Þjóðólfur - 30.12.1878, Qupperneq 3

7
sem nefnist, ogstyðja að því, hver í kringum sig að þeim sje
fylgt, 0g eins á kaupmenn, að gangast undir reglur þær, sem
hjer eru settar um viðtöku á saltfiski.
Keykjavík, 10. d. desemberm. 1878.
Fundarstjórnin.
Samtal. (Aðsent).
(Gamall sýslunefndarmaður óg nýr hreppsnefndarmaður hittast).
11. fað var gott að eg hitti þig; þú ert nu buinn að gánga
í gegnum margt, og nú trúi eg, að þú sért genginn ur syslu-
mefndinni, komdu nú sæll, eg óska þér til lukku, þu kvað
vera orðinn hreppsnefndarmaður. ,
S Það er nú heldur þægilegur starfi, enda ekki litil laun,
sem þeir taka í heimgjald fyrir ferðalög og tímaeyðslu, baknag
og tortryggni að neðan en drembilegar útásetningar að ofan,
ef ekki er“ allt í bókstaflegu formi, enda er það von, þetta ei
erfðagóss frá einveldistíðum hreppstjóranna, það ætti eg ao
þekkja, því eg var háa tíð hreppstjóri.
11. Komdu hérna inn á hótelið, við skulum fa okkur ei
glas, mörgu fer fram í heiminum, hér er nú komið hótel,
fyrrum dugði Jörundureinn. Glösin eru þá komin, við skulum
slá þeim saman, jeg minnist þess, að við voium eitt sinn a
sama borð, og létum þá ekki á okkui hggja, nu æ a eg a
fræðast af þér um undanfarin störf og framkvæmdxr syslu-
nefndarinnar í Kjósar- og Gullbringusýslu, eg er nú að ganga
út í stríðið, en þú ert að ganga úr því með heiðarlegan orð-
stír. S. Misjafnt kunna að falla dómar um það. H. Þaö er
þá fyrst að spyrja, vandasamur starfi mun það vera að sitja
í sýslunefnd ? S. Ekki getur það heitið, það eru verst ferða-
lögin og sitja svo á einhverju hörðu allan daginn, en það sem
til skripta og forms kemur, þá gjörir oddvitinn mest af þvi,
því hann' segir eins og satt er, að elcld sé fyrir ómenntaða
rnenn að þýða lögin. H. Er þá ekki betra fynr nefndarmenn
að lesa þau, þeir kunna þó að skilja einstaka orð í íslenzka
textanum; en hvernig er farið að þegar greiða á atkvæði, er
allt af setið ? S Nei, það eru þá réttar upp hendurnar ©g
þegar mest er við haft, staðið upp úr sæti sínu. H- Er þá
ekki betra að vita með hverju maður greiðir atkvæði? S. betia
|!r það, en gott höfuð þarf til að standa rétt í því. 11. Þa<)
tr mál’manna hér, að íleiri séu fundir en f.amkvæmdir sýslu-
íefndarinnar sýslufélaginu til hags, eða má eg spyrja hvað
hefir hún gjört þesssi fjögur ár síðan hun var til? S fað
er nú ekki svo fátt, sem hún var búin að afreka 1 \oi, þegar
eg gekk úr henni: það sjálfsagða að gjöra a an hverju, það
er áætlan um tekjur og útgjöld sýslunnar; hun hefir og seð
1 prentun á markaskrá. B. Það var nu mynd a henm
vantaði mörg mörk, og sumir markeigendui settir i aðra
hreppa en þeir áttu heima. 8. |>að var gefinn abæt.r; hka
S nefndin samið reglugjörð am refaveiðar samt var su
bók styttri að titli og efm en log gjora íað fym , þu það
gleymdist allur fyrri parturinn, um fjallskil og notkum afiettar
// 5j>etta verður verra að laga með ábætir. b. Og loksms Bkal
’ nofr.3 hað sem ekki er minnst vert, að hun hefir afstyrt
1°S11 ■ í Qtvandar- og Álptaneshreppi, þegar hún leyfði þeim
liallæn 1 $ , .,, ,, jvjákvæmar reglur mun nefndin
að taka lán úr landsjóð B. W* ® ^ yandi að leyfa
liafa sett fyur biutun um sýslusjóðina,
]án upp á Wman vasan ■ Þ blóðpíndUr bændavasi, eða var
þerr eru ekkt annað e n tómu P . m þessu?
hun bmn að fá nokkra kyrs ^ hefir Ináske
S. Ekkert man eg um þæi regiu , 1 f v.ð
komið síðan, og hafi amtsráðið ekkert fundið athugave, t uð
þetta lán, eða finni framvegis, ma ætla það gangi 8
til; i rátinu sitrn- ,á maður, s«m lcng. «r . í’™’
■ • i- , ,., ; bpími- eg ætla hann hafl sagt,
reikmngsglöggustu stjornai i heuni, g
,,að giálfur. II. En þú munt hafa heyrt af fundinum, sem
j.ao sjanu. 1 • S C TTm fiskiveiðarnar ? Það hefa
haldin var herna um daginn? 8. Um mkiv r
e<.r jesið í Þjóðólfi. H. Eg veit þu lest hann, en það er tun
° Jesiu tj 8_ uovember. S. Hvao
un“" ángmn j,að frambsld af
var fa.■rcerhlegt Ar þvl hcf eg etti
srrr;;** ®
komið bréf frá lieiri hreppsnefndum, u ^ sem
jaínað niður á alla sýslsuna, heldrn a t i 1
lánsins höfðu notið, yrði gjört að skyldu að borga það sjálf-
um, einnig að sýslunefndin fengi gjaldfrestinn lengdan; það
var nú raunar búið að jafna þessu niður á sysluna, og meira
að segja með vöxtum. Um sama leyti munu Áljitnesingar
hafa gjört ráð fyrir vöxtum af sinni skuld við niðurjöfnun hjá
sér, og má þér vera þetta kunnug, því við niðurjöfnun lánsins
er vitnað í ályktanir sýslunefndarinnar frá 24. nóbember f. á.
og 3. maí þ. á. S. Eitthvað mun nú hafa verið bókað í þá
átt á þeim fundum, eg man það ekki glöggt, eg hélt það vera
meininguna, að fá gjaldfrestinn lengdan. II- Nú, hafi svo
verið, þá er allt þetta mas þýðingingarlítið eptir því sem eg
skil lagastafinn, og svo skilja þeir það sumir lagamenniinir
hér í Vík, að sýslunefndin hafi með þessu aðgjörðaleysi sínu,
bakað sjálfri sér ábirgð, og sýslufélaginu halla, enda mátti
það vera öllum ljóst, að þetta lán mundi ekki geta borgast á
tveggja ára fresti. Svo eg nú komi áptur að efninu, og
segi söguna eins og mér var sögð hún, þá gerði nú nefndin
Strandarhreppi að skyldu, að borga þeirra hlut, þrátt fyrir
allan lóm Ásbjarnar, en þegar til Álptaneshrepps kom, var
liann settur niður — á sýsluna! S, Var nefndin einhuga um
að hafa það svo? H. Nei, hún skiptist þá í helming.
S. Hverjir voru með þessari niðursetu? H. Oddvitinn og það
reið baggamuninn, séra Þórarinn, Ólafur á Mýrarhúsum og
Asgjörn. S. Þótti honum ekki nóg handa Strandarhreppi
hans lán, og kaus hann líka að taka þátt í meðlaginu með
Álptnesingum? H. Ekki veit eg það, nema hann hafi gjöit
það af guðhræðzlu, og hafi hugsað, að ef hann ekki sliti
fylgd við séra Þórarinn og legði í guðskistuna með lausalok-
inu, væri guði ekki um megn, að senda sér marsvín á næsta
sumri og hafa þau heldur fieiri en í ár, máske 400. S. En
hvað gekk Ólafi til að fá þennan skatt á sinn hrepp? B. Það
er haft eptir nefndarmönnum úr Kjósarsýslu, að þegar upp atti
að standa til atkvæða, muni einhver töfrakraptur hafa haldið
honum föstum eða að hann hafi villst á atkvæðaskránm, hún
hafði nú verið flókin, en sjálfur kvað hann bera fynr guð-
hræðzlu og samvi^kusemi. H. Segðu mér nú, hvað þú hefðir
gjört, hefðir þú verið á þessum fundi. S. Það er fyrst. að
hefði’ eg haft bréf að færa frá minni hreppsnefnd, og oddvit-
inn ekki lesið það upp, mundi eg hafa beðið um að mega
lesa það sjálfur, en hefði því verið neitað, er líkast eg hefði
gengið af fundi, og ekki hefði eg setið yfir að Álptnesingum
væri skipt niður á alla sýsluna eptir allar gjafirnar. H. Sýnd-
ist þér ekki drjúgum myndarlegra, að setja þá niðuráamtið?
S. Jú, það er meira í munni, en fljótast yfir að fara, hvort
sem hefði verið, þá nær kenning jafnaðarmanna sér liér al-
gjörlega-og ev það undarleg fj........sending sunnan úr heimi
hingað lengst norður í Atlandshaf. H. stöðulögin og stjórn-
arskráin Iiafa ekki fengið þann dóm, að þau væru gallalaus,
en ekki gjöra þau íslendingum að skyldu, að leggja fé til al-
ríkisþarfa eða á konungsborð, en livað gjörir sýslunefndin
okkar með sveitarstjórnarlögin í hönduni? hún býður oss að
leggja fé á borð Álptnesinga og þar á meðal til riddarans í
Görðum, doktorsins á Bessastöðum og stórbóndans á Hliði,
sem sagt er að ekki þiggi nema fimra af hundraði
af því sem liann á lijá hreppnum. S. Það a dú ekki að
skiljast svo, að þeim herrum sé lagt. H. Víst er það þó svo,
þess minni verða þeirra útsvör; sama er að segja um verzl-
unarstéttina í Hafnarfirði, hún hefir þó aldrei um vora daga
misst kvið né hold og þó lagt mikið fé til félags þarfa, og
nú liggur víst harðan að ef hún tapar sér betur, það yrði
hvorki Lurkur né Lángijökull. En má eg spyrja: hefurðu ekki
heyrt, hvorir eiga þennan aflasæla tánga, eða þann væutanlega
Bessastaðahrepp? S. Heyrt hef eg það; innbúarnir munu að
mestu eiga hann sjálfir, og er það heldur fágætt um einn hrepp.
II. Heldur þú að þessir væntanlegu Garða- og Bessastaðabreppar
ef þeir þiggja þetta sýslumeðlag, geti með réttu átt nokkurn
mann í sýslunefnd meðan þeir ekki hafa endurgoldið? S. Eg
hef ekki séð neitt um það í lögum, hvort menn missa nokkuð
af sínum borgaralegu réttindum ef þeir þiggja af sýslusveit,
H. Mér finst það þó rétt grundvallarsetning; en hvernig sem
þetta sultarmál fer, sem út lítur fyrir að ekki verði farsælla
en stjórnarmélið gamla, þá er það þó sett t-il viðvörunar fyiir
þá, sem síðar munu lifa of athugalausir.
XoMrir bœndur úr Gullbringu- og Kjósarsýslu.
)