Þjóðólfur - 26.06.1872, Blaðsíða 5

Sem til peirra felags lcomi, það er að segja, að
fremr beri að hlvða páfanum en landstjóranum
þar sem þá greinir á. þessi deila er næsta þýð-
ingarmikil fyrir þýzkaland. |>að er reyndar engi
efi á, að Sunnféllingar verða að lúía í lægra haldi
meðan stjórnartaumarnir eru í höndum Bismarks,
eðr þeirra, er hans skoðunum fylgja. Eins er það
víst, að Sunnféllingar munu ekki gefast upp með
góðu; að þeir munu ekkert láta óreynt, og eins
það, að þeir munu ekki upp gefazt, þótt þeir verði
að láta undan um stund. Ennþá er einn flokkr (
kaþólsku kirkjunni sjálfri, sem hafizt hefir eptir
kirkjufundinn síðasta, sem er lítt séðr enn, en
margir spá að hann verði Sunnféllingum skæðari
en Prússa stjórn, og ef til vill eins þýðingarmikill
og siðabótarflokkrinn varð. J>essi flokkr kallar sig
Fornkaþólska; þeir mótmæla óbrigðulleik páfans
og afskiptum hans af stjórnarmálefnum; segjast
þeir í því fylgja atkvæðum hinnar gömlu kaþólsku
kirkju, þar sem Sunnféllingar og Jesúmenn fari
með nýungar. Helzti maðr þessa flokks á J>ýzka-
landi heitír Dr. Döllinger. þessi flokkr hefir einnig
náð nokkurri útbreiðslu á Frakklandi.
Mér finnst ísland nú vera komið miklu nær
mannabygðum en áðr, þar sem gufuskipaferðir eru
orðnar svo tíðar; en ekki megið þér samt búast
við bréfi frá mér með hverri ferð. í fyrra dag
var grein í «Scotsman» um þessar Islandsferðir og
fylgir hún hér að mestu orðrétt: «Hingað til hafa
ferðir til Islands verið óreglulegar, og opt hefir
verið hlé á þeim; en að minsta kosti í sumar er
ékki líklegt, að svo verði. Fyrir nokkrum tima
síðan varð Danrnerkr stjórn'að leggja fram allmik-
inn fjárstyrk, til að vinna siglingafélag eitt til að
láta skip fara nokkrar ferðir á sumrin milli Kaup-
mannahafnar og íslands og koma við hér á Skot-
landi. En auk hins reglulega póstskips er í sum-
arákveðið, aðgufuskipið «Jón Sigurðsson» fari einu-
sinni á mánuði milli Björgynar, Leirvíkur og ís-
'ands. Tvö önnur gufuskip úr Forthfirðinum: »Yar-
*°w» og «Queen» eiga og að fara reglulegar ferðir til
*s'ands. Yarrow fór frá Granton í gær og Queen
er að búa sig til ferðar. í dag fer einnig skrúfu-
•sliipið Diana frá Granton til Færeyja og íslands.
•^''aiargir vísindamenn og ferðamenn eru á förum
's'ands til að skoða brennisteininn þar, hvernig
'iann er, og hvað mikið af honum, og hvort lil-
vmnandi muni að flytja hann hingað. Aðalmegn
^rennisteins þess, sem vér fáum, kemr frá Ítalíu,
en sökum tolls þess sem á honum er, hafa kaup»
menn 'engi verið að fá hann annarstaðar frá.
þyki brennisteinninn íslenzki notandi, er ætlazt til
að semja við dönsku stjórnina um útflutning hans
hingað. Töluverðr sparnaðr mætti að því verða,
ef þessu yrði komið til leiðar, bæði af því brenni-
steinninn sjálfr er miklu ódýrari, og flutningrinn
miklu styttri».
Ef þér vildið lofa mér í stólinn, langaði mig
til að halda dálitla ræðu fyrir lesendum yðar út af
þeim texta, er ofanskrifuð grein í Scotsman bendir
á. f>að er langt síðan íslendingar hafa haft eins
gott færi eins og nú til að ná verzluninni í sínar
eigin hendr, og má segja að verzlunarfrelsið fari
nú fyrst að bera ávöxt, en engi efi er á því, að
ckki væri orðnar slíkar samgöngur við ísland, ef
það hefði ekki verið. En þá er fyrir íslendinga
að sýna dugnað og nota tækifærið, því að ekki er
víst að jafnmörg skip komi næsta ár, nema allt
gangi vel í sumar. f>eir ætti að nota þessar skipa-
ferðir til að senda vörur sínar til annara landa og
láta þau flytja sér aptr nauðsynjar þeirra. f>að er
sá eini vegr, sem er fyrir þá til að ná verzluninni
í sínar eigin hendr, meðan þeir eiga ekki skip
sjálfir. Lausakaupmenn eru sjálfsagt og gjöra tals-
verða verðhækkun, en ekki færa þeir aðalverzlun-
arágóðann inn í landið. Menn mega búast við
því og það er eðlilegt, að þeir, sem leggja útpen-
inga fyrir vörur, er þeir flytja tit landsins og eiga
á hættu hvort þær seljast eðr ekki, hali allan
ágóðann af verzluninni, ef hann er nokkur. Eg
skil nú ekki, hvers vegna íslendingar ætti ekki að
geta haft þenna ágóða sjálfir, ef með dugnaði og
lagi er að farið. (Iíemr það, ef til vill, af því, að
eg er engi og verð víst aldrei neinn kaupmaðr).
Til þessa þarf samt samheldi og félagskap, og
mér þykir vænt um að lieyra, að töluverð hreif-
ing er víðsvegar um landið í þá stefnu. f>að er
sjálfsagt betra en ekki að stofna félög til að fá
útlenda menn til að flytja vörur upp til landsins
og kaupa við þá. En affarasælust held eg sú að-
ferðin verði í alla staði, sem Gránufélagið fyrir
norðan hefir, nefnilega að flytja sjálfir út vörur
sínar og heim nauðsynjar. En þeir sem ekki hafa
skip sjálfir, ætti nú að nota þessar tíðu miiliferðir
til að senda vörur sínar til þeirra staða sem beztr
er markaðr fyrir þær, og fá þær seldar þar, og
aptr keyptar nauðsynjar er menn þurfa. f>eir
þyrfti nú sjálfsagt að fá reynda umboðsmenn á
þeim stöðum er þeir senda vörurnar, menn sem
vanir eru þesskonar störfum. Og þótt þeir yrði
að borga þeim nokkuð, mundu menn brátt finna
að það yrði i rauninni minna, en þeir óafvitandi