Þjóðólfur - 11.06.1886, Blaðsíða 3

{tetta hafa mótstöðumenn Gladstones stælzt svo
wjög, að öll líkindi eru til, að frumvarpið falli.
Ríkisskrifarinn Bryce mælti við þessa umræðu
meðal annars á þá leið, „að Danmörk hefði haldið
íslandi einungis með þvi að veita því sjálfsfor-
ræði; en aptur á móti hefði Holland misst
Belgiu og Danmörk Slesvík og Holstein, af
þvi þau hefðu eigi viljað veita þeim nein sjálfs-
forráð“; þetta hafa dönsk blöð eigi álitið alls-
kostar rjett, og Morgunblaðið liefur af þeirri
ástæðu skrifað ágæta grein um, að íslendingar
væri eigi svo allskostar ánægðir með stjórnar-
skrá sina. Nú í dag er mælt að Gladstone
niuni ganga að einhverjum frekari breytingum,
en hvað um )>að, )>á er )>að talið alveg víst, að
falli frumvarpið, eða verði )>að samþykkt með
litlum atkvæðamun, )>á muni Gladstone rjúfa
þingið og boða nýjar kosningar, og þannig
skjóta málinu til kjósendanna, og treystir hann
þá hinni afarmiklu hylli, er hann nýtur hjá
öllum þorra landsbúa.
Grikkland. Yaldboði stórveldanna að leggja
mður vopnin innan ákveðins tima, kvaðst
Delyannis eigi geta hlýtt, þvi að það væri að
ofbjóða sjer og Grikkjum, en kvaðst mundu
hafa gjört það ef valdboðið hefði eigi komið.
Öðara og sendiherrar stórveldanna fengu þetta
svar, fóru þeir burt úr Aþenu og sambandsflot-
inn færðist nær frá fióanum við Suda og Salamis,
þar sem liann hafði hafzt við; þetta knúði loks
Delyannis til að leggja niður völdin, varð þá
Valvis stjórnarforseti, en Valvis þessi var eigi
lengi í Paradís, heldur varð hann að fara þeg-
ar frá, og fá völdin i hendur Trikupis, sem
þótti sá eini maður, er væri fær um, að greiða
úr öllum vandræðunum, enda hefur hann nú
hoðað herinn heim, og er því liklegt, að allar
þrautir sjeu þar á enda.
A Fralcklandi hefur mikið verið talað um
það síðustu dagana að visa prinzunum af Orleans
burtu; prinzarnir álita sig nefnilega rjettborna
til rikis á Frakklandi. Einn þeirra kallar sig
konung og hefur ráðaneyti af vildarmöunum
sinum, og nota þeir hvert tækifærið til að gera
kröfur sinar gildandi.
Bismarck gamli hefur hafzt það að núna síð-
ustu dagana að takmarka mjög frjáls fundar-
höld borgarmanna, kvað hann það nauðsynlegt
hafa verið, með þvi socialistar hefðu eigi notað
fundi til annars en æsa lýðinn upp til mótþróa
við yfirvöldin.
Á Ítalíu hefur kólera verið að stinga sjer
niður hjer og livar, i Venedig og Róm og víðar,
en þó eigi að mun. Etna hefur verið að gjósa,
eru þar gigir margir og stórir.
Drottningin á Spáni, ekkja Alfons 12 hefur
a'ið son, Alí'ons 13. Don Carlos hefur þegar
sett fram mótmæli gegn konungstign hins reif-
aða sveins.
í Chikago í Ameríku liafa verið geysimiklar
öeirðir í öndverðum þessum uiánuði, hefur slegið
1 bardaga milli skrilsins og lögreglunnar.
Skrillinn kastaði dynamitkúluin,- lögregluliðið
skaut af byssum.
Danmörk. Þeir tveir þýzku menn, sem jeg
gat um síðast, að hefðu komið hingað til að
heimta Danmerkur riki sjer til umráða reynd-
ust þegar til kom svo, að hinn eldri var gam-
all tugthúslimur frá Stettin, sem þá var nýlega
búinn að enda 10 ára hegningarvinnu, en hinn
yngri var uppeldissonur hans, þeir voru þegar
sendir til sinna átthaga og eru nú úr sögunni.
Fyrir skömmu dæmdi hæstirjettur eldri hæsta-
rjettardóm ógildan. Svo var mál með vexti,
að árið 1884 fannst á eyjuimi Feiö barn dautt;
var það kennt ungri stúlku og hún grunuð um
að hafa fætt í dulsmáli, og drepið svo bamið,
liún játaði glæpinn, og móðir hennar, að hún
hefði verið í vitorði með. Stúlkan var svo með
hæstarjettardómi dæmd til 5 ára betrunarhús-
vinnu, og móðirin til lifláts, en því var breytt
í fangelsi ævilangt. Þegar stúlkan hafði'verið
i fangelsi nokkra stund, fór hún að impra á
þvi, að hún hefði aldrei átt barn og heimta að
hún væri skoðuð. Hún var þvi næst skoðúð
af tveimur af hinum frægustu læknum í Höfn,
og þeir staðfestu, að hún hefði aldrei fœtt barn,
voru þær mæðgur svo dæmdar sýknar en eigi
hafa þær fengið neinar bætur. Hjeraðsdómar-
inn hafði beitt þvingun við þær til að meðganga.
Hinn 22. mai var silfurbrúðkaup C. Bergs for-
manns fólksþingsins, hann var í fangelsinu
þann dag eins og áður. Danir höfðu skotið
saman um 50,000 kr., er þeir færðu honum í
silfurskálum; honum bárust mörg hundruð heilia-
óskir þann dag úr öllurn áttum, ein var frá
Björnstjerne Björnsson, og hafði inni að halda
þessi tvö orð: „heillaósk — aðdáun". Hjer
hafa verið ritdeilur miklar milli Hörups rit-
stjóra Politiken og herforingja; hafði Hörup á
fundi einum sagt um herforingjana, þá er voru
við Als 1864, að ófarirnar við Als hefðu verið
ritaðar með blóðugum rákum á bökum þeirra,
vildi hann með því segja, að þeir hefðu flúið
af hræðslu. Þessi ritdeila hefur komizt svo
langt, að menn hafa haft á orði að skora Hörup
á hólm, enda hefur Hörup fengið áskorun þar
að lútandi, þó eigi úr þeirri átt, heldur frá
einum úr hinum nýstofnaða lifverði konungs,
sem menn segja sje stofnaður gegn lögum.
Hefur lífverðinum þótt Hörup hafa farið sví-
virðilegum orðum um sig og fána sinn.
Reykjavík 11. júní 1886.
PÓÍSTSKl PH) LA UBA kom hingað að kveldi
dags 7. þ. m. Á því voru um 50 farþegjar
auk 100 Færeyingu, sem ætla til fiskiveiða á
Austfjörðum. Meðal farþegja má nefna Arthur
Feddersen, flskifræðing, og Niels Hovdenak, veg-
fræðing, sem báðir verða hjer í sumar, Jón
Thorsteinsen, prestaslcólakandídat, Olaf Guð-
mundsson, lækni, Sighvat Bjarnason, landshanka-
bókara, og kaupmennina: Ficher, Thomsen,
Lefolii, Knudtzon og Slimon.
Prestaköll. Akureyrarbrauðið er 25. f. m.
af konuugi veitt sjera Matth. Jochumssyni í
Odda. — Sjera Sigurður Sivertsen á Útskálmn
hefur sótt um lausn frá prestsskap.
Lækiiaskipun. Þorgrímur Þórðarson á Akra-
nesi hefur fengið læknishjerað Austurskapta-
fellssýslu og Olafur Guðmundsson aukalæknis-
hjerað á Akranesi.
Herskipið Fylla kom hingað 4. þ. m. á leið
til Grænlands til þess að hafa gát á útl. flski-
mönnum. Á skipinu var Valdemar prinz meðal
annara yfirmanna.
Þingmaunakosningar. Hjer í Rvik fóru
kosningarnar fram 7. þ. Höfðu þrír boðið sig
fram: yfirk. H. Kr. Friðriksson, Dr. J. Jónassen
og leikfimiskennari Olafur Rósenkranz.
Dr. Jóuassen hafði 5 meðmælendur og fórust
einum þeirra, Dr. Birni Olsen, orð á þessa leið:
hann væri góður drengur og hefði góðan vilja
á að verða þjóð sinni að sem mestu gagni ;
þótt skoðanir hans á þjóðmálum væru að mestu
ókunnar enn, þá þyrfti ei að efa að hann
mundi verða þar jafnhollur ráðanautur sem i
svo mörgu öðru, sem þegar væri fram komið.
Hann mundi engu siðri hæfilegleikum búinn en
hinir; þótt eigi væri liann jafnþvældur sem H.
Kr. Fr., þá hefði hann þó kynnt sjer almenn
landsmál og væri starfsmaður hinn mesti; bæru
ritstörf hans þess Ijóst vitni, þar sem hann
hefði afkastað meiru en flestir aðrir embm.
hjer með jafnmiklum störfum. Sveitirnar bæru
kala til Rvíkur og væri slíkt illa farið, og til
mikils skaða landi sjálfu. Hefði H. Kr. Fr.
litið gert til þess, að bæta úr þessu eða væri
alls ekki fær um það; hinn væri þessú betur
vaxinn. Hann væri samdóma stefnn meiri hlut-
ans í stjórnarskrármálinu: að draga stjórn sér-
stöku málanna inn í landið; en nú sem stæði
væri engau vegin hentugur timi til slíkra starfa;
kostnaðarauki mikill fyrir landið, en alþýða
víðast hvar að velta út af i volæði; allt ann-
að en búnaðarlegar og hagfræðislegar framfari.i
ætti því að sitja á hakanum. Á sömu skoðun
væru og erlendir íslandsvinir, Dr. Maurer og
próf. Fiske, hefði þeir skrifað sjer það óspuröir,
annar hefði komizt svo að orði: „góðir vegir
eru meira verðir en einn ráðgjafi". Mönnum
hefði verið mislagðar hendur á síðasta þingi,
að ætla sjer að setja hjer upp kostnaðarsama
og margbrotna stjórn; einn ráðgjafi mundi að
minnsta kosti nógur, þar sem allt hefði áður
gengið í ljúfri löð gegnum landshöfðingja ein-
an og farið vel. Það mundi fara að grynnast
i landsjóðnum þegar tekið væri aðhorga öllnm
þessum nýju embættismönnum laun og eptir-
lauu. Það væri ósanngjarnt að heimta ský-
laust svar af þingm.efninu um stjórnarskrá.
Hann mundi fara í þessu máli sem öðrum ept-
ir beztu samvizku.
Ólafur Rósenkranz hafði 1 meðmælanda, Jón
Olafsson, er talaði á þessa leið: kvaðst eigi
ætla að halða langan kapitula um pólitik, það
mundi ekki koma að neinu haldi, því að menn
ljeti víst eigi snúast hjer á þingi frá sannfær-
ingu sinni, sem þeir hefðu heima haft. í Rvík
væru 2 flokkar kjósenda, annar með og hinn
mót stjórnarskránni; hjer væru og 2 þingm.-
efni, sem hvort um sig fylgdi sinum flokki,