrír k0“U9t har ^stá met, tilsk. 16. Jálf
ab LVS.r,,?re' "ems 6111 verbla°skri yflr allt Subramtib,
“0 okaptafellssyslnmim meítóldum.
endranær, og er sama að segja um skýrslu hér-
aðsprófastsins f Austr-sýslunni. Hér er því atrið-
isspurningin um hitt, livort það sé rett og hvort
það fái staðizt með réttum skilningi og skýrum
reglum verðlagsskrár-laganna, að sýsluyfirvaldið taki
svona til greina upp í aðalskýrslu sína nýa vöru-
tegund, sem aldrei hefir verið þar til í sýslunni að
undanförnu, einungis eptir skýrslu eins hrepp-
stjóra og það í næst-fámennasta hreppi beggja
sýslnanna til samans (eins og Bæar-hreppr eðr
Lón-sveitin er), og ekki einungis þessa nýu vöru-
tegund, sem sýslumaðr þar til á og má vita að
var þar elcki til í hreppnum næstliðið ár og gekk
þar elcki að kaupum og sölum manna í milli, lieldr
einnig að setja hana með því gangverði beint eptir
(sjálfsagt) hugsunarleysisskrifvillu þessa eina hrepp-
stjóra, sem sýslumaðr mátti vita að ekki nær neinni
átt, því þetta mátti hann þó vita af blöðunum og
öðrum fregnum um saltfisks-gangverðið á næstl.
sumri bæði í Vestmanneyum og suðrkaopslöðunum.
f>essi aðferð sýslumannsins verðr með engu
móti samrýmd við verðlagsskrár-löggjöfina né við
augljósa undirstöðu verðlagsskránna, en hún er
meðaltala þess gangverðs á hverri vörutegund
fyrir sig sem verzlegrar og andlegrar stéttar em-
bættismennirnir (prestar og hreppstjórar) skulu á-
reiðanlega og onálcvccmlega» gefa skýrslu um,
hvorir sínum yfirmauni (prófasti og sýslumanni).
f>að virðist því bert, að sýslumaðrinn átti ekki og
mátti ekki taka gilda sögusögn þessa eina hrepp-
stjóra um nýa vörutegund og þetta miklu hærra
verð hennar, sem af þeim eina hreppstjóra var
tilfært, heldren vitanlega álti sér nú stað nein-
staðar hér á landi í fyrra. Og æfinlega virðist
sjálfsagt, að sýslumaðr skýrði háyfirvöldunum eðr
stiftamtinu frá ölltim þessnm afbrigðisatvikum, er
þetta verðlagskrár-nýmæli var hundið og skyti því
svo til álita og úrlausnar háyfirvaldanna, hvort þessari
einu skýrslu hreppstjórans um þetta tortryggilega
saltfisks-nýmæii skyldi nokkur gaumrgefinn eðaværi
hleypandi inn í verðlngskrána. Og þar sem sýslu-
maðr nú hreifði þvi ekki með einu orði, þá höfðu
að vísu stiftsyfirvöldin miklu minna tilefni og minni
hvatir til að leiða hjá sér þenna nýa Skaptfellinga-
saltfisk og að láta hann ekki koma í verðlagskrá
þeirra í þetta sinn. En einnig nær til stiftsyfir-
valdanna hin áminnzta aðalgrundvallarregla laganna
um «meðaltölu» verðið, er þau eiga einnig að
«byggja á nákvœmum» skýrslum hvorratveggja
héraðsstéttanna, hinnar verzlegu og andlegu. f>ar
sem hvorki sóknarprestrinn þar í Bæarhreppi né