Þjóðólfur - 02.05.1885, Blaðsíða 2

70
Sumir munu nú segja að frelsi manna sé
misboðið, ef þetta yrði að lögum, er nú
höfum vér stungið upp á, en slíkt getum vér
ekki séð. Hinar hryggilegu afleiðingar af
inum ótakmörkuðu þorskanetalögnum í
Garðsjónum ætti að uppörfa oss til fram-
kvæmda í þessu máli, en til þess að koma
því til leiðar, er stungið hefir verið upp á
hjer ,að framan, þyrfti að haldafundi, fyrst
í hverri veiðistöðu, en síðan ættu þeir fund-
ir að kjósa fulltrúa, er síðan héldu fund með
sér, og væri það aðalfundr. Jpannig ætti
að kjósa 1—2 menn af Akranesi og álíka
marga úr hverri af inum innri veiðistöðum
(Alftanesi, Seltjarnesi og Eeykjavík). I þess-
um veiðistöðum róa menn oft á in sömu
fiskimið, og sjáum vér því ekki annað en,
að allir menn í þessum veiðistöðum gætu
verið háðir sömu lögum í þessu efni.
Aftr ættu sunnanmenn að halda fund með
sér f öðru lagi og semja fiskiveiðasamþykt
fyrir þær veiðistöður, er fiskiveiðasamþykt
sú var gjörð, er eigi náði staðfestingu hjá
amtmanni f vetr.
Vér viljum að endingu taka það fram, að
fiskiveiðasamþyktir þessar þyrfti að vera
sem bezt úr garði gjörðar, svo þeim yrði
eigi synjað staðfestingar sakir formgalla á
þeim. Eitað í dymbilviku 1885.
Nokkrir Beykvíkingar.
Ú 11 ö n d.
[Frá fregnrita þjóðólfs, Dr. Jfinni Jónssyni].
Khöfn 17. apríl. 1885.
|>að er auðvitað, að í stuttum blaðagrein-
um verðr ekki minzt á alt sem við ber í
umheimi vorum smátt og stórt; heldr verðr
að tína smælkið úr og kasta því brott, og
þó verðr ef til vill ekki einu sinni hægt að
taka alt ið stóra og ekki eins ræki-
lega og gera þyrfti. Vér munum því eigi
verða margmálir um ið stórkostlega hátíð-
arhald á 70 ára afmælisdegi Bismarcks (um
öll þau heillaóskabréf, sem streymdu að
honum, allar þær gjafir, sem rigndi yfir
hann hvaðanæva, er á meðal þeirra var
heilt óðal, er endr fyrir ekki all-löngu hafði
gengið úr ættinni, um að keisarinn kyssti
hann þakklætiskossi, í stuttu máli um alla
þá lotningu sem honum, inum harðvftuga
og kæna stjórnvitringi, var sýnd), heldr ekki
um styrjöld Frakka við Sínverja, er nii er
loks nær enda fyrir dugnað ins nýja ráða-
neytis (Ferry og öll hans stjórn er fallin fyr-
ir herstjórn sína), heldr ekki um kóleru,
sem nú með vorinu er farin að stinga sér
niðr á Spáni suðr, og þannig hræða oss
norðrþjóðirnar, heldr ekki um ina öflugu og
dáðríku stjórn Sverdráps í Noregi, sem er
mustarðr í nosum allra miðr þjóðhollra
meðborgara, — heldr ekki Um ferð Svíakon-
ungs og drotningar hans suðr til Mikla-
garðs, að vitja sonar þeirra, er þar hefir
lagzt í taugaveiki, en kvað vera á batavegi,
— heldr ekki um styrjöld Engla í Súdan,
því að þaðan eru engar frásagnir gervar, síð-
an Gordon lét þar líf sitt.
f>að sem þar á móti mestum tíðindum þyk-
ir sæta, er 1. útlit til stórmikillar styrjald-
ar milli Engla og Bússa, og 2, hvað gerzt
hefir hér í sjálfri Danmörku.
1. Allir mega það vita, að Eússar, eða
réttara að kveðið, Eússastjórn1 eiga allan
norðrhluta Asíu, Síberíu, austr í hafsbotna.
f>að er landflæmi geysi mikið, og er einkum
alræmt fyrir það, að það er útlegðarvist
margra stórglæpamanna og svo ýmsra þjóð-
hollra dánumanna. Maðr skyldi nú halda,
að Eússa stjórn léti sér nægja með þetta
og svo allt Eússland í Norðrálfu, sem hún á
þess utan nóg með að halda í skefjum, en
því er ekki svo farið. Hún er farin að seil-
ast suðr á við. Hún hefir troðið sér suðr
milli Svartahafs og Kaspíahafs fyrir löngu,
og nú er hún farin að rétta sfna löngu fingr
suðr á við fyrir austan ið síðarnefnda, og
fyrir austan Persaríki. þar búa Afganar í
Afganistan, sem lesa má um í landafræð-
um. f>eir hafa um nokkurn tíma staðið
undir vernd Engla, sem eiga lönd þar fyrir
sunnan og austan, Indland.
Eússar hafa altaf færzt lengra og lengra
suðr, unz þeir vóru komnir rétt að landa-
maerum Afgana. f>á urðu Afganar hræddir
um sig og gripu til vopna. Áðr hafði það
verið samið milli Engla og Eússa, að Eúss-
ar skyldu ekki halda lengra suðr á við en
svo og svo langt, nema því að eins að Afgan-
ar færu með her manns norðr á við eða réðu
á þá. A landamærunum er kastali Afgana,
er Pendjeh heitir. f>ar höfðu þeir setulið.
Nú kemr einn góðan veðrdag sú fregn, eins
og þruma úr heiðskíru lofti, að við þenna
kastala hafi Eómaroff Eússaforingi barið á
Afgönum og tekið kastalann. Nix urðu
Englar óðir og uppvægir og kváðu hér rofin
grið og trygðir. En Eómaroff stendr fast á
því, að Afganar hafi ráðizt á sig, en hann
ekki á þá. Út úr þessu spurði ráðaneytið
enska sig fyrir hjá Eússastjórn og krafðist
skýrra svara ; en þau hafa eigi komið enn
svo skýr, sem þarf. Hefir síðan ekki geng-
ið á öðru en hraðfréttum fram og aftr, og
um þetta er rætt í blöðum allra landa á
hverjum degi fram og aftr, en öllum kemr
saman um, að það sé líklega óhjákvæmilegt,
að styrjöld verði milli þessara þjóða, og
I) f>að er ynr höfuð að tala alt og oft slengt
samnn þessu tvennu stjórn og þjód, í ísl. blöðum
og fsl. tali, ,því að það er oftast jafn ölfkt sem
sauðr ög selr,-og ‘vajri vtent, éf m'enn vehdu síg af
-þessu. “
seinast í dag fluttu blöðin þá lausafregn, að
Englar hefðu þegar sent á stað herskip á
leið til Eystrasalts, til þess að vera til taks,
því að það er auðvitað, að þar verðr styrj-
öldin háð, og ekki aðeins í Austrálfu heims.
Bera allir kvíðboga fyrir þessu, og þikir
illa farið; en flestir óska þó þess, að ef
illa fer, að þá megi Eússinn fá duglegan
skell; þikir Dönum sérlega leiðinlegt, að
byrðast með annað eins ráðaneyti og þeir
hafa, því að þeir vita hvaða glappaskot
Estrúp og þeir félagar kunna að geta gert
landi og lýð til skammar og skapraunar.
En hver endalok verða hór á, er ekki hægt
aðsegja; menn vonast eins vegar eftir, að
alt jafni sig ; annars vegar eru menn hrædd-
ir um, að kúlurnar þjóti yfir höfðum manna,
þegar minnst vonum varir, og þá mundu
sumir vilja vera komnir í faðm oguðs móður
Máríu með Jóni krukk«.
2. »Mörg eru meinin í Danmörku«, má
um þessar mundir segja. Vest allra er þó
deilan milli þjóðarinnar og stjórnarinnar,
milli þingsins þjóðdeildar og Estrúps. Sag-
an er svona: Eftir að þjóðdeildin var bú-
in með fjárlög sín, þannig, að það veitti
Estrúps ráðaneyti aðeins svo mikið fé, sem
mátti álíta óhjákvæmilegt til inna allra-
nauðsynlegustu ríkisþarfa (fyrir meiru er
þessháttar mönnum ekki trúanda), þá tók
nú efri deildin (stórbýlinga-deildin) við;
en hún er alveg á Estrúps bandi.
Nú hafði Estrúp heimtað um 8—9 miljón-
ir krónum meira en þjóðdeildin vildi trúa
honum fyrir. Efri deildin miljón meira,
sem þjóðdeildin gat náttúrlega ekki gengið
að, því síðr, sem miklu af þessu átti að
verja til hersins og herþarfa, en fjárveiting-
um til þess vilja vinstri menn einir ráða,
sem von er, þegar þeir eru nú 89 á móti 19
Estrýpingum í deildinni, sem eftir grund-
vallarlögum Dana á að hafa valdið mest.
f>egar nú valla var útlit til þess að fjárlögin
yrðu búin í tæka tíð, þ. e. fyrir 1. apríl,
þá lagði Estrúp fram — að fornri venju —
tillögu til millibils-laga, en þau hafa hing-
aö til gengið í þá stefnu, að leyfa ráðuneyt-
inu að verja fje til þess, sem báðar deildir
hefðuþegarsamþykt,eða víst væri að þær báð-
ar vildu samþykkja, en ekki til neins annars.
En, viti menn, svona vildi Estrúp ekki hafa
það. Hann vildi fá ótakmarkað leyfi, skil-
yrðislaus millibils-fjárlög. f>að sjá allir,
hvað slíkt er, enda fór enginn villr vegar
um það, hvað það var, sem Estrúp éigin-
lega vildi. f>jóðdeildin breytti þessari til-
lögu, og orðaði hana eins og vant var, og
svo —felldi efri deildin hana alveg. Nú
var fokið í öll skjól. Allir sáu, hvað koma
átti. Ðeildunum kom ekki saman um hin