Þjóðólfur - 23.07.1886, Blaðsíða 3

119
Útlendar frjettir.
Kliöfn 12. jíilí 1886.
Ekkert að frjetta úr heiminum; það
eina, sem blöðin tala um, eru kosning-
arnar á Englandi. Þær byrjuðu 2. júli
og er eigi lokið enn, en þó má sjá,
að Giladstone bíður ósigur, náttúrlega
var hann sjálfur og helztu mennirnir
kosuir með miklum atkvæðafjölda; þó
hefur Gladstone misst suma af sínum
betri mönnum. Þegar síðast frjettist
var búið að kjósa 525 þingmenn af
670. Af þessum 524 eru 264 Toryar
(hægri menn), 54 er hafa hlaupið und-
an merkjum Grladstones og kalla þeir
sig „Unionists“ (alríkismenn), 183 á-
hangendur Gladstones og 73 Parnell-
ingar. Þannig eru 318 móti Gladstóne
en 206 með, en eptir er að kjósa 146,
svo litlar eða engar líkur eru til, að
Giladstone sigri, hvað sem þá tekur
Við; kosningarnar hafa verið sóttar
með miklu kappi og opt hafa orðið
töiuverðar ryskingar með mönnum.
FrakUand. Prinsarnir, sem burt var
vísað, fóru þegar á stað frá Frakk-
landi, og hafa flestir tekið sjer bólfestu
í Belgíu.
Þessa dagana er fuhdur i Kristjaniu
öieð náttúrufræðingum frá norðurlönd-
Hm, og í ágúst verður málfræðinga-
fundur í Stokkhólmi. — í Randers
varð töluverður eldsvoði um daginn,
skaðinn metinn um miljón króna.
Fornmenjar Hólakirkju.
—o—
I Hólakirkju í Hjaltadal eru margir
fornir og mjög merkilegir dýrgripir,
sem geymzt hafa þar um langan ald-
ur á þessu höfuðbóli. Sumir af þess-
Um dýrgripum eru af sjer gengnir,
liklega mest fyrir slæmt húsnæði og
Vanhirðingu, sem þeir hafa orðið fyrir
Þótt ganga megi að því vísu, að bet-
Ur verði hirt þar um þá framvegis,
þá eiga þeir þó óefað betur heima
annars staðar. Öllum fornmenjum,
sem nokkuð kveður að, ætti að safna
sainan á Forngripasafnið og þá eins
þessum dýrgripum í Hólakirkju. Á
Porngripasafninu geymast þess konar
munir bezt, og þegar þeir eru þang-
að komnir, er fengin vissa fyrir, að
þeir missast ekki út úr landinu. Þar
verða líka flestir til að sjá þá og skoða,
og þar geta því hlutirnir orðið fleir-
um til fróðleiks en annars staðar.
Til þess að fá forngripi Hólakirkju
á Forngripasafnið mun þurfa leyfi
stiptsyfirvaldanna og eiganda kirkj-
unnar, sem nú er búnaðarskólastofn-
unin á Hólum. Telja má víst, að
stiptsyfirvöldin veiti þetta leyfi fyrir
sitt leyti, en ólíklegt er, að stofnunin
sleppi þessum fornmenjum, nema hún
fái eitthvað í aðra hönd, t. a. m. ef
Forngripasafnið fengi altaristöflurnar,
þyrfti kirkjan aptur að fá nýja
altaristöflu, og yfir höfuð þyrfti
hún að fá þóknun fyrir munina eins
og um semdist. Þess konar þóknun
getur ekki fengizt á annan hátt en
af landsfje, enda liggur beinast við
að taka hann þaðan, ef menn vilja
fara að dæmi annara þjóða, sem leggja
fram mikið af almannafje til forn-
gripa. Ætti þvi þingið að veita fje
til þessa. Að vísu er ekki hægt að
veita það fje í sumar, en eitthvað gæti
þó þingið i sumar gjört i þessn máli,
t. a. m. skorað á landstjórnina að
grennslast eptir, hvort munirnir fáist,
og með hverjum kostum. Gæti það
orðið góður undirbúningur undir þing-
ið 1887. Það má og beinlínis ætlast
til þess af Fornleifafj elaginu, að það
verji öllum sínum kröptum til að Forn-
gripasafnið fái þessa muni; betur get-
ur það ekki varið kröptum sínum, þvi
að forngripirnir á Hólum eru einhverjir
hinir beztu á landinu. F.
Fyrirspurn.
Um reiknmg-a kvennaskólans.
í reikningi kvennaskólans i Rvik frá 31./8.
1882 til 31./8. 1883 (ísafold 1884, bls. 60)
stendur, að forstöðukonunni haíi verið borguð
öll launin 600 kr. fyrir það ár, en í næsta árs
reikningi (ísafold 1886, bls. 52) eru þó taldar
100 kr. af þessum 600 kr. til útgjalda fyrir
það ár. Hvernig getur þetta verið rjettur
reikningur? Dessar 100 kr. eru tvítaldar.
Hvernig stendur á því að styrkur til skólaris
frá Suðuramtinu, Yallö, Classenske Pideikommis
og Rvík er eigi haflnn árlega, heldur stundum
fyrir 2 ár i einu? Hvi eru reikningar skólans
eigi auglýstir árlega? Er það satt, sem el'
fullyrt, að alveg sje hætt að endurskoða þá?
S.
—o —
Vjer erum ekki máli þessu svo kunnugir,
sem skyldi, en vonum að liin heiðraða forstöðu-
neínd gefi nægilegar upplýsingar um það.
Bitstj.
Reykjavík 23. júli 1886.
Júbildagur biskups. Þess var getið í síð-
asta blaði, að 17. þ. m. væru liðin 50 ár síðan
biskup Pjetur' Pjetursson var vígður til prests-
embættis. Þennan dag (17. þ. m.) um hádegi
söfnuðust þvi flestir embættismenn bæjarins,
bæjarstjórnin og nokkrir utanbæjar prestar á
heimili biskups og fluttu honum heillaóskir.
Próf, Þórarinn Böðvarsson las upp og afhenti
honum ávarp frá nokkrum prestum. Porstöðu-
maður prestaskólans Helgi Hálfdánarson flutti
honum munnlega kveðju frá prestaskólanum.
Auk þess ávörpuðu hann formaður bæjarstjórn-
arinnar settur bæjarfógeti Jón Jensson, for-
stöðumaður hins lærða skóla dr. Jón Þorkels-
son, og læknaskólakennari Tómas Hallgrimsson
í fjarveru landlæknis. Biskup þakkaði allar
þessar ræður með fáum orðum.
Strandferðaskipið Thyra kom hingað á
þriðjudagsmorguninn var; komst ekki fyrir
Horn sakir íss og sneri þaðan 17. þ. m. og fór
austur um land. Eptir stundardvöl hjer fór
skipið vestur á Isafjörð.
Camoens, sem fór hjeðan 5. þ. m. vestur og
norður og um land til Skotlands, kom hingað
á þriðjudagskveldið var. Með því skipi kom
ljósmyndari Sigfús Eymundsson og 14 Englend-
ingar.
Mannslát. 20. f. m. dó fyrrum ritstjóri
Björn Jónsson á Akureyri fullra 84 ára. Þeg-
ar hann var kominn til fullorðins ára, stundaði
hann fyrst búskap, síðan verzlun og 1853 varð
varð hann ritstjóri Norðra, hvarf frá því starfi
1856, en 1862 stofnaði hann blaðið Norðanfara
og var síðan útgefandi og ritstjóri þess til þess,
er það hætti 29. ág. f. á.
Hæstarjettardómur var upp kveðinn 28. f.
m. í máli, sem yfirdómari L. E. Sveinbjörnsson
hafði liöfðað gegn landssjóði, er svo er vaxið,
að þá er hann var vorið 1878 settur til að
gegna bæjarfógetaembættinu í Reykjavik og
sýslumannsembættinu i Gullbringu- og Kjósar-
sýslu um stundarsakir, eptir að hann var orð-
inn yfirdómari, þá lofaði, að hans sögn, lands-
höfðingi honum öllum óvissum tekjum í þessum
embættum auk hálfra sýslumanns- og bæjarfó-
getalaunanna. Ráðgjafinn bauð honum að skila
aptur óvissu tekjunum, með því að hann het'ði
engan rjett liaft til þeirra eptir launalögunum
15. okt. 1875, 4. gr. sbr. 3. gr. og ljet halda
jafnmiklu eptir af yfirdómaralaunum hans, er
hann vildi eigi hlýðnast því. — L. E. Svein-