Þjóðólfur


Þjóðólfur - 27.11.1879, Qupperneq 2

Þjóðólfur - 27.11.1879, Qupperneq 2
122 komst á 1871, leyfir eigi neina vináttu milli Frakk- I lands og pjóðverjalands o. s. frv, pannig er jjað auð- seð, að Frakkar eru gramir undir niðri og leita færis að ná aptur fylkjum sínum frá pjóðverjum. Að öðru leyti er ástand lieldur gott í Frakklandt, j)að er að eins kvartað um, að útlagarnir iiinir lieimkomnu veki óspekt- ir í landinu og óróa; jtjóðin tók j)eim mjög vel og nefndi j)á píslarvotta, og bölvaði Thiers og Mac Mahon; peir hafa j)ví fært sig upp á skaptið og prédikað ofsa og óeirðir í blöðum, og pað svo megnt, að peim heíir verið bannað að koma út um stundarstakir, og dómsmálastjórinn hefir látið j)á skipan ganga til allra fylkjastjóra landsins, að lögsækja hvern pann er kæmi fram í ra ðu eða riti með nokkuð j)að, sem stríddi mót lögunum. Eru menn hræddir um að útlagarnir muni valda ekki svo litlum óspektum framvegis. juið er álitið sök Waddingtons-ráðaneytis, að pessar óspektir eiga sér stað, par er pað hafði lof- að að sjá um, að ekkert pess háttar kæmi fram, og hefir javí pess vegna verið spáður skammær stjórnartími, en sjálfsagt mun Grevy lýðvaldsstjóri taka ríkt í taumana og hafa menn gott traust á lionum til J)ess. Vér gátumsíðast um ófriðarhafning milli Engla og Afgana, og af hverjum orsökum; Afganar gátu semvon var ekki reist rönd við ofurefii hers og útbúnaðar Engla og Jjví síður, sem peir höfðu engan duglegan herfor- ingja, pví að Jakob khan hefir bæði verið í herbúðum Engla og vill halda frið við pá; Englar hafa brotizt, áfram gegnum landið, sem er reyndar í sjálfu sér illt atsóknar, og hafa tekið höfuðborgina Kabúl án mann- falls, verður pví styrjöldin að álítast sem hér um bil enduð, hvað sem Englar gjöra við landið, hvort peir hrinda Jakob frá völdum og setja einhvern í stað hans pannig að peir geri landið að ensku fylki. í Zúlú er og allt orðið kyrrt og friðað. Enska blaðið Times leggur pað til að Oetewayo verði fluttur til Lundúna og látinn sjá hina ógnstóru borg, svo að honum skjóti skelk í bringu og er hann svo hafi séð mátt og riki Engla, J)á sé ó- hætt að láta hann aptur taka konungdóm Zúlú. Á Rússlandi er enn nú eigi hættar óspektir meðal manna; níhilistum er eignaður mikill hluti peirra, og er pví skipáð að hafa sterka gæzlu og eptirlit með peim, og er peim bannað að vera eða liíá öðruvísi en lög- reglustjórnin skipar peim, og mót mörgum mönnum verða par brátt höfðuð mál fyrir landráð og drottins- svik; par af gæti vel orðið uppreist, enda eru menn og hræddir um pað. j>að sem vér sögðum síðast um ósigur Prússa fyrir Tekke-túrkmönnum hefir verið borið til baka, en er pó ósannað, og allar fregnir um viðskipti peirra eru svo óáreiðanlegar og mismunandi, að ekki er að vita hvað satt er; sumir segja að Rússar hafi náð merki- legum kastala, Merw, sumir að peir hafi beðið ósigur, og séu hættir aðsókn vetrarlangt. Á Tyrklandi kveður við sama tón, sem áður; allt í reiðileysi og fátæki, pannig sýnir fjárhagsáætlunin fyrir 1880— 1881, að gjöldin eru 42 miljónum króna meiri en tekjurnar, og ríkisskulnirnar eru nú alls 5000 miljónir króna, og pó vill Tyrkjasoldán ekki verða við hvötum Engla og Frakka um að lækka seglin og lifa sparlegar, og gæta betur fjárreiðunnar. Ráðgjafaskipti hafði lengi verið 1 vændum, og nú er pað fram komið. Innanríkisráðgjafi er orðinn Mahmud Nedim pascha, sem áður var stórvesír; hann er mikill vin Rússa; og er nú ætlast til, að réttarbætur verði gjörvar sem mestar og beztar, en uggvænt pykir hvort pær verði nokkurar, „pað verður alltaf ljósara og Ijósara, að ríki Tyrkja er á heljarpreminum, og aðÁbdúl Ilamíd er svo fjarri pví, að vera stöðu sinni vaxinn, að hann miklu fremur styð- ur mikið að ófarnanarendalokum Jieim er ógna ríkinu“, segir Berlinnar dagblað. Á suðausturhluta Spánar hefir Segúraáin vaxið mjög og flotið yfir landið og valdið afar-miklum skaða, og drekkt mörgum mönnum. Konungurinn hefur sjálfur farið pangað og gjöfum hefir verið safnað miklum handa peim, sem orðið hafa fyrir skaðanum. Milli Kína og Japans eru deilur allmiklar; er svo sagt, að pað sje út úr eyjahóp nokkurum, en líklegra pykir, að Kínverjum finnist nágrannar sínir vera of breytingagjarnir, par sem peir, eins og kunnugt er, eru hinir áköfustu apturhaldsmenn. j'ar geysar nú kólera. Urn prestssetur o. fl. (Frh. frá bls. 113 p. á.). t húsaleigu1) pessa fyrir 2 ár verð eg að greiða 568 kr. af tekjum mínum. Og pegar eg svo fer frá brauðinu, verð eg að sjálfsögðu að skila húsunum i standi ogá ekki eyrisvirði í peim. Eptirmaður minn er að vísu betur kominn. Hann tek- ur við húsunum algjörðum og lieflr engan kostnað eða ómak fyrir að koma peim upp; og lians húsaleiga verður líka 64 kr. minni en mín, auk pess, sem hann notar húsin í 4 ár en eg að eins i 2. En lialda verður liaun húsunum við, og skila peim í standi, eða með fullu of- análagi. Hinn 3. verður bezt úti. Húsaleiga hans verður 64 kr. minni en formanns hans, fyrir sömu af- not. Við pað, sem eg tók lánið upp á prestakallið, rýrna tekjur pess um 148 til 104 kr. á ári hverju á 12 árum; og að peim liðnum er J)að aptur orðið 148 kr. betra —- með öðrum orðum: prestakalliÖ hefir ekk- ert batnað í raun réttri, landssjóðurinn ekkert gagn gjört og eg bakað sjálfum mér og næstu eptirmönnum mínum, tilfinnanleg gjöld, sem engan arð bera, hvorki fyrir alda né óborna. Hefði eg par á móti fengið lán pctta hjá öðrum en landssjóðnum pá hefði eg sjálfur átt hús pau, sem eg hefði byggt, og getað selt J)au eptirmanni mínum. eða pá öðrum, ef hann ekki hefði viljað, og fengið að minnsta kosti hávaðann af höfuðstólnum endurgoldinn. 2. Eg tek jafnmikið lán með sömu skilyrðum, til pess að endurbæta tún eða engjar prestsetursins. Jpað mun naumast vera hugsandi, að slíkar endurbætur geti borið nokkurn verulegan arð á 4 fyrstu árunum, og pannig borga eg landssjóðnum að minnsta kosti 568 kr. af tekjum mínum fyrir alls ekkert auk fyrirhafnar minnar og ómaks að sjá um framkvæmd verksins. Ept- irmaður minn borgar í 4 ár 504 kr. fyrir talsverðan arð, sem ætla má að endurbœturnar verði farnar að gefa af sér. Epirmaður hans borgar 440 kr. fyrir endurbæturnar, sem pá að líkindum eru orðnar verðar pess að goldið sé eptir pær 100 kr. á ári. Nú er brauðið orðið skuldlaust og hefir, hafi endurbæturnar verið nokkuð talsverðar, grætt að minnsta kosti 100 kr. tekjur á ári; J>að er með öðrum orðum: landssjóðurinn hefir grætt 3500 kr. höfuðstól á mér, og ef til vill næstu eptirmönnum mínum í brauðinu, án pess að hafa sjálfur kostað nokkru til. J>að er vitaskuld að jarða- bæturnar eru margfalt meira verðar en húsabygging- arnar, J)ví arðurinn af peim nær svo langt fram í ó- komna tímann, landi og lýð til hagsmuna; en ósann- gjarnt virðist að einstaklingur beri penna kostnað án alls endurgjalds, Nú gjöri eg ráð fyrir pví, að sá sem lánið tekur, verði við brauðið í 15 ár, líklega varla lengur að jöfn- uði, og uppskeri pannig að einliverju leyti sjálfur ávöxt kostnaðar síns. Eptir 12 ár liðin hefir hann greitt lánið með 1512 kr. úr sínum eigin vasa, auk pess sem hann hefði getað fengið vöxtu af peningum J)eim, sem hann á ári hverju varð að borga, ef hann hefði sett pá á vaxtarstaði, pær rentur hefðu numið nálægt 330 kr. 1) Höf. gjörði ráð fyrir, að prestur tæki 1200 kr. lán, og skiptir pví niður á 3 prosta („30“ var ritvilla í fyrri greininni).

x

Þjóðólfur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.