Þjóðólfur - 17.09.1886, Blaðsíða 3

167
tóku þátt i mót 10 kr. tillagi. Voru
þar haldnar margar fjörugar ræður;
próf. Monrad frá Kristjaníu talaði fyr-
ir hönd Noregs þakkarorö til Svía,
próf. Wimmer fyrir hönd Dana, yfir-
Umsjónarmaður Synnerberg fyrir Finna,
Valtýr Guðmundsson fyrir hönd ísl. og
dr. Schweitzer fyrir hönd útlendinga.
Margir hjeldu þar fleiri ræður. Þar
kynntust ungir og gamlir og knýttu
bræðrabönd.

ifem BQKMENNTlRT^a
✓fs. ^Ts. -T'* */Tv* ✓fs. ✓p- kJV. v-pJ
Beikning-sbók handa byrjöndura eptir Jó-
hannes Sigfússon. Rvík í prentsm. E. Þórðar-
sonar 1885. Það er ekki stór bók pessi reikn-
ingsbók, að eins 32 bls. í 8 blaða broti, og
nær heldur ekki yfir margar reikningstegundir,
einungis 4 höfuðgreinir, samlagning, frádragn-
ing margföldun og deiling með heilum tölum, og
fer pví nær ekkert út í margskonartölur.
Meiri hluti kversins (bls. 5—24) er tóm dæmi,
og fylgja engin svör eða úrlausnir á peim,
bæði fyrir stuttleika sakir og „til pess að fyrir-
byggja að börnin gætu haft pær við höndina
á meðan pau væru að reikna dæmin“, enda er
gert ráð fyrir pví, að kennari sje til leiðbein-
ingar við notkun kversins og líti eptir, hvort
rjett sje reiknað. Ætlast höfundurinn til, að
kennarinn kenni reikningsaðferðirnar, en setur
iptast (bls. 25—32) stuttar og greinilegar leið-
beiningar um að lesa úr tölum og um aðferðir
við samlagning, frádragning, margföldun og
deiling, „til pess að börnin geti rifjað upp
eptir peim pað, sem kennarinn hefur sagt peim“.
Það er meiri vandi en margur hyggur, að
búa til góðar kennslubækur. Kver petta er ætlað
byrjöndum á barnsaldri, og vandinn pvi
ekki hvað minnstur, að allt sje sniðið eptir
proskaskeiði nemandanna. Þetta hefur höf-
undurinn haft hugfast við samning kversins,
pví að dæmin eru mjög ljett einkuin hin
fyrstu í hverri reikningstegund en smápyngjast,
pegar fram í sækir; mörg af fyrstu dæmunum
eru svo ljett, að börn geta reiknað pau í hug-
anum, og pað pvi fremur, sem tölurnar i mörg-
um dæmunum eru bundnar við einhvern á-
kveðinn hlut, sem börnin pekkja, t. a. m aura,
penna, o. s. fr., sem er mikill kostur, pví að
pað gerir nemandanum allt skiljanlegra en
ella. — Kverið er einkarhentugt til pess, sem
pað er ætlað, einkum til kennslu i barnaskól-
um.
Frá útlöndum.
Khöfn 4. sept. 1886.
Búlgaría. Eins og menn munu muna, voru
par óeyrðir í fyrra sumar út úr pvi að Austur-
rúmelía sagði sig úr bandalagi við Tyrki og
gaf sig innundir Bolgara. Höfðingi peirra heitir
Alexander, 28 ára að aldri frá Battenberg, og
kom hann til rikis samkvæmt Berlínarfriðnum
1879. Siðan hefur par gengið hálf skrykkjótt,
einkum vegna pess, aðBússar hafa iðulega verið
að blása að kolunum og æsa pá upp til ófrið-
ar, en Alexander er pó vel látinn af pegnum
sínum. Þann 23. ág. barst sú fregn út, að
Alexander væri tekinn höndum af her sínum,
og neyddur til að afsala sjer rikisstjórn; í
nokkra daga frjettist ekkert greinilega um
petta nje hvar Alexander var niður kominn,
en bráðum varð pað víst, að nokkrir samsær-
menn höfðu ráðizt á hann á næturpeli, og
neytt hann með valdi til að leggja niður völd-
in; hann var siðan settur á skip og flnttur
niður eptir Dóná, og var farið mjög illa með
hann; loks komst hann til Lemberg eptir mikl-
ar prautir, og par fjekk hann fyrst að vita,
að pjóðin öll væri með sjer og hefði pegar sett
uppreistarmennina frá stjórn, sneri hann pá
óðara við aptur og var allstaðar tekið tveim
höndum; til Sofía, höfuðstaðarins, á hann að
koma í dag. Rússakeisari hefur opinherlega
látið í ljósi, að sjer sje pað mjög á móti skapi,
að hann hafl horflð aptur, og Bismarck tekur
í sama strenginn. Það eru efalaust Rússar,
sem hafa valdið pessu samsæri, enda virðist pað
vera peirra æðsta mark og mið, að reyna að
fá hafið aðalstyrjöld um alla Evrópu. Eptir
pessu er pá framtið Alexanders heldur dimm.
England. Þingið var sett 5. ág. en fundum
frestað fram í janúar n. á. Hætt er við, að
eigi fái írar bætt kjör sin undir stjórn Salis-
burys. Útlit er fyrir, að peir Gladstone og
Chamberlain muni taka saman liöndum aptur
Allt af eru mjög miklar óeyrðir í Belfast.
Holland og Belgia. Töluverðar róstur i
Amsterdam milli lýðsins og lögreglunnar,
fengu fjöldi manna bana af. — í Brussel hjeldu
á dögunum um 50,000 verkamanna stórkostlegt
mót; gengu fyrst hátiðagöngu gegn um bæinn
undir merkjum, með allskonar áritunum, og
glimjandi söng; ræddu síðan sín bágbornu
kjör; fór pað allt fram með hinni mesta kyrrð
og spekt.
Frakkland. Það orð leikur á, að pjóðveld-
isforsetinn Grévy ætli að leggja niður völdin;
hann er nú áttræður. Þykir sjálfsagt, að
Preyscinet komi í bans stað.
Þýskaland. í öndverðum ágúst hjelt hinn
nafnfrægi háskóli i Heidelberg stórkostlega há-
tið, i miuningu pess, að hann pá hafði staðið
í 500 ár. Háskóli pessi er, hinn priðji elsti á
Þýzkalandi, stofnaður 1386 af Rúpreckt af
Pfalz. Hið nafnfræga tónaskáld Eranz Liszt
er nýdáinn, fæddur 1811.
Ameríka. Það leit út fyrir að ófriður
mundi verða milli Bandaríkjanna og Mexico.
Ritstjóri einn Cutting að nafni hafði ritað
skammir í blað sitt um stjórnina í Mexico
og ljet pví stjórnin handsama Cutting skömmu
síðar og dæma, er hann af hendingu var stadd-
ur í Mexico. Var petta gegn landslögum og
rjetti. Bandaríkin heimtuðu manninn lausan,
en hinir pverskölluðust við. Lauk pví svo að
Mexico ljet undan, og seldi fram manniun.
Jarðskjálftar hafa gengið töluverðir í Norður-
ameríku sömuleiðis á Grikklandi og ítaliu, 26.
27. f. m.; höfðu peir gjört mikið tjón og orðið
mörgum að bana á Grikklandi.
Banmörk. Berg hefur alltaf verið á ferðum,
síðan hann kom úr fangelsinu, á fundum og í
boðum, og verið vel fagnað. Gamli Monrað
byskup hefur sagt af sjer pingmennsku fyrir
elli sakir. Ný bráðabirgðalög gefin út 13. ág.
sem takmarka mjög prentfrelsislögin 5. jan.
1851. Hin nýju lög gefa leyfi til að höfða
mál gegn peim, sem virkilega stjórni blaðinu,
en eigi peim sem standi á pvi sem ábyrgðar-
maður, en sje pað pó eigi, og banna að hafa
slíkamenn (straamænd). Málfræðingar Norður-
landa voru á fundi í stokkhólmi frá 10.—13.
ág. Barnaskólakennarar áttu fund með sjer i
Höfn. Konungurinn í Portúgal Don Luis 1.
var hjer nýl. á ferð. Ofsahitar síðustu dag-
ana hjer.
Málþráður tll íslands. Veðurfræð-
ingar hafa lengi práð að málpráður væri lagð-
ur til íslands. Hoftmeyer formaður veðurfræði-
stofnunarinnar í Kaupmannahöfn barðist fyrir
pví og fjekk komið málinu svo langt á veg,
að til orða kom að gefa enskuin manni, Baird,
leyfi til að leggja práðinn. Síðan Hoffmeyer
andaðist, hefur pessu ekki verið hreyft, pangað
til nú að heyrst hefur að Baird og öðrum
manni, Wood, hafi verið veitt leyfið til að
leggja práðinn, og að peir muni bráðlega byrja
á pví. (Politiken 21. ágúst).
Reyltjavik 17. sept. 1886.
Prestvígsla. Sunnudaginn 12. p. m. voru
vigðir pessir 10 prestaskólakandidatar: Árni
Þórarinsson til Miklaholts, Arnór Árnason til
Tröllatungu, Bjarni Pálsson til Rípur, Björn
Jónsson til Bergsstaða, Hálfdán Guðjónsson til
Goðdala, Hannes L. Þorsteinsson til Pjallapinga,
Jóliann Þorsteinsson til Stafholts, er prjedikaði,
Jón Thorsteinsen til pingvalla, Ólafur Stephen-
sen til Mýrdalspinga, og Páll Stephensen til
Kirkjubólspinga.
Norskt gufuskip, Vaagen. frá Stavanger,
skipstjóri J. Randolph, kom hingað 13. p. m.
frá Seyðisfirði með 50 íslendinga hjeðan að
sunnan, er verið hafa par eystra í sumar.
Skipið, sem fór af Seyðisf. 11. p. m., fór
ferð pessa eingöngu, til að flytja pá hingað;
purftu peir að borga fyrir pað alls 1,000 kr.
eða 20 kr. liver. Þetta hafði eigi fullgiörzt
fyr en rjett áður en strandferðaskipið Tyra fór
frá Seyðisfirði á föstudaginn var, svo að nokkr-
ir Sunnlendingar höfðu keypt sjer far hingað
með pví, en gátu ekki riptað peim kanpum.