Þjóðólfur - 24.09.1886, Blaðsíða 2

170
Til að verka þannig skinnfatnað,
hefir reynzt bezt að brúka þunn skinn,
því bæði gengur olían betur í gegn
um þunn skinn og svo eru þau ljett-
ari og voðfeldari í allri meðferð. Það
mun láta sem næst að gangi upp allt
að tveim pottum af olíu á stakk og
buxur.
Til
Jóns Ólafssonar.
—:o:—
í greininni „um þingmannakosningar i Kjós-
ar og Gullbringusýslu11 í Þjóðólíi þ. árs N. 22.
eru margs konar hrakyrði til mín frá Jóni Ó-
lafssyni. Bn honum eru það engar nýungar að
illyrða menn, bæði lifandi og dána. Sem eitt
dæmi þess af mörgum, hvernig Jón að ástæðu-
lausu veltir sjer með illyrðum yíir saklausa
menn, skal jeg leyfa mjer að tilfæra fáein orð
úr „Skuld“ 1879. Þá er hann hefur þar ræki-
lega brýnt þann, er i hiut á, með heimsku og
illgirni, heldur hann sinum fagra pistli áfram
svolátandi: „Bða hvernig á að skipta orðum
við mann, sem hvorki kann að hugsa rétt né
rita satt, sem hefir enga hugmynd um, hvað
ríki er, hvað hjúskapr er, hvað eiðr er — og
sem engan annan hæfilegleika eða hvöt hefir
til að rita, en sorglegt meðvitundarleysi um
sinn eigin vanmátt til að hugsa nokkra hugs-
un eða færa hana i letr og hégómadýrð og
heimskulegt sjálfsálit ?“ Þessi maður hafði mjer
vitanlega það eitt til saka, að hann hafði þá
enn eigi svo „færzt í hina frjálslyndariátt", að
hann gæti verið Jóni samdóma um kirkjulegt
málefni eitt.
Þó mjer sje nú ekki vandara um en ýmsum
hinum helztu mönnum landsins, sem Jón hefur
ráðizt á saklausa, og jeg margfalt heldur vilji
last hans en lof — þá verð jeg þó með fám
orðum, að minnast á ýms fúkyrði lians mjer
til handa.
Jón segir, að jeg 1883 hafi veriði liðhlaups-
flokki merkisberinn i annan fylkingararm. Jeg
þekki nú engan liðhlaupsflokk á þinginu 1883,
nema ef vera skyldi flokknefna sú, sem Jón
Ólafsson var þá að bögglast við að inynda, en
raunar voru fáir svo litilþægir, að þeir vildu
vera með i þeirri halarófu, sern Jón Ólafsson
ætlaði sjer að vera forustusauðurinn í. Skyldi
annars þessi brígzlyrði við mig standa nokkuð í
sambandi við það, að 1883 var jeg beðinn af
manni nokkrum, að ganga í flokk, sem Jón Ó-
lafsson væri að stofna, og tilfært sem ástæða
— ekki það, að Jón væri rjettsýnn vitsmuna-
maður nje mikilhæfur ættjarðarvinur — heldur
hitt, að hann væri svo duglegur að agitera, að
þeir sem ekki væru með honurn, mundu lítið
haía að segja á þinginu og engri upphefð ná?
Eg þykist nú vita, að þetta hafi verið gjört i
því skini, að jeg skyldi ekki fara á mis við
upphefðina, þegar Jón færi að skipta metoi'ð-
unum, en jeg hafði einhvernvegiim ekki lyst á,
að láta reka mig inn i halarófuna, enda sýnd-
ist mjer eiga fullt svo vel við, að maður þessi
hefði verið mannveiðari á annan hátt.
Jón Olafsson ber mjer á brýn, að jeg hafi á
Hafnarfjarðarfundinum i vor sagt kjósendunum
tilhæfulausar ósanninda sögur. Jeg lýsi þetta
hrein ósannindi; jeg hefi hvorki á þeim fundi
nje öðrum sagt neitt ósatt. En hafi einhverj-
um þar eða annarsstaðar komið illa orð mín,
þá verður það svo að vera, jeg get ekki aðþvi
gjört, þó mönnum þyki súrt að heyra sannleik-
ann.
Getsökum Jóns um, að það sje til að sýnast
og til að kaupa mjer „billega“ lofdýrð allra
grunnhyggnustu og fáfróðustu almúga manna,
að jeg vil, að sparlega sje farið með fje lands-
ins, skal jeg ekki svara, jeg er viss um, að
hann veit það fullvel, að jeg fór þar eptir sann-
færingu minni, og fyrir þá sannfæringu fyrir-
verð jeg mig alls ekki. Enjeg vil spyrja hann,
hvor okkar hefur fremur keypt sjer „billega"
lofdýrð með atkvæði okkar i stjórnarskrármál-
inu ? Hvor okkar hefur, með því að ausa hrópi
og háðung á landsins beztu menn fremur reynt
til, að láta hina „grunnhyggnustu glæpast á
sjer“? En þar sem Jón er að tala um hversu
miklu jeg hafi eytt frá landsmönnum, „til þess
að gjöra þýðingarlaust og árangurslaust sparn-
aðarglamur11, þá finnst mjer „skörin fara“ býsna
mikið „upp í bekkinn“. Hann veit vel, að það
er ekki mjer að kenna, þó bæði hann sjálfur
og ýmsir aðrir þingmenn, hafi verið öndverðir
sparnaði á landsfje — raunar hefur Jón, það
má hann eiga! verið sjerstaklega spar á fjár-
framlögum til búnaðarins :—. Hann veitsjálfur
mjög vel, að hann hefur glamrað margfallt
meira á þingi en jeg, og komið með miklu fleiri
árangurslaus breytingaratkvæði, frumvörp og
uppástungur heldur en jeg, eins og hver mað-
ur mun geta sjeð, sem les tíðindi þriggja síð-
ustu þinga; en mikla má Jón ætla fáfræði al-
mennings um það, sem fram fer á þingi, að
hann skuli álíta til nokkurs, að drótta því
að mjer, að jeg sje ekki spar á fje landsins,
þá er jeg eigi sjálfur að hafa þess not. Jeg
hefi aldrei á þingi beðið um einn eyri handa
mjer eða mínuin. Þingreikningar mínir eru í
þingtíðindum fyrir almennings sjónum, og þó
nienn ef til vill geti greint á, hvort jeg hafi
tekið hæfilegan ferðakostnað 24 kr., þá mun
þingið aldrei þurfa að gjöra neina gangskör að
því, að krefja mig um fje.
Jón brígzlar mjer um áreitni og óvild við
sjera Þórarinn. í þessu mun Jón, eins og opt-
ar, vaða reyk, nema ef hann kallar það óvild
og áreitni, að jeg opt hefi eigi getað verið á
sömu skoðun um ýms mál sem sjera Þórarinn
og haldið minni sannfæringu gagnvart honum
eins og hverjum öðrum. Mjer hefur að vísu
opt á þingi sýnzt sjera Þórarinn talsvert fylgi-
spakur við Jón, og það svo að mjer hefur á
stunduin nokkuð sárnað hans vegna, en ekki
man jeg til að jeg hafi nokkurn tima áreitt
hann fyrir það, eins og ekki stóð heldur til-
Eg held þvi, að þessi ummæli Jóns sjeu sprott-
in af einhverri of nákvæmri umhyggju fyrií
sjera Þórarni eða vinar viðkvæmni og svo af
stöku minnisleysi náttúrlega.
Ekki hefur mjer heldur komið til hugar, að
Jón „lifði í allsnægtum11. Siðan 1881 hefut
mjer vissulega fundizt, að jeg hafi haft fulla
ástæðu til að ætla hið gagnst.æða; jeg hefi nefni-
lega talið sjálfsagt, að Jón væri sá maður, að
hann hefði fyrir löngu siðan endurgoldið lands-
sjóðnum þessa skildinga, sem hann tók trausta-
taki á hjerna um árið — jeg meina peningana
til hinnar fyrirhuguðu Kaupmannahafnarferðar,
sem ekkert varð af — ef hann hefði haft nokk-
ur ráð til þess; en hitt er satt; jeg er þeirrar
skoðunar, að bæði Jón Ólafsson og margaaðra,
sem að staðaldri lifa í Reykjavík, vanti þekkingu
á efnahag, búnaðarháttum og menntun alþýðn,
til að geta dæmt rjett um, hvað henni er mest
áríðandi. í þessari skoðun styrkir mig stjórn-
arskrárbreytingin, sem fyllilega á upptök sín,
í þeirri mynd, sem hún nú er, frá einstökum
mönnum í Reykjavik, og sem þannig er löguð,
að upphafsmennirnir sjálfir hafa ekki einusinni
að vitni ísafoldar (sbr. ísaf. XII 52. bls. 20Ö)
von um að fá henni framgengt.
Óvirðingarorðum þeim, er Jón Ólafsson bein-
ir að kjósendum minum, skal jeg ekki svara,
þeir eru menn til að svara fyrir sig, ef þeir
vilja, en það eitt veit jeg, að honum er ekki
til neins, að kalla menn eins og Þorlák i Hvamm-
koti, Ingjald á Lambastöðum, Erlend á Breiða-
bólstöðum, Árna Hildibrandsson, Halldór í Þor-
móðsdal, Gisla i Leirvogstungu, Þórð á Neðra-
Hálsi og mjögmarga fleiri, sem kusu mig, „fífl“ ;
slík orð falla á sjálfan hann en ekki þá.—
Beyniv. 11. ágúst 1886.
Þorkell Bjarnason.

*
S v a r
til sjera Þorkels Bjarnasonar.
—:o:—
Það er ósatt sagt i framanritaðri grein, eins
og allir geta sjeð, að það sje nokkur „hrakyrði"
um persónu sjera Þorkels i „Þjóðólfi“ frá mjer
fyrr eða siðar. Um pólitík hans og pólitíska
aðferð hef jeg sagt álit mitt blátt áfram og þð
með mikilli hlífð, og til þess hef jeg víst full-
an rjett eins og hver annar skynberandi mað-
ur; enda mun hávaði skynberandi inanna vera
um þetta á líku máli sem jeg.
Hverja jeg hef átt í deilum við einhverntíma
á æfi minni um mál, sem hvorki koma sjera
Þorkeli nje stjórnmálum við, það er alveg ð-
viðkomandi þessu máli; og að sjeraÞorkelllief-
ur ekki öðrum vopnum að beita, en að vitna í
gamlar deilur, það sýnir að eins, að hann hef-
ur verið svo reiður, að hann gætti ekki þess,
að honum sæmdi bezt að haldasjer við umtals-
efnið, en nota ekki óviðkomandi titúrdúra tu
að leiða athyglina frá aðalefninu ; slíkt t