Þjóðólfur - 03.05.1873, Síða 4

— 104 —
landa vorra. V«r sjínm enga orsók til þess afe þeir hafl
eigi gjört þaþ fyrir löngo, aþra en deyfb þeirra og samtaka-
leysi, því á því er valla nokknr efl ab þeir oiga í mörgn flest-
nm bægra meb samtökin þ<S verzionarleibin sfe löug þeir
hafa tvær hafnir, hvora annari betri aþ leggja á skipum sín-
Om, sem þeir geta notah irm alla tíma ársins, og engnm
getr komib í hog ab meinaþeim. Hvab húsnæbi til verzlun-
ar snertir, virþist hin sama hægb liggja opin fyrir. þeir geta
haft tíbari og vissari frfettir frá útlöndam en margir abrir, og
þannig stabib í stöímgu sambandi vib skiftavini sína erlendis
og þab sem mest er í varib, hvergi hfer á landi mnn Jafn-
víblend og þfettskipub bygb eiga meb öllu hina sörnu verzl-
nnargötn, og því ætti verzlunarffelag f þessum sýslom ab geta
haft meira vörumagn en nokknrt annab. Hitt er annab mál,
hvernig fyrirkomnlsg ffelagsiris ætti ab vera, þó þetta sýnist
minni vandi, þar sem abrir ern búnir ab brjóta (sinn og
heflr faruazt vel. Vfer hölum euga uppástungo hayrt lim fyr-
irkomulag á ffelagsverzlun bfer, abra en þá, seut þiugmabr
Árnesinga bar npp á fnndnm hfer í sýslunni í fyrra vetr,
og vildi hann ab menn fengi lansakaupmarin hingab tii verzl-
onar ab snmrinn. Margir ffelinst á þessa nppástnngn, þó hún
yrbi ab eugn, og sjálfsagt hefbi hún, ef vel hefbi farib, orb-
ib ab nokkru libi, en þó virbast oss margir gallar á henni,
og slikr ffelagskapr mörgum erflhleikum buudinn, þó vesti ó-
kostrinn sfe sá, ab verzlunin yrbi eptir sem ábr í útlendum
höndnm og verzlunarágóbirin rynni því eins og ab nndan-
förnn út úr laridiriu. þab er og fljótsfeb, ab oss nægir eigi
sumarverzlnnin ein. Flestir eiga ab vetrinum meun vib sjú
sybra, sem bæbi þurfa salt í flsk og margt anuab, svo sem
net o. fl. og má nærri geta hve holt ffelagsmönnnm yrbi ab
eiga þan eino vibskifti vib kaopmeriri. Vetrar ver/.lnriiu gæti
aftr á múti verib nmfangs og kostriabar lítil, enda mætti
mjög mikib Ifetta hana meb því, ab leegja npp á hentngnm
stöbnm hæbi salt og abra þörf sjúmanna þegar ab sumrinu,
því þab er ætlan vor ab ffelagib ætti ab færast sem minst í
fang sybra, og ekki rneíra eu liin brýnasta naubsyn krefbi,
því líkindi eru til þess, ab því, fengi þab nokknrt sfl, byblst
innan skamms lientngri verzlrmarstabr. — Eyrarbakki heflr
nú ab eins vibskifti vib þessar þrjár ábr nefndn sýslur; ef
ab þær nú, eba mestr þorri þeirra og einknm allir efnamenn,
bindist í ffelag til verzlunar, hvaba skiltamenn heflr Bakkinu
þá. og bverriig fær hauu þá stabizt? þar er nú lokub höfu,
en væri hún á valdi öflugs inulends verzlnnarffelags, er víst
eigi hægt ab segja hver hagr þab væri, ekki einnngis sýsl-
nm þessnm heldr og ölln snbrlandi, því þab mnridi einnig
hita Reykjavíkr samkundunnl. Um þab, hvernig ná eigi ffe
til þess ab koma ffelagínu á stofu, þurfum vfer eigi annab en
ab visa til lelaga þeirra sem stofuub eru nú þegar, einkuin
norbanlands. Vfer þurfum ab ganga f hlutaffelag, bæfei sem
flestir, og leggja hver fram eftir því sem efnin leyfa. En nm
þotta viljnin vfer ab sinni ekki fara fleirnm orbum, eitis og
vfer nú af áset.tn rábi ieibnm hjá oss ab ræba fyrirkomnlag
ffelagsins og lög þess. jretta ætlnm vfer fnndnm og nefndnm
í hfernbnm, og er einnig í þessu falll gúfer stubningr ab þeim
sem ábr eru byrjafeir og farnast vel.
Ab endiugn skornm vfer fastlega á aila ibúa Arnes-
Kangárvalla- og Vestr- Skaftalelhýslu, ab þeir taki þetta á-
ribandi velferfear mál vort til ýtarlegrar yfltveguuar, ab þab
verbi rætt á sýslufuuduni í vor, og því yflr Uöfufe komib svo
fljótt og vel fram sem aufeife er. þab væri hörmulegt, ef vfer
6ætim hálfsofaudi hver 1 síua horni og getbim ekkeit, mebau
abrir, sem þó eiga vib margfalt fleiri erðbleika afe berjast,
bæbi harbæri, hafís og margt annab fleira, brjóta af sfer hina
fornu hlekki, og ná hinu eftirþreyfea frelsi, sem einnig vfer
vissnlega ósknm ab njóta, þótt oss hafl ekki hingab til hngs-
azt ab afla oss þess. Gjórnm oss eigi þá hneysn ab bi'ta
þess, ab bræfer vorir nyrbra og vestra þurfl ab aumkast yflr
oss og hjálpa oss tii ab brjóta hlekki þá sem sjálfnm oss
er innau bandar ab brista af oss, hvenær sem vfer í einurn
anda ósknm þess. Ritab f Marzuiámibi 1873.
Nokkrir Árnesingar.
UM BRASILÍUFERÐIR NOííÐRÁLFU-BÚA.
(sent frá frfettaritara vornm lira J. A. Hjaltalín i Edinbtirgh).
I blabinn „The Times“ 7. Aprfl þ. á. stendr svohljóbandi
grein: „Oss or skrifafe frá New York 22 Marz 1873, á þessa
leib: Gufoskipib Merrimac kom hfer í gær; á þvi voru 35
eriskir Brasilíufarar, er hölbu látib leibast til af orbiim uni-
bobsmanna stjórnarinnar [í Brasilínj ab fara frá heitnilnm
sfnum í Warwicksliire og Gloucestershire í þeim eriudum ab
gjörast nýbfiismetin í Brasilín. þeir voru fluttir f óheilnæmt
hferab; gulasýkin tók tíund af þeitn, og loks beiddn þeir, ab
þeir mætti snúa aftr til Englands. Brasilinstjúrn virbist hafa
verife hrædd vife ab seuda þi til Euglands, en borgafei aftr
far fyrir þá til New York. þegar nefndiri, er sfer um vib-
töknr á landflutningsmönnnm (í New York) heyrfei sögu þess-
ara manna, Ifetn þeir flmm af þeim gefa eifefesla skýrsln . . .
Eg sá veslings menriiria sjálfr í dag. Mátti á þetm sjá, ab þeir
liöfbu átt vib skort og sjúkdóm afe búa . . . Ólatir voru þeir
ab segja mér frá raouum sínum; eu eg ætla, ab skýralur
þeirra sýui Ijúslega, hvab þeir hafa orfeife ab þola, og þar
nefndarmennirnir loyfbn mfer ab taka afskrift af þeim, læt eg
þær fylgla hfer orbrfettar.
Castle Garden Emigrant Landing Depót . . . New York; —
Thomaa Pitham og Thomas Fell nnno eife hvor fyrir sig á
löglegan hatt. Bera þeir þab og segja, ab þeir sfe boruir
Eiigleiidingar; ab þeir komu 21 Marz 1873 til New Jork á
gufuskipinu Meirimac frá Rio Janeiro í Brasilfn; ab aldrei
liefbi þeir verife í Bandaríkjnm Vestrheims fyrri. f Maf-
mánubi 1872 hefbi þeir látib leibast til ab flytja sig til
Brasilfn, fyrir orb manus eins, er heitir Thornas Alisop; ætl-
ubn þeir hanu vera umbobsmann Brasilínstjúruar. Hann kom
í bæ þanu er þeir áttu heima; hfelt þar almenna fundi og
fýsti menu til Brasilíuferfea. Kvafe hann Brasiliustjórn lofa
þeim, er fara vildi, ab borga far þeirra til Rio Janeiro, ng þab
til hvers þess hferabs innanlands or þá fýsti; haldnir skyldn
þeir þar ( 10 daga, þar til er þeir hefbi rábife hvert þeir
vildi fara; þeir gæti ferigib eins mikib land og þeir vildi,
ekruua fyrir 15—ðOsh. (6 rd. 72 sk —22 rd. 48); skyldi
þab greifeast á tveim árum; eu ef þeir gæti þá eigi borgab,
fengist flmm ára frestr. Stjórnin ætti og ab sjá þeim fyrir
akryrkjntólnm erþeir þyrfti, og matvælnm fyrir þá og skyldu-
iife þeirra hina fyrstn sex mánubi eftir ab þeir kæmi þar;
borgnn fyrir þetta skyldi þeir greifea jafiisnemma og fyrir
laudib; kaup skyldi greiba þeim 2 sh. (88 sk.) a dag, er þeir
stæbi ab vinnu, og kaup þetta skyldi þeir eigi borga aftr.
Seint í MaímHimfei kom Allsop eftir þeitn, er heitib höfbn
förinni og færbi þá á skrifstofn hins brasflska fniltrúa í Li-
verpooi; þar skrifufen þeir nafn sitt í bók, en eigi vissn þeir
til hvers eba hversvegna, því ab enginn var þar, er sagbi þeim,
efea las nokknrn samning ebr skrá npp fyrir þeim; þá vora
þoir ásamt óferum flattir útá euskt gufuskip ab nafui Lucy