Þjóðólfur - 24.09.1886, Blaðsíða 1

Kemur út á föstudags-
morgna. Verö árg. 4 kr.
(erlendis 5 kr.). Borgist
fyrir lö.júlí.
ÞJOÐOLFUR.
Uppsögn (skrifleg) bund-
in viö áramöt, ógild nema
komi til útgef. fyrir 1.
október.
XXXVIII. árg. Reykjavík, Uistudaginii 24. septemlber 1886. Nr. 43.
Leiðrjetting. í 36. tbl. 142. bls. 1. d.
12.1. a. o. stendur: „l>að eitt er þeim til svars“,
en á að vera: „Það eitt er ærið þeim til
svars“.
Viðvörun.
i
Eins og dr. Jónassen hefur opt brýnt
fyrir mönnum, kemur sullaveikin af
bandormi eða bandormseggjum úr bund-
unum, en bandormarnir í þeim mynd-
ast af kindasullum, sem hundarnir jeta.
— Til þess að fyrirbyggja sullaveik-
ina, er því áríðandi að koma ívegfyr-
ir að hundar jeti sulli. Menn ættu því
ævinnlega og einkum um sláturstíðina
alvarlega að varast, að láta hunda með
nokkru móti ná í sulli, og þess vegna
vandlega gæta þess, að hundar komi
ckki þar að, sem fje er slátrað, og
hirða vandlega alla sulli, og grafa þá
'í jörðu niður, brenna eða eyðileggja á
'annan hátt.
Hjer á Iandi þjást um 1300 manns
<,ð staðaldri af sullaveiki. Það er hörmu-
legt til þess að vita, að menn skuli
ekki gera sjer alvarlega far um að við
:a*a þau einu tiltækilegu ráð, til að út-
rýma þessari veiki.
Varúðarreglur gegn sullaveikinni ept-
ir dr. med. J. Jónassen fást ókeypis
hjá bóksölunum hjer og ritstjórunum.
Ætti hver maður að kynna sjer þær.
Það er hægðarleikur, þar sem þærkosta
ekki neitV
Um skinnklæðaverkun,
eptir
Hafliða Eyjólfsson í Svefneyjum.
—:o:—
Með því að vjer íslendingar erum
komnir mjög skammt á veg að verka
skinnklæði — eins og í flestum iðn-
aði — skal jeg leyfa mjer í sem fæst-
um orðum að geta þess, hvernig ný-
fundið er upp að undirbúa og verka
skinnklæði, sem eiga að mæta stöð-
ugri vosbúð.
Fyrst skal raka skinnin mjög vand-
! lega, svo ekki sjáist hið minnsta ept-
I ir af hárum hárramsmegin, þurka
skinnin síðan á þrifalegum stað við
dragsúg, — ekki i eldhúsi. Eptir að
skinnin eru orðin vel hörð, skal lung-
elta þau, svo vel út í æsar, að hlaupi
upp á skinninu, svo að þegar maður
horfir í gegn um skinnið móti glugga
eða góðri birtu, skimi þau sem minnst.
Skinnin verða að vera sem allra
mjúkust og mjög vandlega elt, og
ríður á að skafa úr skinninu allar
kjöthimnur og fitutætlur, er eptir
fláninguna ’kunna að hafa orðið eptir
í holdrosanum; eins þarf að skafa
skinnið hárramsmegin, sje það óhreint;
yiir höfuð þurfa skinnin að vera sem
hreinust, Eptir að búið er að undir-
búa skinnin, eins og nú var sagt,
skal sníða og sauma skinnin, hvort
sem menn vilja heldur í skinnstakk
eða buxur; hefir reynzt hentugast að
hafa skinnstakkinn tvíhnepptan að
framan, eða með sama eða liku sniði
og olíustakka, sem flytjast í verzlun-
um; annars er auðvitað að maður
getur haft hvaða snið sem maður vill.
Skinnklæðin getur maður saumað í
borð- eða fótmaskinu, og er sauma-
maskínan alveg óskemmd fyrir þeirri
áreynslu, bezt hefir reynzt að brúka
fyrir saumþráð hörtvinna; þó má
A brúka góðan bómullartvinna. Eptir að
0 búið er að alsauma stakkinn eða bux-
urnar með hnappagötum*), skal rjóðra
á skinnfatið með farfakúst farfolíu
(fernis) hárramsmeginn eða rjett-
hverfumegin; er þá bezt að bera svo
mikið á, að skinnfatið verði alvott af
áburðinum; síðan skal brjóta skinn-
fatið saman og láta það liggja á hlýj-
um stað, ekki skemur en sólarhring;
eptir þennan tíma er olían horfin að
*); Menn hafa hjer vanalega stakkinn tvö-
íaldan á olbogum og öxlum, og saumaða skinn-
reim eptir barminum aðframan undir hnöppunum.
mestu inn í skinnin, svo þau eru að
mestu þurr; þá skal taka skinnfatið
úr brotunum, og bera á það eins og
i fyrrasinnið, og leggjaþað síðan saman
sem fyrri og skal þá láta skinnfatið
liggja i tvo eða þrjá sólarhringa;
eptir þennan tíma mun olian vera
víðast gengin í gegn um skinnin inn
i holdrosa einkum þar sem skinnin
eru þunn; enefþað sjest, að einhver-
staðar er olían ekki gengin i gegn
um skinnin, skal bera á þann blett
á ný, þangað til olian hefur gagn-
tekið allt skinnið, svo maður sjái að
allstaðar sje komin deigjainn i hold-
rosann; einkum ríður á að bera vel
og nákvæmlega á alla sauma, svo
vatnið nái ekki að komast að saum-
þræðinum. Eptir að skinnfatið er
þannig undirbúið, þurkar maður það
helzt við sólarhita og vind eða við
yl af eldamaskinu — þó mun það ekki
vera eins gott. — Þannig skal þurka
skinnfatið í marga daga, viku eða
lengur, eptir því sem þörf gjörist.
Að lyktum skal bera olíu á skinnfat-
ið i þriðja sinni, verður það þá gljá-
andi eða glansandi: síðan þurkar mað-
xir algjörlega fatið, þangað til olían
er orðin þur, eptir þvi sem þurfa
þykir. —
Skinnfatið verður mjúkt og voðfelt;
harðnar ekki við vind, eða sólskin;
blotnar ekki við vætu, og drepur
ekki, svo menn eru alveg þurrir und-
ir þannig verkuðum skinnklæðum. —
Menn hafa brúkað þannig verkuð
skinnklæði hjer, lengur en eitt ár,
bæði á þilskipum og á opnum bát-
um við fiskiróðra og eins við slátt;
hafa skinnklæði þessi reynzt einkar-
vel; jeg ímynda mjer, að skinnklæði,
sem þannig eru verkuð, endist svo
árum skipti. Ef olían vill slitna af
skinninu, þarf að endurbæta með nýj-
um áburði.