Þjóðólfur - 20.02.1891, Blaðsíða 2

34
„barni, skal hann bera sig saman við
„sóknarnefndina um það, hvort beita eigi
„við hlutaðeigendur ákvæðum laga um
„uppfræðiiig barna í skript og reikningi,
„dags. 9. jan. 1880, 4. gr.“
Um afleiðingar prófs þessa hef jeg sömu
von og brjefritarinn.
En frásögn hans um meðferð fundarins á
niðurlagning kirknanna í Sjávarborg, Höfða
og Miklabæ í Óslandshlíð getur villt ó-
kunnuga, og þess vegna rlta jeg einkum
línur þessar. Hann segir: „þó var sam-
þykkt viðvíkjaudi Sjávarborgarkirkju, að
„heppilegt11 eða æskilegt11 (jeg vissi ekki.
livort varð ofan á) væri, að sjóður henn-
ar legðist til þeirrar kirkju, er byggja
skal í liennar stað á Sauðárkrók11. En hjer
er hermt rangt frá; það var alls ekkert
borið upp til atkvæða um sjóð Sjávar-
borgarkirkiu, og því var eðlilega alls ekk-
ert samþykkt um hann á fundinum, held-
ur sjálía kirkjuna. Hr. Egilsson í Eeykja-
vík, umboðsmaður eiganda Sjávarborgar,
hr. grossera Muus í Kaupmannahöfn, hafði
reynst tregur í svörum við Sjávarborgar-
söfnuðinn, og 3. sept. var að eins það
kunnugt, að kirkjuflutningurinn sjálfur
var lionum ekki móti skapi, ef engum
sjóði þyrfti að svara með kirkjunni. En
nú mun sú skoðun vera hjer mjög almenn
hjá lögfræðingum, að fjárframlag með nið-
urlögðum óœncfa-kirkjum sje hreint og
beint samningsmál milli bændakirkjueig-
andans og safnaðarins, og 7. gr. laga 22.
maí þ. á. frá þingi og stjórn styrkir mjög
þessa skoðun, sem og aðferðin við bænda-
kirknaniðurlagning hingað til. Hitt er
annað mál, að það er opt sjáanlegur hag-
ur fyrir bónda, að losast við hrörlega og
tekjulitla kirkju, þannig, að hann leggi
fram meira eða minna fje með henni
í eitt skipti fyrir öll, m. m., eins og það
einnig er sómi hans, að farast vel við
sóknarfólkið, sem lengi hefur borgað kirkju-
gjöld, og því hefur eðlilegan rjett til, að
fá fje framlagt til kirkju sinnar, þótt á
öðrum stað sje. Á þessari sanngirniskröfu
byggði minni hlutinn á hjeraðsfundinum,
þegar ræða var um niðurlagning Höfða-
og Miklabæjarkirkju. En meiri hlutinn
byggði á skoðun lögfræðinganna, er fyr
nefnda jeg, og þó, að jeg ætla, einkum á
eindregnum vilja hlutaðeigandi safnaða, er
komið hafði skýrt fram með nær allra
búenda undirskriptum. Meiri hlutanum
mun hafa fundist gjörræði næst, að gefa
atkvæði beint ofan í eindreginn vilja safn-
aðanna, þar eð það var lögmæti, sem þeir
báðu um, og því mun fara fjarri, að nokk-
ur „skagfirsk regla11 hafi myndast, þótt
gefið væri atkvæði í þá átt, að bænda-
kirkjueigandi mætti „halda sjóði kirkjunn-
ar, ef hann vildi ekki góðfúslega láta liann
af hendi11. En auk þess var hjer ekki um
neinn sjóð að ræða á Miklabæ. Kirkjan
þar tapaði öllum sjóði sinum í þrotabúi
Friðriks sál. Níelssonar 1887, og núver-
andi eigandi eignaðist hana á uppboði í
þeirri trú, að liann fengi sjóðinn úr dán-
arbúinu, en skiptarjetturinn úrskurðaði 12.
nóv. 1888, að liann fengi ekkert af sjóðn-
um, af þvi að lög 12. april 1878, 83. gr. a.
ætti ekki við bændakirkjur. Samt sem
áður leggur eigandinn töluvert fje fram,
eins og sanngjarnt er, ef kirkjan verður
niðurlögð. Aptur á móti á Höfðakirkja
lítinn sjóð (rúml. 450 kr.), sem er víst það,
sem frjettaritarinn á við. En þar hagar
svo til, að sóknarfólkið af hinum fáu bæj-
um vill miklu heldur sækja kirkju að
Felli og að Hofi, og þar eru kirkjurnar á
báðum stöðum nógu stórar til að rúma hinn
aukna söfnuð, svo að nauðsyn hefur eigi
knúið söfnuðinn til, að fara þess á leit
við liinn heiðraða eiganda, hr. Chr. Hav-
steen, factor á Oddeyri, að fá sjóðinn.
Safnaðarfulltrúinn úr Höíðasókn, Konráð
hreppstjóri Jónsson í Bæ, lýsti þeirri skoð-
uu sinni yfir á fundinum, að hinir fáu
bændur í sókninni ættu að mega vera
frjálsir að því, að gera ekkert tilkall til
sjóðsins með kirkunni, þótt hún yrði lögð
niður, sem væri eindreginn vilji sóknar-
innar, ef sameining Hofsþinga gæti gengið
fram.
Þó að meiri hluti fundarins gæfi at-
kvæði með vilja áðurnefndra safnaða, mun
óvíða liaga svo til, að söfnuðir vilji sleppa
nje geti sleppt tilkalli til fjárframlags, þar
sem kirkja er lögð niður, og rjettarmeðvit-
und safnaðanna mun eigi heldur leyfa það.
Yiðvík, 23. des. 1890.
Zbfonías Hálldbrsson.
Áhrif ímyndunarinnar á heilsuna,
ímyndunin á mikinn þátt i að skapa
sjúkdóma og lækna þá. Það er ekki efa-
samt, að sá, sem mikið hugsar um sjúk-
dóma, verður auðveldlega sjúkur, eins og
sá, sem liugsar mikið um heilbrigði, á
hægra með að halda góðri heilsu. Það er
mikið hæft í máltækinu: „Eins og mað-
urinn hugsar, þannig er hann11.
Sjúkrahúslæknir einn segir frá tveim
dæmum, sem sýna þetta: Inn á sjúkra-
húsið kom maður nokkur, sem hafði slæma
meltingu. Sjúkdómur hans var svo einkenni-
legur, að hann líktist ekki nokkrum öðrum
meltingarsjúkdómi á sjúkrahúsinu. Sjúkl-
ingurinn var mjög ræðinn og talaði við
hina sjúklingana um sjúkdóm sinn og
sjúkdóm þeirra. Áður en hálfur mánuður
var liðinn, voru milli 10 og 20, sem hjeldu,
að þeir hefðu fengið sama sjúkdóm, sem
hann, og heimtuðu sömu meðul og lækn-
ingaraðferð, sem liöfð var við hann. Það
kom upp reglalegur faraldur af þessum
sjúkdómi á sjúkrahúsinu.
Hitt dæmið er þetta: Kristín hafði
verið lasin nokkra daga. Á hverjum
morgni, þegar hún var komin á fætur,
tók móðir hennar til máls: „Hvernig
líður þjer? Hvernig ertu í bakinu? Hef-
urðu enn verk undir síðunni, barnið mitt?11
Og þannig hjelt hún áfram með ótal spurn-
ingar í heila viku, þangað til Kristín var
reglulega farin að veita eptirtekt stingjum
eða öðru smávegis, sem hún hafði að eins
fundið til fyrsta daginn. Svo kemur lækn-
irinn, sem með miklum alvörusvip tekur
á lífæðinni, lítur á tunguna og spyr vesl-
ings Kristínu ótal spurningum, eins og
móðir hennar liafði áður gert. Og svo
var Kristín sjúk, miklu sjúkari en liún
þurfti að vera.
Læknirinn, sem áður var nefndur, endar
grein sina með þessum orðum: „Einnig
vjer læknar eigum mikinn þátt í að auka
eða koma sjúkdómum af stað með þeirri
aðferð, sem vjer við höfum við rannsókn
sjúklinganna. Vjer komum inn hjá þeim
óþægilegum liugsunum og ímyndunum um
sjúkdóm þeirra, í staðinn fyrir að leiða
athygli þeirra frá því, sem er vont, eink-
um þegar það er þýðingarlítið smáatriði,
sem opt getur átt sjer stað.
(„Sundhedsbladet").
Úr Flóamim 9. febr.: „Nú er ekki
frá ueiuum náttúrunnar afbrigðum að
skýra, allt gengur sama gamla maskínu-
ganginn; veðráttan er eina tilbreytingin á
öllu lífi; einn daginn er rigning, menn og
skepnur verða holdvotar og flestir kofar
hripleka; annan daginn er frost ofurlítið;
það skænir yfir pollana og allt, sem lifir,
andar ljettara, hrossin fara að naga sinu-
þúf'nukollana og sauðfjeð viðrar sig; en
loptið er óhreint; það fer að snjóa, lielst
úr útsuðri eða landnorðri; en það stendur
sjaldan lengi; óðara er kominn bleytu-
slettingur af landsuðri með krapajeljum úr