Þjóðólfur - 31.03.1883, Side 1

tJÓÐÓLFR.
XXXY. árg. Reykjavík, laugardaginn 31. marz 1883. Jlf. 15.
Specj/fas-t ■íi'nj.ú-h'u/i.
hnjúkur fríðra fjalla,
firði hjá sem brattur rís.
Sjást í mjúkleg faðmlög falla
fjallsins ás og yatnsins dís.
J>egar hvína stormar stríðir,
sterkur tindur báru ver.
Glatt er skína geislar blíðir,
göfga mynd hans aldan ber.
I Frjófur blær, sem flötinn bærir,
fjalli ljær sinn andardrátt.
Báran tær, sem blærinn hrærir,
björgum færir hjartaslátt.
Sólar herra gulli glitrar
glatt úr sinni ríku hönd.
Bros á hverri báru titrar,
blítt er minnist hún við strönd.
Unaðssjón! Um sæ og vengi
sældar yndi gjörvallt hlær.
Lifið hjónin heil í gengi,
hái tindur, bára skær!
Hannes Hafsteinn.
Frá útlöndum.
írland. fað hefir nú loks tekizt að
uppgötva allmarga af þeim, er þátt
tóku beinlínis eða óbeinlinis í morðinu
á Burke landritara og Cavendish lá-
varði. Heitir sá Carey, og var í félagi
við morðingjana, er nú hefir komið
upp um lagsmenn sina. Carey þessi
var bæjarfulltrúi í Dýflinni og hafði
notið meðmæla þeirra alþingismann-
anna írsku til kosninga. f>að þykir
mikill grunr leika á því, að „land-
ligan“ hafi verið í vitorði með morð-
félaginu. Að minsta kosti hafi stjórn
land-lígunnar látið morðfélaginu („The
invincibles“ = inir ósigrandi) fé í hendr
til framkvæmda. fó ber Parnell fast-
lega á móti sliku, og má vera, að hann
hafi sjálfr eigi verið í þessu vitorði.—
Höfuðmann eða formann morðfélags-
ins hefir eigi tekizt enn að handsama.
Auðvitað verðr þetta alt til að gjöra
írum örðugra fyrir í svip; en þó hefir
það vakið eftirtekt mikla, að sonr
Gladstones hefir nýlega haldið ræðu,
og látið í ljósi, að réttlætið krefði þess,
enda yrði það einu úrræðin, er duga
myndi, að veita írum talsvert meiri
sjálfsstjórn, en verið hefði.
England. Lesendr munu flestir muna
eftir máli Bradlaugh's þingmanns. Hann
var fyrir nokkrum árum kosinn í Nort-
hampton til þingmanns. Hann kom og
á þing, en skoraðist fyrst undan að
vinna eið að stjórnarskránni; kvaðst
eigi trúa á þann guð, er svarið væri
við. Synjaði þingið honum þá sætis,
en hann gekk á þing engu að síðr;
var hann þá látinn út og settr í fang-
elsi, en þó laus látinn litlu siðar. Síðan
er kosningartími var á enda, kusu kjós-
endr hann á ný. Síðar vildi hann
vinna eiðinn, en þá bannaði þingið
honum það, með því hann væri ber
að guðleysi. f>etta yar nú bersýnilega
rangt af þinginu, því að þótt hann
hefði áðr verið trúlaus, þá gat auðsjá-
anlega enginn nema sjálfr hann dæmt
um, hvort hann var það þá, er hann
bauðst til að vinna eiðinn. Gladstone
bar fram tillögu um, að þeir menn, er
eigi vildu eða þættust geta unnið eið-
inn, skyldu mega vinna í þess stað
loforð við drengskap sinn. þetta féll
þó þá að sinni; en nú seint í f. m.
kom þessi tillaga fram á ný, og var
hún nú samþykt með talsverðum at-
kvæðamun við i. umræðu í neðri mál-
stofu. Er nú talið víst, að þetta muni
nú framgang fá. — Samskonar lög (um
drengskaparorð í eiðs stað) voru sam-
þykt í vetr á Spáni. Á þingi ítala
voru slík lög og borin upp í vetr, en
féllu við lítinn atkvæða-mun.
í Bandaríkjuiium hafa orðið ógrleg
vatnsflóð í vetr; mestr skaðinn í Ohio-
dalnum (Ohæó-); er fjártjónið metið 80
til roo milliónir króna, en manndauði
auk þess mikill af slysförum.
Noregr. Ríkisréttrinn í Noregi er
sá dómstóll, er dæma skal ráðgjafa
konungs, þá er þingið ákærir þá. í
ríkisréttinum sitja dómendr hæstarétt-
ar og öll efri málstofa, en svo má sá,
er kærðr er, ryðja þriðjungi úr dómi.
En engu að siðr verða lögþingisrpenn
miklu fjölmennari í réttinum, heldr en
hæstaréttardómendr. Lögþingið (efri
málstofan) er mynduð á líkan hátt í
Noregi, sem efri deild alþingis hjá
oss, með þvi þingmenn kjósa sjálfir
menn úr sínum flokki í hana; en eng-
ir eru konungkjörnir í Noregi. Nú í
vetr hefir stórþingið kosið tóma vinstri
menn í lögþingið, og er nú talið sjálf-
sagt, að stórþingið kæri ráðaneyti kon-
ungs fyrir ríkisrétti, og mun þá óhætt
að fullyrða, að ráðherrarnir verði dóm-
feldir.
þ>að hefir verið tizka, er konungr
setti stórþingið, að þingið hefir allt í
heild sinni sótt konung heim i höll
hans og hefir forseti flutt honum heilla-
óskir þingsins. í fyrra er konungr setti
þingið með skammarrœðu, varð ekki
um heilla-óskir, heldr svaraði Sverdrúp
einarðlega þegar í stað ræðu konungs.
Nú í ár var það ráðið, að hætta skyldi
vana þeim, að þingið alt sœtti konung
heim, en send var nefnd 12 þingmanna
með kveðju til konungs; ekki voru það
stórmenni þingsins, er til þessa voru
kvaddir. Var Sörum nokkur frá Bus-
kerud látinn hafa orð fyrir nefndinni.
Voru kveðjur stuttar á báða bóga, og
þótti konungi sér þetta ekki til sóma
gert.
Nordenskjöld. 13. apríl 1596 hét
Hollendingastjón 25,000 gyllina verð-
launum hverjum þeim, er fyndi sjóleið
norðr og austr um Asfu. Hefir tilboð-
ið aldrei verið aftr kallað og aldrei únn-
ið fyrri af neinum ; en nú gjörir Nor'
denskjöld kröfu til verðlauna þessara,
með því að hann hefir fundið sjóleið
þessa.
í maímán. næstkom. er í ráði að
Nordenskj. leggi á stað í Grœnlands-
för; vill leita austrbygðar fornu á Grœn-
landi og ætlar hún hafi verið á austr-
ströndum landsins1. Öscar Dickson í
Gautaborg ætlar að kosta ferðina. Lik-
lega kemr Nordenskjöld við hér í Reykja-
vík á leið sinni.
Sibiriakoff* inn rússneski miliónaeig-
andi, er kostaði norðrferð Nordenskjölds
síðustu ásamt Dickson, varð gjaldþrota
í desbr. í vetr.
(Eftir ,,ísaf.“). S lt ý r s 1 a
um verðlag á helztu íslenzkum verzl-
unarvörum í Kaupmannahöfn 1. þ. m.
Ull seldist lítið og óseldir voru nm
4000 ballar, norðlenzk hv. ull var sein-
ast seld fyrir 68 a. pundið, sunnlenzk
64 a., mislit 52 a.; haustull 58 a.
Saltfiskur. Bezti vesturlandsfiskur
seldist seinast 72 kr. skippundið, en
lakari seldist eigi fyrir 62 kr. (Sunn-
lenzkur fiskur var enginn óseldur). í
Norvegi var aflinn þegar orðinn x/4 mil-
ion meiri en í fyrra um sama leyti og
þótti því hætt við, að fiskurinn mundi
í sumar heldur lækka í verði.
Lýsi. Ljóst hákarlslýsi seinast borg-
að með 58 kr tunnan (á 2iopd.); dökkt
54 kr.; fiskurinn í Norvegi var magur
og þótti því líklegt að verð á lýsi
mundi eigi minnka,
Harðfiskur. Bezta tegund seldist
seinast fyrir 100 kr. skippundið, lakari
tegundir 60 til 80 kr.
Sauðakjöt saltað. Tunnan (á 224 pd.)
seldist 56 til 58 kr.
1) Kristniboðar hafa nýlega fundið menjar forna
bygginga þar, er menn ætla að sé leifar frá tímvjm
íslendingabygðar |)ar.