Þjóðólfur - 15.11.1889, Blaðsíða 3

211
Jón sál. var vel efnum búinn, enda var hann góð-
gjörðasamur og gestrisinn; nágranni var hann hinn
besti, hjálpsamur og friðsamur. Hreppsstjórn hafði
hann á hendi um nokkur ár. Hann var kvæntur
Guðrúnu Kolbeinsdóttur, sem nú lifir hann ásamt
5 efnilegum og uppkomnum börnum“.
Gladstone lieima hjá sjer. Búgarður GUad-
stones heitir Hawarden og er eitthvert hið feg-
ursta köfðingjasetur á öllu Bnglandi. Þeir, sc;u
fyrsta sinn koma þangað, dást einkum að skemmti-
skóginum, sem þar er, bæði fyrir stærðar og feg-
urðar sakir. Gladstone hefur búið þar síðan hann
kvæntist 1839: tengdaf'aðir hans, Stcphen Glynne,
átti Haivarden, og bjuggu þeir tengdafeðgarnir þar
saman meðan Stephen Glynne lifði. — Þeim tíma,
sem Gladstone hefur haft afgangs frá opinberum
störfum, hefur hann að mestu varið til vísindaiðkana,
enda á hann eittkvert hið besta bókasafn, sem
nokkur einstakur rnaður á á Englandi. Sumir
segja, að i því sjeu 15000 bindi, aðrir langt yfir
20000. Hann lánar hækurnar til hvers, sem vill
í hjeraðinu í kring, öldungis ókeypis, menn geta
fengið hvaða bók, sem menn vilja, og þurfa ekki
annað en skilja eptir viðurkenningu fyrir bókarlán-
inu. Áður máttu inenn halda bókunum svo lengi,
sem þeir vildu, en þetta var misbrúkað mjög, svo
að nú mega menn ekki kalda þeim lengur en einn
mánuð. — Bóklestur Gladstones er alleinkennileg-
ur. Venjulega hefur hann fyrir framan sig þrjár
bækur opnar í einu, sem liann skiptir stöðugt um,
og lýkur við allar bækurnar á samá tima. Þetta
gerir hann af þvi, að honum hættir við að sökkva
sjer niður í eitt einstakt efni og gleyma öllu öðru,
ef hann hefur ekki fleira undir i einu. Þetta
kvað stundum hafa orðið honum bagalegt; 1880 t.
d. sökkti hann sjer svo mjög niður í austræna mál-
ið, að hann átti mjög erfitt með að hugsa nokkuð
uð um írland. Nú aptur á möti getur hann varla
um annað hugsað en irska málið. — Hann kvart-
ar um, að sjer sje farið að förlast minni, sem ekki
væri fnrða, þar sem hann verður áttræður 29. næsta
mánaðar, en kunnugir menn segja þó, að hann hafi
| enn ótrúlegt minni. — Hinn gamli stjórnvitringur
| eða hinn „mikli, gamli maður“, sem Gladstone er
| kallaður, lifir mjög reglulegu lífi; hann fer á fæt-
i ur kl. 7 á morgnana; kl. 8 fer hann í kirkjn eða
j gengur kippkorn sjer til hressingar; þegar hann er
kominn heim, sest hann í bókasafn sitt og er þar
allan fyrri hluta dagsins við bóklestur eða brjefa-
skriptir. því að hann stendur i bijefaviðskiptum
við ákaflega marga. Seinni hluta dagsins ekur
hann eða gengur langan veg heiman að frá sjer.
Kl. 8 um kveldið borðar hann og kl. 10 fer hann
að hátta. — Á Englandi er það altítt, að miklir
menn, sem eru mótstöðumenn i opinberum málum,
eru vinir þar fyrir utan. Áð vísu umgengust þeir
Gladstone og Beaconsfield ekki mikið hvor annan,
en Gladstone talaði jafnan með virðingu og aðdá-
un um sinn mikla keppinaut, og sama á sjer stað
um Salishury, hinn núverandi mótstöðumann hans.
Fyrirspurn. Hefur leiguliði á jörð ekki for-
gangsrjett til makaskipta á ábúðarjörð sinni á sama
hátt og hann hefur forgangsrjett til að kaupa
hana ? — Svar : Það er mjög hæpið eptir tilsk.
18. júni 1723, enda mundi slikt optast verða þýð-
ingarlaust, þvi að landsdrottinn gæti ávallt sagt,
að hann vildi ekki þá jörð, sem leiguliði hefði á
boðstólum fyrir ábúðarjörð sína.
Auglýsingar.
1 samfeldu máll meö smáletri kosta 2 a. (þakkaráv. 3 a.)
hvert orð 15 stafa frekast; með öðru letri eða setning,
1 kr. fyrir þumlung dálks-lengdar Borgun út 1 hönd.
Gullhringur hefur fundist á götu í bænum; eig-
andinn getur vitjað hans hjá finnandanum gegn
sanngjörnum fundarlaunum og borgun fyrir þessa
auglýsingu. Ritstj. visar á finnandann. 485
Ein eða tvœr vinnukonur geta fengið
vist með góðum kjörum á næstkomandi vori á góðu
heimili i Árnessýslu. Ritstj. vísar á staðinn. 486
Jörð á Álptanesi, sem gefur af sjer 2 kýrgrös,
fæst til kaups og ábúðar í næstu fardögum. Rit-
stjóri visar á seljandann. 487
Lcirljós hryssa, 9 vetra, afrökuð i vor, al-
járnuð, með mark: tvístýft aptan hægra, standfj.
framan vinstra, hvarf á næstliðnum liaustlestum
frá Bráðræði við Reykjavik; er finnandi beðinn að
koma henni til skila annaðhvort að Miðdal í Mos-
fellssveit eða að Kervatnsstöðum í Biskupstungum.
21. nóv. 1889. 488
Fortepiano óskast til láns vetrarlangt.
Beued. Kristjánsson. 489
Leiðarvísir til lífsábyrgðar fæst ókeypis
hjá ritstjórunum og hjá dr. med. Jónassen, sem
einnig gefur þeim, sem vilja tryggja lif sitt, allar
nauðsyniegar upplýsiugar. 499
Stiulentafjelagsfundur íaugardag (16. þ.
m.). Upplestur. 500
176
minn á“ ; varó hún þá mjög hrædd og skellti lokinu
hið fljótasta í lás. *
Graldra-Leifi var mjög handgenginn liuldufólki; eink-
um er sagt, að hann hafi verið í miklu viníengi við
lmldukonu eina, er bjó í sjávarkletti nokkrum, líklega
skammt frá Garðsstöðum; fræddi hún liann um marga
hluti, og kenndi honum ýms ráð, er honum urðu opt
að miklu liði. Þegar hann vildi finna vinkonu sína,
gekk liann fram á klettinn og kvað vísu þessa,-
„Út er hún við eyjur blár,
eg er sestur að dröngum,
blóininn fagur kvenna klár,
kalla’ eg löngum,
kalla’ eg til hennar löngum“.**
Opnaðist þá kletturinn og huldukonan kom fram,
og settist á tal við Galdra-Leifa, en að skilnaði lagði
hún hendur um liáls honum og minntist við hann og
hvarf svo í klettinn. Stunduni gekk Leifi í klettinn
með henni, og var þar hjá henni jafnvel lieilar nætur.
í kvæði einu, sem til er eptir Galdra-Leifa og
„Skriptar minning“ heitir, talar hann mjög kunnuglega
um huldufólkið; kvæði þetta er um uppruna mannkyns-
ins og huldufólksins, og um eðli þess og lifnaðarhætti,
um Móses lögmál, burtförina úr Egyptalandi, um Krist,
*) ísl. þjóðsögur, I, 523. — **) Eptir þessari sögn, lítur jafn-
vel svo út, sem Galdra-Leifi eigi að vera höfundur vísunnar. Þessa
3ögn heyrði jeg norður í Jökulfjörðum.
173
Fyrri liluta æfi sinnar átti Galdra-Leifi ekkert stöð-
ugt heimili; fór hann þá milli vina sinna og kunningja
og var honum hvervetna tekið sem höfðingja, enda reynd-
ist hann hin mesta bjargvættur manna í því, að kveða
niður drauga og sigra ýmsar óvættir. Gjörðist. hann
nafnkunnur um land allt fyrir ákvæðaskáldskap og fjöl-
kynngi. Espólín segir í Árb. V, 126: „tóku margir
menn miög at leggia trúnad á galdra oc forneskiu í
þann tíma; var sá madr uppi (1611) á Vestfiörduui er
nafnkendr var ærit, Þorleifr, er kallaðr var Galdra-
Leifi, E>órðarson“.
Þegar fram liðu stundir giptist Galdra-Leifi; kona
hans hjet Guðrún, eptir því sem Gísli Konráðsson og Snók-
dalín segja, en Steingr. biskup nefnir hana Guðvivu, og
sum munnmæli nefna hanaGróu. Settist Leifi þá að vest-
ur í ísafjarðarsýslu, og var þar til dauðadags (1647);
mun haun aila tíð eða lengstum hafa búið á bæ þeim,
er á Garðsstöðum heitir; það er örskammt frá Ögri, svo
að túnin liggja saman á bæjunum.
Um þær mundir, er Galdra-Leifi þjó á Garðsstöð-
um, bjó Ari Magnússon í Ögri, er jafnan var kallaður
Ari bóndi, hann var sonur Magnúsar prúða, bróðurJóns
lögmanns og þeirra bræðra, en móðir hans var Ragn-
heiður, dóttir Eggerts Hannessonar á Bæ á Rauðasandi.
Ari bóndi var því af hinum göfugustu og ríkustu ætt-