Þjóðólfur - 29.11.1884, Síða 1

Uppsögn (skrifl.) bundin við
áramót, ógild nema komi til
útg. fyrir I. október.
Kemr út á laugard.morgna.
Verð árg. (50 arka) 4 kr.
erlendis 5 kr.). Korgist l'yrir
15. júli.
P JÓÐÓLFR.
XXXYI. árg.
Reykjavík, laugardaginn 29. nóvember 1884.
M 46
$0 fi. §>V&'td'ZAl-p
hefir sent þeim alþingism. Jóni Ölafssyni og
adjunkt Stgr. Thorsteinson eftirfylgjandi
svar upp á ávarp það, er þjóðhátíðarfundr-
inn 2. ágúst síðastl. sendi honnm :
„At blive erindret med Erkjendtlighed af frie
Mcend paa deres Fcedrelands Fríhedsdag, er den
sterste Ære, der kan falde i en Mands Lod.
For at jindcs vœrdig til den maa man have
tjent det Uforgœngelige og Seirrige i sit Folks
Liv med juld Forstaaclse af den Samskjœbne, der
til Verdens Held forener fremadstrœbende Natio-
ner. Ens Vinding er alles Vinding. De dele Sei-
rens Ære og Nederlagets Lœrdomme med hver-
andre, og deres Gjeming i Historien bœres aj
Krœjter, der naa langt udover noget enkelt Folks
Evne.
Virkevidden af denne Fœlleslov for Folkene
liar fra min Indtrœdelse i det off< ntlige Liv staaet
klar for mig. Gjennem mange Aar har jeg
lagt den Iirajt, der var mig forundt, paa at
grundlœgge et folkeligt Selvstyre i mit Fœdre-
land til Vcern om Frihed og Selvstœndighed og til
Bœrer af ct Samfund, livori vi Nordmœnd kan
leve vort eget Liv og finde Veicn banet til alle
Fremskridt, som vor Stilling og vore Evner un-
dcr dc skiftende Tider tillader os at eftertragte•
Men jeg har aldrig glemt, at en kraftig TJdvik-
ling i alle Retninger for et frit Folk kun er mu-
lig i det store Sam/und i Aand og Strœben, der
omfatter alle frie Folk og giver Fremskridtsar-
beidet Tryghed, Fylde og Tidsaandens Indvielse.
At vore Frcendefölk har staaet mig nærmest
for Tanken, vil enhver Nordbo forstaa; han vil
ogsaa, naar Tidcn er kommen, med Instinktcts
Sikkerhed betrœde de Veie—tusinde Gange tu-
sinde—der fore til et Norden frit, œret og mæg-
tigt ved gensidig Forstaaelse, levende Enheds-
fölelse og frivilligt Sammenhold.
Saaledes har jeg tœnkt og jolt. Det er alene
Erindringen herom, der tillader mig at modtage
den Henvendelse, hvormed jeg er bleven hœdret.
Nordal, Septenibcr 1884,
I Ærbodighed
J. Sverdrup.
A íslenzku hljóðar svar þetta þannig:
»Að frjálsir rnenn d frelsisdegi fóstrjarðar
sinnar minnasi manns með þakkldtsemi, það
er sá stœrsti heiðr, sem nokkrum manni gatr
hlotnazt.
Til þess að metast verðr til þvílíks heiðrs,
verðr maðr að hafa starfað í þjónustu þess,
sem óafmáanlegt er og sigrsœlt í lífi þjóðar
sinnar, og fyllilega skilið þd örlaga-einingu,
sem heiminum til hamingju sameinar þjóðir
þœr, er að framförum keppa. Vinningr einn-
ar þjóðar er vínningr gllra. pjóðirnar njóta
hver mcð annari sóma sigrsins og lcerdóma
ósigrsins, og framkvœmdir þeirra t sögunni'
styðjast við öfl, sem eru miklu umfangsmeiri,
en magn nokkurrar sérstakrar þjóðar.
Hve víðtcek eru dhrif þessa sameiginlega
lögmáls þjóðanna, það hejir vakað Ijóst fyrir
mér frá því fyrsta er ég tólc að starfa að þjóð-
mdlum. 'Um mörg dr heji ég varið þeim
mœtti, er mér var veittr, til að grundvalla
þjóðlega sjálfsstjórn d ættjörð minni til
tryggingctr frelsi og sjálfstœði og til undir-
stöðu þeirrar félagsskipunar, að vér Norð-
menn gœtum í henni lifað svo, sem oss er
eðlilega eiginlegt og fundið rudda braut til
allra framfara, sem staða vor og hœfileik-
ar, eftir því sém trmar breytast, lerjfa oss
að keppa eftir. En ég hefi aldrei gleymt því,
að öflugar framfarir í allar stefnur geta að
eins átt sér stað hjd frjdlsri þjóð í þeirri
einingu anda og framsóknar, sem tekr yfir
allar frjálsar þjóðir og tryggir framfarastarf-
ið, eflir það og helgar það af tíðarandanum.
Að frcendþjóðir vorar hafi staðið mér nœst
fyrir hugskotssjónum, það mun sérhver
Norðrlandabúi skilja ; og hver sd mun einn-
ig, þegar tíminn er kominn, af óskeikulu hug-
boði halda þd vegu—þúsund sinnum þúsund
vegu—, er leiða til þess, að Norðrlandaþjóð-
ir standi frjálsar, mikilsvirtar og voldugar
fyrir það, að þœr skilja hvor aðra, hafa lif-
andi tilfinning fyrir því að þœr eru ein heild
og hafa því frjdlslegt samheldi sín á meðal.
þessar hafa verið hugsanir mínar og til-
finningar. pað er að eins endrminningin
um það, som leyfir mér að þiggja dvarp það,
scm ég hefi verið heiðraðr með.
Nordal, í septbr. 1884.
Með virðingu.
J. Sverdrup".
Frá hannyrðasýningunni íslenzku í Londor.
--->)«-
JBlaðið »The Queen«, 4. okt. þ.á. (bls. 358)
kemst þannig að orði um þessa sýningu :—
„lð lang-fegrsta og aðdáanlegasta, og án als
efa ið nýstárlegasta hannyrðaverk, er það þoirra'
íslendinganna. Vér stóðum í blygðun og auð-
mýkt. pessi litli sýnisstallr er, til allrar ólukku,
í endanum á danska sýningarsvæðinu, enn er
eigi að síðr fjarskalega merkilegr, og frúMagn-
usson var svo góð að sýna oss hannyrðirnar
þar allar nákvæmlega. þetta er í fyrsta skifti,
að hannyrðir íslands hafa verið sýndar á nokk-
urri sýningu enn í Englandi — og aðdáanleg-
an vott um iðni, þolgæði og aðsætni sýna þær
oss. I rjónlesiö er fullkomlega undrunarvért.
V iimuvélar þekkjast ekki þar í landi, og oss
I) „Tlie Queen“ er kvennablað og gengr meðal
auðfólks og aðals og hefir mikla útbreiðslu.
var sagt að fólk væri þar enn, þar sem það var
fyrir tveim hundruð árum. Merkilegar þóttu
°kkr snældurnar, þær voru svo smáar og ein-
faldar, og in óbrotna aðferð að kemba og
og spinna ull var sýnd okkr. Hver einasta
ögn verks, sem viðkemr prjónlesi, bandspuna,
vaðmáli, einskeftu o. s. frv., er ekki einungis
undirbúinn frá upphafi, heldr er alt unnið,
prjónað, ofið, spunnið með höndum íslenzkra
kvenna og þvílíkt prjónles, svo jafnt, svo
smágjört! Okkr voru sýndir þar fingravetling-
ar af sömu gjörð og þeir voru, sem Drotningu
vorri hafa verið sendir að gjöf. Aðrar tegund-
ir vetlinga voru þar prjónaðar úr bandi með
natturlegum sauðlit, „fínni“ en nokkurir vorra
fínustu ofinna glófa — mjúkir, hlýjir og voð-
feldir. þegar þeir voru ekki á hendinni, þótti
okkr lagið ekki rétt gott, en þegar í þá var
farið, fóru þeir aðdáanlega vel, og svo er verð-
ið svo vægt — 4 s. (3 kr. 60 a.) pariö — að vér
vildum ráða hverjum, sem þjáist af handakulda,
að fá sór eina, og hafa til taks fyrir vetrar-
hörkurnar, sem verið er að spá oss. Karl-
mannasokkar, öldungis eins vel unnir og mjúk-
ir, kosta 3 s. (2 kr. 70 a.); en þetta er ekki alt
— hcr eru líka hvít vaðmál spunnin og ofin
af íslendingum sjálfum. „Hvað?ofin“? „Við
hefðum engin föt, ef p-ið sjálf yífnum þau eklci“.
„Hvers vegna?“ „íslendingar megí( ekki við
því, að kaupa þaö litla, sem að flytzt, og
ef þeir hefðu eigi heima unnin föt að fara í
þá yrðu þeir að ganga fatalausir“. ímyndið þið
ykkr stúlkurnar hjerna 1884 sitjandi að vinnu
dag eftir dag alt ið langa kvöld, spinnandi
og prjðnandi, meðan fornar sögur væru lesnar
þeim upp-hátt allan tímann! þetta er líf innar
íslenzku konu, og leiðir af fátækt lands og
einolcun verzlunarinnar.
Okkr voru sýndar tvær ágætlega fallegar
ábreiður. f>ær voru glitofnar á bláum grunni,
og var uppdráttrinn, þó einfaldr væri, einkar
eftirtektaverðr, í grænu og rauðu. Bnskar
konur mundu telja gjafverð á þeim fyrir £ 5
hvora. Hvernig skyldi þeim líka að vefa og
sauma út eina fyrir tvær? J>ar voru aðrir lilut-
ir, bróderaðir, gull á flöjeli, silfr á flöjeli; þar
var svart silki-ísaum á rauðu klæði; ekki var
uppdráttrinn þó fenginn i ísaumshúð, þvi ísairm
þetta var fest á afklippu af kotungsfötum. Svo
gengr sparnaðrinn langt þar í landi, að sauð-
arleggr skafinn og hreinsaðr er notaðr fyrir
þráðarspólu“.
Bftir að þessi grein kom út, vakti ÍS-
LBNZKA S\N1NG1N í London mikla eft-
irtekt. Mikið hefir selzt af mununum, sein
nú verða sendir kaupendum, er sýningunni
er lokið (var lokið þann 30. okt.). Pantan-