Þjóðólfur - 03.09.1886, Blaðsíða 2

158
Atliug-as. Af holdgjafarium var í:
Töðunni. Útheyinu.
Amidsambönd1 . 0.325% 0.207
Eggjahvítuefni. 1.215— 1.653
1.540— 1.800%
Til samanburðar á þessari efnasam-
setningu við erlent hey, set jeg hjer
hvernig Dr. Emil Wolíf telur í töfl-
um sínum að það sje samseit:
Slæmt Betra Meðal G-ott Ágætt
hey hey h»y hey hey
Vatn . . . . 14.3°/° 14.3% 14.3% 15.0% 16.0%
Feiti . . , . 1.5— 2.0— 2.3— 2.2— 2.6—
Holdgjafa-
kend efni. . 7.5— 9.2— 9.7— 11.7— 13.5—
Sykurkendefni 38.2— 39.7— 41.6— 42.3— 40.8—
Trjeefni. . . 33.5— 29.2— 26.3— 21.9— 19.3—
Steinefni. . . 5.0— 5.4— 6.2— 7.0— 7.7—
;ioo.o°/c 99.8% 100.4% 100.1%|99.9%
Þegar litið er fcil efnarannsókna þess-
ara á íslenzku og erlendu heyi, þá,
sjest þegar, að islenzka heyið er að
öllu leyti betra en hinar 2 fyrst töldu
erlendu heytegundir. Sje þaðþáborið
saman við hinar 3 síðast töldu heyteg-
undir, þá kemur og auðvitað fram
talsverður mismunur. Holdgjafakendu
efnasamböndin i íslenzka heyinu eru
viðlíka mikil eins og i meðalheyi eða
góðu heyi erlendu, en sykurkendu
efnin og feitin er meiri en í ágætis
erlendu heyi, og trjeefni er viðlíka
mikið eða minna. Af öllu þessu sam-
anbornu má þvi ráða, að það hey,
sem hjer um ræðir, jafnist á við á-
gætishey erlendis.
Það, sem kynlegast má virðist við
íslenzka heyið er það, að í útheyinu
er bæði meira af holdgjafakendum
efnasamböndum og feiti en í töðunni,
og samkvæmt þessu tvennu ætti það
því að hafa verið fullt eins gott. En
þar eð slíkt eigi að síður er mjög ó-
líklegt, þá hlýtur mismunurinn að
vera fólginn i því, sje hann nokkur
og taðan sje betri, að hún meltist
betur. Að hún sje ljettmeltanlegri
en útheyið er líklegt, enda bendir
vatnið i henni til þess, þar sem það
er meira en í útheyinu, því það er
jafnan meira i því heyi, sem betra er.
Þó má einkum marka af „amidsam-
1) Amidsamhönd hafa nafn af því, að þau
eru álitin samhand af „amid“ (N H2) við önn-
ur efni.
böndunum“ að taðan sje ljattmelta ri
því þau eru hlutfallslega langt um
meiri í henni en í útheyinu.
Jeg tel mjög líklegt að vel hirt
taða af góðum túnum muni almennt
jafnast á við töðu þá, sem var rann-
sökuð, en hitt tel jeg mjög óvíst, að
úthey sjeu að jafnaði svo kjarngóð,
sem hið umrædda.
Það kostar talsvert að láta rann-
saka hey efnafræðislega, og þvi get
jeg naumast búizt við að margir láti
gjöra það, en eigi að síður er mjög
nauðsynlegt, að gjöra sjer grein fyrir
heygæðum árlega, því slikt getur
orðið góður leiðarvísir við ásetning
og heygjafir síðar. Það má einnig
takast að gjöra sjer nokkurn veginn
glögga grein fyrir gæðum heysins,
sje heyið vigtað, og skepnurnar, sem
það er gefið, og á þann hatt má og
gjöra samanburð á heygæðum í ýms-
um árum.
Jeg skal nú með fám orðum skýra
frá, hvernig sams konar rithey og það,
sem rannsakað var, reyndist til fóðurs
síðastliðinn vetur.
Heyið var gefið lömbum. Þau voru
tekin á gjöf 22. október, og voru þau
þá að þyngd að meðaltali 50 pd.
Eptir 42 daga höfðu 106 lömb fengið
alls 5,400 pd. af heyi, eða hvert lamb
hafði daglega fengið 1.21 pd. A
þessum 42 dögum þyngdust þau um
6.5 pd. hvert lamb að jafnaði eða
13°/0, en það samsvarar 15 kvinta
þingdarviðatiha, á hverjum degi. Þetta
mátti heita ágæt framför á lömbun-
um, og sýndi ljóslega að heyið hlyti
að vera ágætt, og myndi eigi standa
á baki bezta erlendu heyi, svo sem
raun varð á.
Síðari hluta vetrarins hjeldust lömb-
in vel við o:misstuekkert af þyngd sinni,
þegar hvert lamb fjekk 1.36 pd. af
heyi daglega. Það hey, sem þau þá
fengu, mun hafa verið nokkru lakara
en það, sem var rannsakað.
Jeg skal leyfa mjer að tilfæra eitt
dæmi frá útlöndum til samanburð-
ar. Dr. Emil Wolíf segir(*: „í
*) Sbr. Einil Wolfl Huspattedyrenes ration-
elle Fodring bls. 147.
Hohenheim voru 5 mánaða gömul
lömb af blönduðu Wiirttembergkyni
50 pd. þung fóðruð í 9 mánuði fyrst
með ágætis heyi, en seinna með með-
al heyi, og þyngdust þau á þeim
tíma um 22.3 pd. hvert lamb“ — i
Þetta nemur liðugum 8 kvintum á
dag. Hann segir ennfremur.
Af þessum tilraunum hafa menn
getað dregið, að hæfilegt sje að gefa
þeim lömbum, sem eru 5—6 mánaða
gömul og 56 pd. að þyngd svo mikið
af góðu heyi, að það nemi 1.6 pd.
daglega handa hverju lambi auk
vatns og steinefna(*.
Jegskalaðlokum getaþess, að veturinn
1884—85 reyndust 28 pd. af heyi hjer á
Hólum eigi betur en 23 pd. siðast-
liðinn vetur. Heyið, sem saman var
borið var þó af sama engi og slegið
hjer um bil jafnsnemma, en það
þornaði eigi eins fljótt, en var þó
ekki hrakið að mun.
Beykjavík 3. sept. 1886.
Embættisprófl við prestaskólann var lokið
27. f. m. TJndir pað gengu 11 prestsefni og
fengu pessar einkunnir: (rðmversku tölurnar
tákna einkunn, en hinar stig).
Hafsteinn Pjetursson . . . . . I. 51
Björn Jónsson
Skúli Skúlason . . I. 49
Hálfdán Guðjónsson . . . . . I. 45
Bjarni Pálsson . . I. 44
Arnór Árnason . .11. 41
Árni Þórarinsson . . . , . . .11. 39
Hannes L. Þorsteinsson . . . .11. 37
Olafur Stepliensen . . . . . . II. 31
Páll Stephensen . . .11. 29
Jón Jónsson . . III. 19
Hin skriflegu verkefni við próflð voru:
í bifiíuþýðingu: 1. Kor. 12, 4—n ;
í trúfrœði: að útlista lærdóm ritningarinn-
ar um dauðann sem afleiðing syndarinnar;
í siðfrœði: hver eru hin helztu dyggðameðul
og hvert er gildi þeirra ?
Bœðutexti: Matt. 11, 28_30.
Brauð veitt 31. f. m.: Bergstaðir cand. t.heol-
Birni Jónssyni, Goðdalir eand. theol. Hálfdáni I
Guðjónssyni; Bíp eand. theol. Bjarna Pálssyni,
sem tekur við brauðinu í næstu fardöguin;
Tröllatunga cand. theol. Arnóri Árnasyni; Mikla-
holt cand. theol. Árna Þórarinssyni; Fjallaþing
cand. theol. Hannesi L. Þorsteinssyni; Kirkjubóls- 1
þing cand. theol. Páli Stephensen ; 1. þ. m. Mýr-
dalsþing cand. theol. Olafi Stephensen.
*) Sbr. E. Wolff Huspattedyrenes rationelle
Poðring bls. 166 og 215. ;