Þjóðólfur - 07.07.1883, Page 2

80
V. Sömuleiðis fyrir árin 1880—81.
VI. Sömul. fyrir árin 1882—83.
VII. Frv. til 1. um fiskiveiða-hlutafélag'
í landhelgi við ísland („Er hluta-
félögum heimilt, að reka fiski-
veiðar, . . . þótt eigi sé allir fé-
lagsmenn danskir þegnar, ef að
minsta kosti helmingr félagsfjár-
ins er eign slíkra félagsmanna,
og stjórn félagsins hefir aðsetr
sitt á íslandi eða í Danmörku).
VIII. Frv. til 1. um breyting á o. br.
27. maí 1857 um, að ráða útlenda
menn á dönsk skip, sem gerð
eru út frá íslandi.
IX. Frv. til 1. um, að aðflutningsgjald
af skipum, er frá útlöndum flytj-
ast til íslands, sé úr lögum numið.
X. Frv. til 1. um breyting á tilskip-
un 25. júní 1869 um skrásetning
skipa.
XI. Frv. til landbúnaðarlaga.
XII. Frv. til 1. um breyting á tilsk. um
prestaköll 15. des. 1865 (Flokka-
skifting prestakalla úr lögum
numin. Konungr veitir brauð
metin yfir 1800 kr.).
XIII. Frv. til 1. um breyting á 1. gr.
laga 27. febr. 1880, um skipun
prestakalla.
XIV. Frv. til 1. um eftirlaun prestekkna.
XV. Frv. til 1. um bæjarstjórn á Akreyri.
XVI. Frv. til 1. um sölu nokkurra (17)
þjóðjarða.
XVII. Frv. til 1. um að breyta hegn-
ingarákvörðunum skottulækn-
ingatilskip. 5. sept. 1794. (í stað
eldri hegninga, skal beitt alt að
100 kr. sekt, eða alt að 4 mán-
aða einföldu fangelsi.
XVIII. Framlögð til staðfestingar al-
þingis bráðabyrgðalögin 16. febr.
1882.
Af þessum frv. var nr. I—X lagt
fyrir neðri deild; hin fyrir efri deild.
4. þ. m. var kosin fjárlaganefnd í
neðri deild, og þessir kosnir: þorlákr
í Hvammkoti með 17 atkv., Tryggvi
riddari með 17, þorsteinn Thorsteins-
son með 16, Lárus Bíöndal með 15,
síra Eiríkr Briem með 14, Egillalmenn-
ingsskrifari með 12 og Halldór K. með
11.— Síra þórarinn Böðvarsson fékk og
11 atkv., enn Halldór K. var látinn
kasta hlutkesti milli sín og hans, og
fékk upp sinn hlut. Auk þeirra fengu
flest atkv. Arnl. Ölafsson 8, Benidikt
Sveinsson og Jón Ólafsson 7 hvor og
Magnús Andrésson 6. Allir þeir 5, er
flest atkvæði fengu næst eftir þeim
kosnu, höfðu setið í fjárl.nefndinni á síð-
asta alþingi, en fyrir vitrlega tilstilli
hr. Tr. riddara og Gunnl. Briems, og
ástúðleg samtök þeirra við þingskör-
ungana þorlák í Hvammkoti og Hall-
dór K. og fleiri merkismenn, var því
nú fram komið, að breyta til betra, svo
að ekki yrði nú sagt um þingið, að
persónuleg óvild eða flokkadrættir réði
kosningum, heldr skyldi nú öllum lýð-
um Ijóst, að nú væri að eins kosið eftir
mannviti og þekkingu, enda bendir at-
kvæðafjöldi hinna kosnu á það, að fjár-
laganefnd neðri deildar mun sannarlega
fremr mega kaliast að bera saltvíkr-
týruna í krúnunni heldr enn ljósið í róf-
unni. þorláki var afhent frv. sem aldrs-
formanni í nefndinni. J>á er þetta er
skrifað, eru enn ókosnir embættismenn
nefndarinnar, en talið víst, að Egill,
sem stjórnsamr reglumaðr, muni verða
formaðr, J>orlákr, sem inn pennafærasti,
verði skrifari, en Eiríkr Briem, sem inn
málsnjallasti, verði framsögumaðr.
Sama dag var kosin nefnd til að í-
huga frumvarpið um samþykt á lands-
reikningunum 1880—81. í hana voru
kosnir: Gunnl. Briem með 17 atkv.
Arnl. Ólafssonmeð 14, ogMagn. Andrés-
son með 14. J>ar næst hafði Jón Ól.
6 atkv. og Eiríkr Briem 4.
— Á fundi efri deildar 5. þ. m. var
nefnd kosin í landbúnaðarlagamálið:
Árni Thorsteinson með 10, Einar Ás-
mundsson og Sighvatr Árnason hvor
með 8, Magnús Stephensen með 7, og
Jón Pétrsson með 6 atkv.
— Á sama fundi var nefnd kosin í
skottulæknamálinu: Jón Pétrsson (6
atkv.), Stefán Eiríksson (4) og Magn.
Stephensen (4).
Samkv. 5. gr. þingskapanna ráða for-
setar deildanna starfsmenn þingsins.
Komi þeim ekki saman, er hvergi ráð
fyrir gjört, hversu úr skuli ráða. Nú
kom það fyrir, að þeir tveir sóttu um
skrifstofustjóra-stöðu á þinginu: Björn
Jónsson, cand. phil., útg. og ritstjóri ísa-
foldar og Ldrus assessor Sveinbiörnson.
Nú hafði Lárus verið skrifstofustjóri á síð-
asta þingi, og skilizt svo við það starf,
að engum, er satt vill segja, gat bland-
azt hugr um, að ef til var óhæfilegr
maðr til starfa þessa, þá var það as-
sessorinn. Ef nokkuð var að gjöra á
skrifstofunni, þá leið yfir skrifstofustjór-
ann, sem er mjög heiísuveikr; skrif-
stofan var því oft lokuð, og kölluðu
þingmenn hana sín á milli „dánings-
kontoret“ eða „yfirliðaskrifstofuna“.
Ekki kunni assessorinn atkvæðaskrá að
semja, (en skrifstofustjóri d að semja
þær allar); hann samdi eina, í hitt ið
fyrra fyrir neðri deild, og var hún svo
úr garði gjör, að draga varð málið út
af dagskrá aftr og fresta þvi, þar eð
semja varð nýja atkvæðaskrá. Varð
honum eigi framar trúað fyrir slíku
verki. Að undanförnu hefir skrifstofu-
stjóri lesið prófarkir af því, er um
þingtímann hefr prentað verið afþing-
tíðindum; en það var Lárusi ofverk,
og kostaði það landið vístum 400 kr.
eftir því sem frá hefir verið skýrt ó-
mótmælt á þíngi. Bókasafninu hélt
hann í inni mestu óreglu og virtist
yfir höfuð til sára lítils nýtr. Flins veg-
ar er Björn Jónsson gamall þingmaðr,
starfsamasti og færasti maðr, og vafa-
laust allra manna bezt fær um að vera
skrifstofustjóri, þeirra er völ var á.
Hr. M. Stephensen hafði samt gjört
sig að sjálfkjörnum dómara milli for-
setanna (fors. neðri d. vildi hafa Björn,
en fors. efri. d. Lárus) og gjörði hann,
sem ekkert atkvæði átti um málið,
Lárús þannig að skrifstofustjóra, oss
er óhætt að segja þvert ofan í vilja
flestallra þingmanna, og þinginu vafa-
laust til lítillar uppbyggingar.
Óánægja sú, sem út af þessu reis,
mun hafa stutt að því, að Björn Jóns-
son var ráðinn ritstjóri þingtíðindanna,
og fékk hann framgengt ýmsri breyt-
ing til bóta á fyrirkomulagi þeirra og
prentun (tíðindi frá hvorri deild verða
prentuð sitt í hvoru lagi, efri deildar í
ísaf. prentsm., en neðri delldar hjá E.
p.), og mun mega þakka honum, að
tíðindin væntanlega verða fyr fullbúin
í ár, en vandi hefir til verið, geta orð-
ið send út jafnótt, og auk þess mun
að líkindum sparast um 1000 kr. lands-
sjóði í prentkostnað.
í „Geograf.sk TidskrifG sem ið kgl.
danska landfræði-félag gefr út á ári
hverju, er meðal annars svo látandi
grein (rituð 1881). „Frá íslandi hefir
oss borizt sú gleðifrétt, að alþingi hafi
komið fótum undir jarðfræðislega rann-
sókn á inu fjarlæga og fátæka eylandi,
sem er merkilegt í svo mörgu tilliti.
Alþingið hefir sem sé veitt fé til þess-
arar rannsóknar, og hún erfalin á hendr
inum gáfaða unga manni porvaldi
skólakennara Thóroddsen, er lesendr
þessa tímarits munu þekkja af ýmsum
ritgjörðum í tímaritinu, sem hann er
höfundr að. Alþingið lætr hann sjálf-
ráðan hvernig hann vill haga ferðum
sínum, og rannsóknum, og næsta sumar
mun hann að likindum ferðast um Austr-
land, þar sem inar merkilegu silf-
urbergsnámur eru við Reyðarfjörð.
Sérhver sem hugsar nokkuð um nátt-
úru íslands, og þeir eru nú orðnir marg-
ir bæði í Danmörku og öðrum löndum,
má vera alþingi þakklátr fyrir það, að
það hefir veitt styrk til slíkrar rannsókn-
ar, og það er engum efa bundið, að
vér munum að nokkurum árum liðnum
fá miklu glöggari hugmynd um alt eðl-
isfar íslands, en vér höfum hingaðtil
haft. Danir hafa því miðr mikils til
oflengi vanræltt að skoða og rannsaka
ísland; nú hafa íslendingar sjálfir tek-
ið málefnið sér í hönd til sóma og
gagns fyrir sjálfa sig og vísindin.
Svar til Suðra (Aðs.)
í 13. blaði Suðra 30. júní stendr
grein, sem ritstj. segir að sé eftir sig;
sú grein heitir „Stjórn latínuskólans11.
pessi grein er sem einskonar dilkr,
sem fylgir greininni miklu um reglu-
gjörð skólans, sem nýl. hefir staðið í
sama blaði, og sem virðist eiga að
vera ljós á vegum ólærðu þingmann-
anna, þegar þeir eiga að fara að fjalla
um skólamálið og sem annars hefði, ef til
vill, ekki hugkvæmst, að ráðfæra sig við
ritstjóra þennan. En um þá grein verðr
ekki rætt hér á þingi. pað er einung-
is greinin 30. júní sem ég vildi fara
nokkurum orðum um, af því mér virð-
ist þar vera svo mjög hlutdrægt og ó-
góðmannlega ráðizt á nafngreindan
mann, og það jafn góðan mann og heið-