Þjóðólfur - 01.12.1875, Qupperneq 3

7
(jr ^l)tir aæt'nn þeirri er sfjórnin lagði fyrir þingið áttu tekj-
J an<ísins að vera 481,967 kr. 46 aurar fyrir bæði árin 1876
ar '877. Eptir ákvörðun þingsins eru þessar tekjur ákveðn-
r ^79,593 kr. 46 aurar, og kemur þetla fram við það að
a obótatekjurnar hafa úr 600 kr. verið lækkaðar í 400 kr., og
a jura póstsjóðsins bætt við, er höfðu verið tilfærðar úfgjalda-
e®'n setn frádrag 15,000 kr., og loks var áætiun um gjald
rennivíni hækkuð frá 78,400 kr. til 160,000 kr. eða um
>600 krónur. |>að má að vísu sjá að brennivínstollurinn
'874 hefur verið rúmar 54,000 krónur, og því er það
^nilegt að stjórnin f sinni áætlun hefur sett gjaldið of lágt.
h'nn bóginn hefur nefndin búist við hækkun í gjaldinu sök-
111,1 sukinna aðflulninga, með því henni er kunnugtum að enn
^uni hjer á landi íinnast fleiri en einn kaupmaður, sem ekk-
ert brennivfn hafa flutt inn eptir að tilskipunin 26. febr. 1872
náði
gyldi, og þar næst af því að tekjurnar aukist við ný lög sem
®kki tollinn. Landshöfðinginn áleit að hæfilegt væri að áætla
0 'un 60,000 kr, á ári. Vjer getnm ei frætt lesendur vora
tll8‘ra um þetta atriði, þar eð þingtíðindin ekki ná svo langt að
j er höfum fyrir hendi frumvarpið um hækkun á brennivíns-
'Uum, en það er mjög vafasamt hvort þessi upphæð ekki
Verið of hátt ákveðin. j>að er ekki að neinum mun sem
kaupmenn eiga af ótolluðu brennivíni, og hækkun tolltekj-
nar fer ef til vill ekki eptir þeim innflutningi sem áður
sftir
jufnfi
verið, heldur eptir þörfum landsbúa til að kaupa, og
™uiremt lyst kaupmanna að flyija, en hún minnkar að öllum
'udum þegar tollurinn verður hár. Af því að þingið með
I Ssuri háu áætlun tollsins telur að af tekjunum verði um
(re,u útgjöldin 127,697 kr. þá er ekki hundrað í hættu þó að
'urinn hafi verið ákveðinn of hátt. En það er óskandi að
j komi ekki opt fyrir. Áætlnnin verður að vera svo fast
f veðin að tekjunum til, að aldrei á vanti en heldur sje um
Flrn og sjer hver maður, að þetta er búmannlegra en að ætla
nilkið á um tekjur.
^ Að því er þingið hefur sett inn pósttekjurnar eða flutt
v T 'ekjumegin, þá þótti því þetta skipulegra en áðnr hafði
^ "ln> og voru því útgjöldin hækkuð með sömu upphæð, 15000
la ^in önnur hækkun er og fólgin f þvf að vextir af við-
>sjóðnum eru áætlaðar 6,782 kr.f stað 5,556 kr. af stjórn-
þetta er nú hið helzta sem að athugavert er við tekj-
of
'utti.
atQar> þó skal þess getið að tekjur læknasjöðsins eru áætlað-
^ ^lega 12,500 kr., þar af ætlaðist stjórnin til að sjúkrahúsið
l kureyrj væri styrkt með 400 kr. en þá upphæð hækkaði al-
ngi tii 2,400 kr.
í . * *
rumvarpi stjórnarinnar var gjört ráð fyrir að öll útgjöldin
8k; «81,967 kr. 46 aura, en þingið 451,895 kr. 71 eyrir, og
Ut) n,n vjer geta um helztu breytingarnar. Þingið lækkaði
He . f^ina á því fje er mundi ganga til hegningarhússins f
arl|l.'av>k úr 3588 kr., um árið niður í 2503 kr.* 1, til stjórn-
r^ktlna Um *,r-> breylli 600 kr., sem ætlaðar voru til garð-
ti| vlr °* 0. i 2,400 kr. sem á að verja til jarðabóta, bætti við
árioe8ab<tta 15,000 kr., og til gufuskipsferða 30,000 kr. bæði
Uju ,n'n8ið afnam þarámóti styrk til fyrrumlandsetaákongsjörð-
tj| Gullbrinmisýslu, í stað Gufunes spítala 192 kr., og
hafö- ,8erHa á dómkirkjunni 29,330 kr., og þar sem stjórnin
la^1 n*"að 3733 kr. 32 aura til framhalds á lagasafni fyrir ís-
Iggg ærei þingið þessa upphæð niður um helming eða f
"Þphæj' anra' Nefndin lagði það fyrst til að öll þessi
a||ir afnumin, en þvf var siðar breytt, og mundu þó
seej ba'a unað þvf, að hætt væri við útgáfu lagasafnsins,
stjórn ,r lil '856 og hefur misst mestalla þýðingu eplir að
^efllr'ko ln<^'n 1401X111 ut- er æri^ Qe’ sem safn t)elta
'hrw,,. uo °8 svo er það mestallt á dönsku, og svo dvrt að
17Teigl l,efur ”°i *< Þ«>-
br . befur að voru áliti rjettilega veitt 15000 kr. til
ve.
Sabót i . voru allU fjeuuega veiu tbuuu kr. ui
að nefnd- ^r'U’ 611 er mj°6 athugavert að oss virðist,
bendiDgliaráiitiö ekki gefur stjórn eða landsmönnum neina
ieiða grllt)Uni’ bverni8 fíe þessu skuli varið, en það má þó
klíírri 'jall U ^Vl’ aforrnu® sje einkum að gjöra við hina
e,1kt fje milli fjórðunga landsins. þar eð líklegt er að
til
að
áaetlu pV6ltt ei)tir ár 1 'engrí tíma, ber öll nauðsyn
'an) sje gjörð, svo að vegagjörðunum miði stöðugt
áfram og verði seinast sem beild. Að fara að leggja spotta hjer
og hvar, eptir þvi sem sljórninni kann að detta ( bug f hvert
einstakt skipti, er miður tiltækilegt. Um upphæð þá er veitt
er til garðyrkju, segir nefndin að það sje rjettast, aðlátavald-
stjórnina hafa frjálsar henöur, að verja þessari upphæð hvort
heldur til garðyrkju yfir höfuð eða garðræktar. Það er mjög
heppilegt, að þingið hefur afnumið styrk landseta ( stað Gufa-
nesspítala, sem er lagður niður, þvi þessi stjrkur hefur ekki
samsvarað ætlun sinni, og þeim sjóði sem við það hefur mynd-
ast og sem er í vörzlum amtmannsins, væri að voru áliti betur
varið til jarðabóta á konungsjörðunum í Gullbringus., svo að kjör
landsetanna, ogmeðfram ljelegt ástand jarðanna gæti sætt bótum.
En aptur ámóti verður þess ekki varist, að það er óviðurkæmilegt að
þeir landsetar, sem nú þegar í krapti lagannahefur verið veittur
árlegur slyrkur, skuli sviptast honum, og þvi virðist oss að
þiugið hefði farið rjettari veg ef það hefði ákveðið, að styrkur
ekki yrði veittur nýjum mönnum, og hefði mátt ávinna nokkuð
með því fje, sem nú þegar er í sjóði. Um það oflitla fje er
ætlað hefur verið til gufuskipsferða muuum vjer siðar fara
nokkrum orðnm.
Til læknaskipunar hafði stjórnin áætlað 35,810 kr. 64 aura
bæði árin, en þessa upphæð færði þingið niður í 38,010 kr.
64. aura. Lækkunin kemur af þvi að þingið ekki vildi
veita landlæknir J. Ujaltalín viðbót fyrir sjálfan hann,
400 kr. — eins og stjórnin hafði ráðgjört. — Stjórnin hafði
áætlað útgjöld til póststjórnar með 26400 kr. bæði árin, en
þessa upphæð hækkaði þingið með 400 kr., sem þóknun til
póstmeistarans i Reykjavík fyrir að taka á móti peningum og
ábyrgjast mistalning.
Til kirkju- og kennslumála áætlaði stjórnin 1 11,706 kr.
33 aura, en til þessa veitti þingið 122,391 kr. 33 aura bæði
árin. Til fátækustu brauða voru áður veittar 637 kr, 50 aurar
um árið, nú 2000. Til presta-ekkna og þarna og uppgj^fa-
presta 1800 kr., nú 2600 kr. um árið. Laun til prestaskólans
hafði stjórnin áætlað fyrir bæði árin með 20,800 kr., en þing-
ið veitti 21,200 kr. bæði árin, og kom þessi hækkun af því,
að kjör eins kennarans voru bætt. Önnur útgjöld til presta-
skólans voru áætluð af stjórninni með 2,340 kr. um árið, en
þetta var af þinginu fært niður ( 1,920 kr., eða um 420 kr.
Húsaleiga til lærisveina prestaskólans, var úr 18 á 80 kr. um árið
handa hverjum, fært niður i 12, og bætt við 1 ölmusu á 200 kr.
Tímakennsla færð niður um 100 kr. Ýmisleg útgjöld um 100
kr. Eldiviður og ljós hækkað um 60 kr.
Til hins lærða skóla hjeldust launin óbreytt, en þar á móti
var fje til umsjónar hækkað úr 800 kr. upp í 1,000 kr., að-
stoðarfje úr 1,920 kr. upp i 2,220 kr. um árið. Til eldiviðar
og Ijósa hafði stjórnin áætlað 1,700 kr. um árið, en þingið
veitti 1000 kr.. Til skólahússins utan og innan áætlaði stjórn-
in 3,800 kr., en þingið veitti 2,000 kr. bæði árin. Ýmisleg
útgjöld voru úr 1,600 kr. um árið, færð niður f 1,200 kr. um
árið. Til skrifstarfa og útreikninga hafði stjórnin áætlað 200
kr. á ári, og var þessi upphæð numin burt af þinginu.
þessutan vcitti þingið til undirbúnings á gagnfræðisskóla
að Möðruvöllum í Hörgárdal, alls 10,000 kr., samt lil amts-
bókasafnsins á Akureyri 200 kr., til kvennaskólans í Reykja-
vík 200 kr., til forngripasafnsins 500 kr., öllum árlega 1876
og 1877. (Framh. í næsta hl.).
|>ar sem herra yfirkenuari H. Kr. Friðriksson dróttar
þvi f grein sinni í ísafold II, 21. 12. l'. mán. að minni hluti
bæjarstjórnarinnar í barnaskólamálinu, að hann muni eiga þátt
i greininni í þjóðólfi 2. f. m. út úr kennslueyrinum i barna-
skólanum, þá lýsum við undirskrifaðir því hjer með yfir, að
vjer engan þált eigum ( grein þessari, og að greinin er skrif-
uð án okkar vilja og vitundar.
Reykjavik 20, nóvember 1875.
Jóhannes Ólsen. Guðtnundur Þórðarson.
Tilforordnede i den kongelige Landsover- samt Hof- og
Stadsret i Kjöbenhavn
Gjöre vitterligt: at efter Begjæring af Enken Gudrun Snæbjarn-
ardatter af Brckka i Borgarfjords Syssel inden Islands Sönderamt, ind-
stævnes herved i Henhold til den hende mcddelte allerhöieste Bevilling
af 2. Desember 1873 den eller de, som maatte være Ihændehavere af
en under 24. October 1834 af den daværende Landfoged paa Island ud-