Þjóðólfur - 21.03.1890, Blaðsíða 3

Þjóðólfur - 21.03.1890, Blaðsíða 3
51 rétt í nokkrum af aðfinningum sínum. Hann nefnir sem villur hjá mér: minnjiMf, (fyrir mænjút), prú- vœd (fyrir: próí’œá), rcsíárant (fyrir: resfórant, ekki: resforant, eins og hann segir). Þetta er ekki rétt hjá mér; en af [ivi hér er að eins um áherzlulaus- ar samstöfur að ræða, gera villurnar ógnar-lítinn haga í rauninni. En það er það sama: rétt er rétt fyrir því. Sama er að segja um prónánsyeisjan (fyr- ir: prónonnsyeísjon); en þar hefði hann átt að geta þess, að ég hefi' og stafað enska orðið skakt: pro- nounciation fyrir: pronunciation (og þar af fram- hurðarvillan). Enn fremr nefnir hann feisjon (fyr- ir: fássjon — fassjon hjá honum er líka rangt); envæ (fyrir: ennvi — envi hjá honum er ekki heldr rétt)1; pamm (fyrir: pam). Þetta kannast ég fús- lega við, að eru villur hjá mér og þær eru lakari en hinar fyr nefndu, af því hér er um áherzlu-sam- stöfur að gera. Dúbbel og kúppel, sem hann nefn- ir, er leiðrétt í nýju útgáfunni hjá mér. Blodd, sem hann finnr að, er að minsta kosti eins rétt, eins og blödd hjá honum; hljóðið er hvorki o né ö, heldr þar á milli, einmitt það hljóð, sem ég h'efi annars táknað með 0; i nýju útg. er þetta og rétt hjá mér: blodd. Bössjel, sem hann eignar mér, er ekki til i Vestrfara-túlkinum; þar stendr: bossjel (sem líka er rangt); bússjel vill hann bera fram; bússjel væri réttust táknun; ú-hljóðið er sama sem í ful, book/ En hér með er upptalið það sem ég get kannazt við að rétt sé af aðfinningum hans, enda er það meiri hlutinn. Sumt af þessu hefi ég þegar leiðrétt i nýju útgáfunni. Eg ber haunch fram honsj, og hefi aldrei heyrt annan framburð á því orði, og svo bera flestir orðbókarhöfundar enskir fram (t. d. Collins orðbækr, Stormouth, Ogilvie o. fl., 0. fl.). Reyndar sé ég að Wehster vill bera fram hansj, eins og J. St., en mér er óhætt að fullyrða, að sá framb. er miklu fátíðari. Wound ber ég fram wánd; ég hefi heyrt framburðinn wúnd líka, sem J. St. vill hafa; en ekki hefir hann Webster með sér i þvi og ekki Walker heldr. Webster segir í sinni stóru orðbók: „Walker fordæmir framburð- inn wúnd (woond) og kallar hann sérvizkulcga ný- breytni“ (a capricious novelty). Mayor ber ég fram meijor eða raejor, og hefi aldrei heyrt það öðruvísi framborið, og er það þó orð, sem maðr heyrir dag- lega. Framburð Jóns áþvíorði: mér hefi ég aldr- ei heyrt, og i engri framburðar-orðbók fundið. Þýðingin á far „lengra“ (á 63. bls.) i Vf.-T. er blátt áfram mér ðskiljanlegt hugsunarleysi, enda er það leiðrétt i nýju útg. (bls. 64). — I ought to huy er alveg rétt þýtt hjá mér; en hitt er satt, að það getr líka þýtt: ég ætti (ought er bæði nú- tíð og þátíð). I am to buy getr líka þýtt það sama, og það getr líka þýtt: ég ætla að kaupa. Hvað hr. J. St. þykir að þvi að þýða sagnirnar: shall og will með skulu og vilja, skil ég ekki. Þær þýða i sjálfu sér ekkert annað. Að ég í Vestrfara-túlkinum læt bera f i enda samstöfu eftir raddstaf fram sem v er ekki af van- kunnáttu minni (ég hefi varað við því í Ensku- uámsbók 1883), en blátt áfram af því, að ég áleit það praktískara, þótt það sé ekki rétt, heldr en að trufla alþýðumenn með lýsing á, að það ætti að heyrast f-hljóðið, þvi að táknun eintómri varð ei við komið (inenn mundu lesa nœf eins °S nœv, nema breyttr stafr væri hafðr. Slíkt Kenning hans um að bera fram sítl, lœklí 0. s. frv. W ekkl rétt eftir mínu eyra. Eétt er: sitti. læklio. s. frv. gerir heldr ekkert til þeim sem vill læra að gera sig skiljanlegan. Loks á að bregða fyrir hjá mér óenskum setn- ingum, t. d.: „Were you in England already?“ — „Never yet“. Jón St. vill segja þetta öðruvísi og enskulegar. Hann virðist ætla, að ég hafi búið þessar setningar til, og þvi sé þær svo ó-enskuleg- ar. Ég hefi nú sjálfsagt ekki svo „fínt eyra“ fyrir því enskulega, að ég geti dæmt eins vel um þetta og hann. En eftir mig eru setningarnar ekki. Þær eru orðrétt teknar úr kenslubók í ensku eptir enskan mann, sem ofan í kaupið var alla æfi kennari í sínu móðurmáli (ensku); reyndar ól hann mikið af aldri sínum erlendis, og hefir kannske verið farinn að týna móðurmálinu manntetrið! Ég hefi ekki skrifað þessar athugasemdir af neinni kappgirni: mér dettr ekki i hug annað en að kann- ast við það, sem rétt er að mínu viti i aðfinning- um hr. J. St.; en ég þykist og að eins gera rétt í, að vísa aftr því, sem rangt er eða ástæðulaust í þeim. Að bók G. Z. sé betri skólabók, heldr en bækr okkar Halldórs, sem ekki eru til þess ætlaðar, væri einfaldlegt af mér að bera brigður á. Og þð held ég, að hún hefði verið engu óvisindalegri né lakari skólabók, þótt hann hefði notað einfalda stafi, sem til eru, til að tákna hljóðin, í stað þess að vera að apa það eftir útlendum fónetiskum bókum, sem alveg var óþarft (a á höfði, sh 0. fi.). Það gerir bara hljóðtáknanirnar torkennilegri, en gerir ekk- ert gagn. En fyrir alþýðumenn, sem hafa kost á tilsögn kennara, er Halldórs bók margfalt aðgengilegri og praktískari, þrátt fyrir ekki allfáar framburðarvill- ur. Hún, einkanlega 2. útg. af stærri bókinni hans, eru að mínu viti praktískustu bækrnar fyrir slíka menn; en kennara þarf sá að hafa, sem vill hafa þeirra full not. Fyrir þá, sem enga tilsögn hafa, er ég aftr sann- færðr um að Vestrfara-túlkrinn er lang-hentugastr, og satt að segja eina bókin, sem alþýðumenn geta haft full not af án tilsagnar. Og Vestrfara-túlkr- inn er eini enski túlkrinn, sem enn er til á íslenzku, eina bókin, sem maðr, sem ekkert kann, getr grip- ið til, ef hann á örstuttum tima eða nærri fyrir- varalaust þarf að bjarga sér. Sérstaklega er hann sniðinn handa ferðamönnum, vestrförum 0. s. frv. Til þess er haDn ætlaðr, og til þess vona ég hann sé allvel lagaðr — síðari útgáfan auðvitað enn betr en in fyrri. Eeykjavlk, 8. marz 1890. Jcrn Olafsson. ---■oyeofcMc- Póstskipið Laura, sem átti að koma hingað 14. þ. m., kom ekki fyr en aðfara- nótt 19. og með því konsúll Guðbr. Finn- bogasen, kaupmennirnir Guðmundur ís- leifsson á Háeyri og Guðm. Ottesen á Akranesi, Páll Torfason frá Flateyri og einn íslendingur írá Ameríku, Oddur Sig- urðsson. Að Laura kom svona seint, 5 dögum á eptir áætlun, kom auðvitað mest af slæp- ingi í Færeyjum, eins og vant er; þar var hún 8 daga í þessari ferð. Þegar hún svo lóks kom hingað, fór hún þegar vestur að Flateyri við Önundarfjörð með norskan hvalveiðamann og hyski hans, án þess að nokkru af vörum væri skipað hjer upp áður. Þessi aðferð og þessi ferð vest- ur er allsendis óleyfileg eptir ferðaáætlun skipsins; það er ekki í fyrsta skipti sem íslendingar verða að sæta gjörræði af hálfu danska gufuskipafjelagsins, og er illt að líða slíkt bótalaust ár eptir ár. ííý lög'. í viðbót við þau 19 lög frá síðasta þingi, sem áður voru staðfest af konungi (sbr. 6. tbl. Þjóðólfs þ. á.), voru staðfest 24. jan.: 20. Lög um meðgjöf með óskilgetnum börnum og fl. En 7. febr. voru staðfest: 21. Lög um vexti. 22. Lög um viðauka við lög um vegi 10. nóv. 1887. 23. Lög um breyting á lögum um sveit- arstyrk og fúlgu. Yerslunarfrjettir og fl. frá Khöfn 28. febr. Vörur, sem komu frá íslandi með Lauru seinast seldust: haustull hvít 68 a., mislit 52 a. pundið. Stór saltfishur besta tegund 50 kr. lakari 34 kr. og lakastur 28 kr., smáflskur bestur 35 kr., lakari 34 kr., lakasti 24 kr.; ýsa 26 kr., 24 kr. og 12 kr. Hjer eru óseld um 400 skppd af ýsu, sem er haldið í 30—28 kr. en boðið í það 25—24 kr. Af œðardún er óselt um 18000 pd., sem boðinn er á 12—10 kr. pd. — Af sund- möqum óselt um 20,000 pd. og haldið í 40 a. pd. í Noregi kominn góður fiskafli; til 22. febr. alls fiskast þar 34/10 milljón, ogsagt er, að fiskurinn sje stór og feitur; mikill fiskur fyrir, en veðrið hingað til storma- samt og óhagstætt. í Englandi voru gefin 14J/2 pd. sterl. fyrir smálestina af smáfiski og 11 pd. st. fyrir ýsu. Embaattisprúíi í læknisfræði við há- skólann í Khöfn hefir nýlega lokið landi vor Huðmundur Magnússon frá Holti á Ásum í Húnavatnssýslu með mjög hárri 1. einkunn; hann er nú undirlæknir í St. Johannes-spítala. Carr, sendiherra Bandafylkjanna í Khöfn kvað ætla hingað til lands í sum- ar. Anderson, sá er áður var sendiherra í Khöfn er nú orðinn „commercial travdleru (verslunarferðalangur) fyrir þorskalýsis- verslun í Ameríku. Influeiiza, veiki sú sem gengið hefur um álfu vora og víðar í vetur, er nú komin til Færeyja, og eru margir að spá að hún muni hingað koma.

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.