Þjóðólfur - 21.09.1888, Qupperneq 2

174
svo aptur borið saman við það, sem sam-
þykkt var á sama Þingvallafundi, og
því næst á alþingi sama ár, og svo apt- i
ur í neðri deild 1887, þá mun það koma
fram, hvers flokksmenn það eru, sem
skipt hafa skoðun sinni; og fengi alþýða
að vita, hverjar brellur brúkaðar voru
— nöfn ekki nú, en síðar — í Almanna-
gjá og í húsloptinu á Þingvöllum 1885,
til þess að snúa landsmenn af laginu,
og koma fram breytingu þeirri, sem nú
er barist fyrir5 6 *, þá mundi það koma í
ljós, hverjir hefðu haft ærlegri vopn til ,
að berjast með, þeir, sem nú eru lið-
hlauparar kallaðir, eða hinir, sem fljóta
nú ofan á hyidýpi „Humbugsins“, með
frelsi og frjálslyndi á vörunum, en gefa
eftir á sama tíma af rjetti landsins í á-
ríðandi atvinnuvegum þess (sjá fiskiveiða- I
lögin) og þröngva atvinnurjetti stórs
flokks af landsins eigin börnum(sjá þurra- |
búðarmanna lögin8).
Af því, að þjer teljið yður með frjáls-
lyndu ritstjórunum, þá þykir mjer gam- í
an að biðja yður um pláss í blaði yðar !
fyrir grein þessa; þá fæ jeg að sjá, hversu
frjálslyndur þjer eruð, að lofa annara skoð-
unum að komast að, án þess að limlesta þær. j
Jeg læt hjer með úttalað í þessu upp-
tíningsmáli.
Tryggvi Gunnarsson.
* *
*
Menn hafa nú sjeð greinar frá vorum á-
gætustu og merkilegustu mótstöðum. og
geta verið fullvissir um, að engum úr mót-
stöðuflokknum mundi hafa betur tekist.
Menn geta sjeð, hverjum kurteisisorðum j
er beint að oss. Oss og öllum þeim, er !
framfylgja innlendri stjórn, er brigslað
um óhyggni, óhagsýni, ólagkæusku, „en
ekki batnar, ef theoretiska þekkingu vant-
ar“, vjer fljótum ofan á „hyldýpi hum-
bugsins41 * , erum „þessa tíma pólitisku
smiðjubelgir11 o. s. fr. Þetta gjörir litið til;
slík orð sýna að eins reiði mótstöðumanna
vorra. Hitt skiptir miklu meiru, hvern-
5) Yjer vorum á Þingvallafundi 1885 og þar
átti sjer ekkert slíkt stað, sem T. Gr. er að dylgja
með; hann var þar heldur ekki sjálfur og því hef-
ur einhver logið heldur meinlega að honum. Bitstj.
6) Eins og ilestir játa, sem ekki eru sjálfir
„tðmthúsmannakongar“ og hafa grætt á því, að
kúga þurrabúðarmenn til að róa á skipum sínum
með því, að láta þá fá hýbýli, sem varla hafa ver-
ið hundum hæf, o. s. frv., þá miða þurrabúðariög-
in til að vernda og tryggja velferð þurrabúðar-
manna með því. að veita þeim mikilvæg rjettindi
gagnvart landsdrottnum, og því eru orð T. G. ekki
mjög skynsamleg. Ritstj.
ig greinarnar eru að öðru leyti. Það er
þannig ekki sjerlega virðingarvert af
sjera Þ. B., að taka orð manna á ráð-
gjafaþingunum og hafa þau sem ástæðu
móti því, sem vjer teljum stjórnskipu-
lega rangt, nú eptir að stjórnarskráin er
komin í gildi, eða að segja, að orð, sem
hann er að bera fyrir sig, sjeu orð Jóns
Sigurðssonar, þótt hann hafi aldrei talað
þau1, auk þess, sem Þjóðólfur hefur aldr-
ei andmælt þeim. En vjer höfum ekki
rúm til að hrekja allt, sem rangt er í
greinum þessum. Vjer skulum að eins
geta þess, að mótstöðumönnum vorum
sýnist vera mjög umhugað um, að al-
menningur ætli, að þeir fýlgi fram skoð-
unum J. S., en vjer ekki. T. G. vill
þannig villa sjónir fyrir mönnum með
því, að telja mönnum trú um, að það
sjeu að eins „sumir hinna yngri manna“,
en ekki J. S., sem hafi talið stjórnarskrár-
málið þýðingarmeira en öl! önnur, og
þó varði J. S. til þess öllu lífi sinu, að
rita um landsrjettindi Islands og brýna
fyrir mönnum þessi sannindi, og vjer
vitum eigi hvernig á að taka betur af
skarið heldur en að vitna í þessi orð J.
S. : „Aðalinál vort nú sem stendur er
stjbrnarmáiið, því að það er undir-
rót alls fyrirkomulags stjórnar-
innar í landinu, bæði í smáu og
StÓru“. (Ný Fjel., XXI., bls. 101).
Hr. T. G. hlýtur að vita, að stjórnar-
skrárfrumvörp alþingis eru alveg samkv.
skoðun J. S., nema hvað þau fara eigi
eins langt og hann vildi fara. En ef
T. G. viJl ekki játa þetta, þá viljum vjer
biðja hann að lesa ritgjörð JónsSigurðs-
sonar, „Stjórnarskrá íslands", í Andvara
1874, og vjer viljum minna hann á þessi
orð J. S., sem eru í niðurlagi þessarar
ritgjörðar, þar sem J. S. minnist á orð
stjórnarinnar, sem þá hjelt eins og nú
dauðahaldi í kreddu sína um ríkisskip-
unina, um að „framfarir og hagsæld lands-
ins“ sjeu mark og mið stjórnarinnar, Og
segir svo: „Þetta er vituriega talað og
fagurlega, en hvernig endist þetta, þeg-
ar það rekur sig á ríkisskipunina „þá
sem nú er“. Þá verða framfarir og hag-
1) Orðin, sem sjera Þ. B. hafði eptir J. S. nm
kennsluna við háskólann, sagði hann eigi hvar
væru að finna, og því gátum vjer ekki sagt, neitt
um þau síðast, en nú höfuin vjer fundið þau í And-
vara, IV., bls. 46 í neðanmálsgr. Þau eru alls
eigi eptir J. S., heldur eptir núlifandi mann, sem
hefur í Andvara stafinn S sem höfundarmerki.
sæld íslands að láta undan, til þess, að
ríkisskipunin þurfi ekki að haggast, úr
þvi sem hún er nú! — Og hvað verð-
ur nú þessi ríkisskipun, þegar farið er að
gá beturað? Ekkert annað en stjórnar-
tildur, sem molnar jafnóðum og hrynur
rneira eða minna. I stjórn Islands sýn-
ir hún sig annaðhvort í mótstöðu gegn
frjálsri framför lands og þjóðar, eða í
drottnunarfýsn yfir þeim, sem eru minni
máttar, meðan þeir ekki hafa djörfung
eða ráðdeild til að neyta sín“ (Andvari
1874, bls. 137—38). Ritstj.
* *
*
Leiðrjetting. I annari athugasemd við
gr. T. G. í síðasta blaði hefur fallið úr
lína, sem gjörir villu. Niðurlag athuga-
semdarinnar á að vera svo: „en hitt er
ekkert þrek hjá T. G., að berjast í skjóli
hinnar voldugu dönsku stjórnar gegn
þeim, sem eru „minni máttar“, eins og
hann sjálfur kallar, gegn fátækri þjóð,
sem hefur hvorki vald nje vilja til að
láta" o. s. frv.
Til frjettaritara Dagblaðsins,
Jeg hef nýlega sjeð brjef í Dagblaðinu
29. júlí, þar sem frjettaritarinn hjer í Kvík
uppnefnir mig og kallar „hinn litia pro-
kurator“, segir, að jeg hafl skrifað „smán-
andi greinar um hina dönsku l>jóð“, er
staðið bafi í Þjóðólfi, að jeg sje frjettarit-
ari Morgunblaðsins og fer um það ýmsum
óvirðulegum orðum. Meðal annars segir
liann um mig: „Jeg lief mörgum sinn-
um áður gripiö hann í ranghermi (faktiske
Unöjagtigheder), að jeg ekki segi beinum
ósannindiun“.
Jeg hef engan tíma til að vera að fást
við persónulegar deilur við frjettaritarann,
en jeg vona samt, að liann taki þeusi
orð sín aptur, ef liann er „vandaður mað-
ur“, því að þau eiga sjer engan stað, og
sjerstaklega verð jeg að segja honum, að
hann þarf ekkert. að reiðast við mig út
af því, sem hefur staðið í brjefum til
Morgunblaðsins; mjer hefði aldrei dottið í
hug, að segja sumt, sem í brjcfunum hef-
ur staðið. í Morgunblaðinu hefur t. a. m.
rjúpnafrumvarpið verið spottað miskunar-
laust, en jeg man ekki betur, en að jeg
greiddi allt af atkvæði með því í neðri
deild, af því, að jeg skoðaði það scm frið-
unarlög fyrir rjúpur, þótt það væri í nokk-
uð undarlegu formi, og gæti mjer því ekki
til hugar komið, að spotta það; en líkt
er um fleira í þessum brjefum. Mjer er
auðvitað hálfvegis ilia við, að frjettarit-
arinn útmáli mig sem eldrauðan fant í
Dagblaðinu, en ef hann endilega vill gjöra
það, þá vil jeg mælast til þess, að liann
reyni að flnna það út úr því, sem jeg