Þjóðólfur - 07.07.1877, Blaðsíða 2

ungaættum, — líklega tíl að fýrirbyggja ókomnar prentvillur i
Róðólíi. Eða heldur »X» að menn kannist ekkí víð Karl 10.
Gustav í Svíasögu, nema bann segi alla ætt hans? Svo fer
»X» út í Tyrkiríið með sinn delinquent, og segir honum, að
það se svívirðing foreyðslunnar að kalla Rustschulc Kutschuk,
því það heiti Kuschtschuk. Nei »Xi» minn! nei! — »klippt
var það, skorið var það», sögðu kerlingarnar, —það heitir held-
ur ekki Ruschtschuk — spurðu sjálfan Tyrkjann — það heitir
R-u-s-t-s-c-h-u-k, þ. e. optast nær, því slafnesk orð eru ekki
ætíð eins stöfuð. Hvar segir pjóðólfur að Schumla liggi rétt
við Dóná? en er hún ekki í Dónárdalnum fyrir norðan Balk-
an? Að prentvillur fari vaxandi í |>jóðólfi segir ritstjóri hans
vera ósannindi; vinir blaðsins hafa að minnsta kosti huggað
oss með því, að þær færi minkandi, eða hefur »X» — þetta
fræga reiknings furðuverk — reiknað, hvort fleiri prentvillur
hafi, fjóðólfur eða ísafold? Allar skaðlegar prentvillur,
sem vér höfum séð eða heyrt af, að birzt hafi í blaðinu, höf-
um vér til þessa sjálfir leiðrétt.
Ing'ólfiir og lioluinbns.
Beggja þessara frægu manna er getið í veraldarsögunni í
sambandi við ísland þetta ár, hins fyrnefnda 877, en hins
1477. Árið 877 fann Ingólfur öndvegissúlur sinar og tók sér
búslað í Keykjavík (höfuðstaðnum), og eru því síðan liðin
1000 ár í sumar. En 1477 ferðaðist hingað til lands hinn
frægi Kristófer Kolumbus, til þess að fræðast um Amerikufund
íslendinga, og eru nú sfðan liðin 300 ár. Hvortveggja þess-
ara viðburða er mjög merkilegur, hinn fyrnefndi einkum fyrir
vora þjóð og þjóðfrændur, en fór Kolumbus hingað til lands
er svo örlagaríkur alburður fyrir allan hinn mentaða heim,
að þótt aldrei sannist, um hvað eða hve mikið Kolumbus hafi
fræðst á þessari ferð sinni, þá er hún og verður eitt megin-
atriði í lífsverki hinnar ódauðlegu sæhetju, Amerikufundinum
1492.
í fyrírskipuiium lögreglust. í fjárkl.m, landritara J. J., prentuðum í
ísaf. 3. þ. m. 15. bl, stendur meðal annars: „Ber þvf öllum fieim fjár-
eigendum, sem upprekstur eiga á afréttarland f>að, sem er fyrir sunnan
Ok, Kaldadal og Geitlandsjökul, og takmarkast af Hvftá og Deildargili
vestanmegin, en Brúará austanmegin, að reka geldfé sitt á miðjan
þennan afrétt. eða einmitt að Botnsvogalínunni og frá Brúarár- og
Deildargilslínunum".
þeir sem kunnugir eru, geta fljótt séð, að pessi tilvísaði beimili
afréttur, blýtur að vera með fieim takmörkum, sem nd skal greina: að
n o r ð a n verðu „Geitlandsjökull" (líklega samt sá, som Gunnlögsen
kallaði Skjaldbreiðarjökul, f>ví sá rétti Geitlandsjökull er norðar,
svo fé af honum kynni auðveldlega vilja slangra ofan fyrir n o r ð a n
Deildargil); að austanverðu við mið-afrétt þenna ræður vist Björnsfell
og stefna i topp Skjaldbreiðar, þaðan að sunnanverðu í endann á Trölla-
hálsi, og svo að vestanverðu Sæluhdsakvisl, Sælhdshæðir og f>ar beint
í vesturbrdn jökulsins. í þessa afréttarmiðju á nú að reka geldfé sitt:
Nokkrir ilagar í Sviþjóð 15170.
eptir Jón A. Hjaltalín.
(End.). Við fórum inn í lítið hús rétt við, og var okkurborinn
mjöður í horrii, sem Karl 14. Jóhann konungur hafði gefið, og
drukkum við tvimedning. Síðan vorum við beðin að skrifa
nöfn okkar í gestabók og hvaðan við værum, og gjörðum við
það. Sá eg að þeir, er áður höfðu skrifað, höfðu bætt viö
annaðhvort visu eður einhverjum gamanyrðum. Skrifaði eg þá
þetla: Setit hefir ek
á haugi Óðins,
Freys ok I'órs;
full drekk ek þeirra.
Er við vortim komin aptur til Stokkhólrns, vildum við ó-
gjarna fara alla hina sömu leið suður aptur, því að bæði er
járnbrautin leiðinleg, og svo vildum við gjarna sjá meira af
landinu en áður. Fann eg þá, að gtifuskip fóru frá Stokkhólmi
til Jönköping, er liggnr við suðurendann á vatninu Wettern
(Veitur). Skip það, er við fórum með, heitir Fer Brahe. Við
fórnm af staö frá Stokkhólmi stnndu fyrir náttmál. Lá leiðin
fyrst inn eptir Málaren: var það frið sigling; hólmar háir og
skógi vaxnir optast á bæði borð. Um nóltina fórum við fyrst
í gegnutn svki alllangt, og var .‘■kemmtun góð að sjá Ijósin f
husunum hér og hvar inn í skóginum. Hér um bil um mið-
öll Borgarfjarðarsýsla upp að Deildargíli, pingvallasveit og örímsnes-
hreppur með Laugardal, og eru miklar líkur til, að það hafi þar beeri-
legan haga, svona rétt á miðjum afréttinum! — og það hefur
víst, ef pað getur fellt sig veí við að eta hraunkletta, klappir, vikur og
apal; því á pessu svæði er hreint ekkert annað til, að undaa
teknum fáeinum laufum af kotungs-víðir í þeim svo kölluðu H r á ð u i'
k ö 11 um eða Skessubásum, sunnan úndir jöklinum. Eg held
hér ætli pví fyllilega að rætast pað, sem stendur í gamla kvæðinu*
„Bdfé smalinn beita skal, um Baldjökul og Kaldadal". — Sér er ná
hver ráðstöfunin 1! — Kunnugur.
SÝSLUFUNDARSKÝRSLA.
Ár 1877 dag 21. júnimánaðar var í’órnessfundur haldinn 1
Stykkishólmi, eptir fundarboðnn alþingismanns þórðar þórðaf'
sonar. Var hann kosinn fundarstjóri, en sem vara-fundarstjón
var kosinn verzlunarmaður Ólafur Thorlacíns, og skrifarar
Skuli sýslumaðtir Magnússon og kandidat Jóhann þorkelsson-
1. Var rætt um gufuskipsferðir kringum landið. Lvfsali. E-
Möller framlagði bænarskrá um málið með fylgiskjölum, °fer
eptir að hún var upplesin, og málið að öðru leyti hafði verið
skýrt með umræðum, var uppástungan samþykkt í einu hljóði •
2. Framlagt var þar næst skjal, er samið hafði verið i StykkiS'
hólmi af nokkrum mönnum viðvikjandi skattamálinn,
samþykkti fundurinn það að aðaiefninu, en áleit að ekki '®rl
tekið nógn skýrt fram, að málið i heild sinni sé tekið ti*
meðferðar á næsta alþingi, án þess því sé algjörlega ráðið
til lykta í sumar.
3. Framlagt var frumvarp til laga um friðun á fuglum, og vaf
það samþykkt af fiindinnm í einu hljóði.
4. Einn ftindarmanna lagði það til, að opið bréf af 22. marZ
1855, um selaskot á Breiðaiirði, væri úr lögum nuniið-
Eptir talsverðar umræður komst ftindurinn að þeirri niður-
stöðu: að ekki sé reynt að bera mál þetta upp á þingi fýrí
en búið væri að fá almennt álit manna kringnrn allan Breiða'
fjörð, og óski menn þá bréfið alment afnumið, skuli bænar'
skrá ( þá átt vera komin þingmanninum í hendur innaó'
loka næstkomandi júlímánaðar.
5. Hreift var spursmálinu tim, að löggilda Kumbaravog s61,11
verslnnarstað? Umboðsmaður Á. Ó. Thorlacius skýrði fr3,
að höfn væri ágæt, og innsigting lik og á Stykkishólmi, °%
1) Bænarskrá pessi fer fram á, aö Arctúrus (Valdlmar) komi við ‘
ísafirði á 4 ferötim (G. maí, 28. jdní, 6. ág., 2. okt) og farií allt 6 fe1'®11’
milli íslands og Khafnar, en Diana fari 4 ferðir alls, og fari 3 ferðirn-
ar norðvestur um að eins til í s a f j a r ð a r, og hverfi paðan sama ve$
norðaustur um, og komi til Reykjavíkur 6. júní; þaðan aptur sama veg 11
ísafjarðar, og pá beint til Hafnar yfir Færeyjar og Skotland. 2. ferðin3
skal hún fara sama veg norðvestur um til ísafjaröar, en koma pá ekkj
til Reykjavíkur, né koma nema einusinni til ísafjarðar; á 3. fcrði1111)
skal hún koma til Reykjavíkur á heimleiðinni (3. sept.), á 4. fcrð111
fer hún ekki nema til austfjarða, og siglir frá Reykjavík (28. oltt.) í
pessi 4. ferð Diönu að koma í stað 7. ferðar hins póstskipsins. ^
þessi áætlun er einkum miðuð við pá hugsun, að bæta úr vad
ræðum peim, som hafísinn mætti valda samgöngunum fyrir Horn ( ,
ísafjörð), en pegar hafa skal fyrir augum nauðsynlegt samband 101 ■
beggja póstskipanna og um leið ailra póstferðanna, pá verður I,c^_
áætlun líka öfug og ófullnægjandi. Að Reykjavík sé mótstaður og 1,1
punktur beggja sldpanna, er aðal-málið, sem mest riður á. Ritsr'
nætli komnmst við út f Eystrasalt, en i dagaD snerum
í landið aptur, og sigldtim nú beint í vestur gegnum
við 'f.
|;>nd|ð
ialeáa
eplir skipskurðinum; á mörgum stöðum lukti skógurinn na
yfir skipið á haða vegu, og var sem vér sigldum í 8e|íj|t|ið
grænt lanftjald. Svo sem fvr á járnbrautinni sáum við r
annað en vötn og skóga. En við vötnin sáum við viða
snotur hús ein sér eða fieiri saman. Öll voru þau úr tré’ ;J|it
var optast á eina hliðina byggt fram skýli eða anddyri, en e(JJ
opið nema þakið, og þar sálu hú^búar. Mjög mörg hús, • j
við sátim út tun landið í Svíþjóð minntu okkur mjög 3 nn
Reykjavík að allri gerð. Á ýmsum slöðiun um daginn m ^
við að fara í gegnum slfílur eða stokka eptir því sem la' 0,
hækkaði; og á einum stað vorti 15 slokkar hver við 3l)n||r
Við komurn að hárri hæð, og köstuðum höfðunum á bak I ^
svo sem þau I’ór, er þau komu lil Útgarða, til að sjá "Prtti
iiæðina; sáum við þá skipsmastur efst á milli trjánna. *raii
oss furða mesta, iivernig við mættum þar npp komast, ®n
sáum við hvernig galdurinn var. þegar skipið er koim ^[()j
í fyrsta stokkinn, er lokað liinum neðri dyrum hans, er
hleypt úr næsta stofek, þar til jafnhátt er í báðum. er
lokið upp hinum öðrum dyrum og sfeipið dregið inll^k|^ par
þeim dyrum lokað og vatni lileypt úr hinum þiiðja pitrr3:
til jafnhátt er f báðum; og er nú skipið miklum mu af
en er það kom að hinum fyrstu dyrum. I>elta Seng