Þjóðólfur - 18.03.1891, Blaðsíða 2

50
er aðalatriðið við þær, hvort ganga skuli
í nánara samband við Bandaríkin. Æðsti
ráðgjafi hefur brugðið mótstöðumönnum
sínum um landráð o. s. frv.
í Oporto varð uppreist í janúar; vildu
ílppreistarmenn koma á þjóðveldi, en upp-
reistin var þegar sefuð og fjellu um 100
manns.
Englendingar hafa átt orustu við Osman
Digma við Tokar og unnu mikinn sigur.
Ýmsir íinnskir ráðlierrar hafa sagt
af sjer vegna þess, að jarl hafði sagt, að
vilji keisara væri lög.
Fundist liefur í British Museum á
egypskum papyrus handrit af riti eptir
Aristoteles um stjórnarskipun Aþenuborg-
ar, merkisrit; þykir öllum hin mesta furða,
að það fannst, og búast við, að fleira
finnist.
Hjúin gjöra garðinn frægan.
(Niðurl.). Undarlegt finnst oss það,
hvað lítið höfundur greinarinnar í ísa-
fold minnist á kvennfólkið, því þar
sem hann talar um hjú, virðist oss
sem hann viðast hvar, eigi við vinnu-
menn einungis, oss finnst þó sannarlega
nauðsyn á, að eitthvað sje gjört til þess
að bæta kjör vinnukvennanna, en þótt
vistarbandið væri leyst, sjáum vjer ekki
að það hefði verulega bætandi áhrif á
kjör þeirra, þó að þær af öðrum ás|æð-
um, hefðu meiri hvöt en vinnumenn til
þess að nota það.
Ekki mun það orsökin til ójafnaðar
þess, er kvennfólkinu er gjör, að það sje
almennt álitið ónauðsynlegri hjú, en vinn-
umenn, heldur hitt, að þeir sjeu svo mikl-
um mun arðsamari, en þó karlmenn hafi
það framyfir kvennfólkið, að þeir róa
og sjeu ef til vill afkastameiri til slit-
verka, mun það þó ekki óalmennt við
landvinnu, að kvennmaðurinn skili engu
minna verki að kveldi, en karlmaðurinn,
og þar sem sá ósiður er, að ætla kvenn-
fólki eingöngu skepnuhirðing á vetrar-
vertíð, sem víða er á Suðurlandi, hafa
margar þeirra leyst það engu ver af hend i,
en þó karlmaður hefði verið, og svo er
það almennt venja, að þótt kvennmaður-
inn, sem fylgir vinnumanninum út og
inn að verki, hafi það svo í uppbót, að
þjóna bæði sjer og honum, einmitt þann»
tíma, sem vinnumaðurinn hvílir sig, eða
eru engin störf ætluð, og mörg stund er
það, auk helgidaga, sem vinnumenn hafa
efgangs störfum sínum, sem þeir gætu
■notað sjer til menntunar, sem kvennfólk-
ið hefur enga, og víða er það álitið sem
einhver náðarveiting, þegar vinnukonan
fær að fara til kirkjn, og ekki mun það
víða, að stuðlað sje mikið til þess, að
kvennfólk í þeirri stöðu njóti nokkurr-
ar menntunar. En svo kemur nú kaup-
gjaldið; varla þykir það vistgengur karl-
maður, ef hann ekki fær 60—100 kr. í
kaup, auk einhverra fata, sem kölluð eru
skylduföt, og nokkurra kinda fóður, ef
í sveit er,1 eða þá hálfan hlut sinn um
vetrarvertíð, og fria viku í slætti, en
hvað fær svo kvennfólkið? Og í hverj-
um munum er því goldið? Víðast mun
vera talað um eitthvert krónutal, og ætl-
um vjer það almennast vera 30 krónur
í fatnaði, sem það svo auðvitað slítur í
þarfir húsbóndans, eða það fær þetta
krónutal út úr búð í reikning húsbónd-
ans, en niðurstaðan verður sama, það
verður að verja því sjer til fatnaðar.
Oss finnst því sannleikurinn vera sá, að
almennast fái vinnukonur ekkert kaup,
og þóað nokkrar undantekningar kunni
nú að finnast i þessu, þá er það víst, að
enginn jöfnuður er á kjörum þeirra, og
vinnumannanna, ekkert tillit tekið til
þess, þótt vinnukonan vinni engu minna
gagn húsbændum sinum en vinnumað-
urinn; kvennf'ólkið er því stærsta rang-
læti beitt, sem brýn nauðsyn er á að sje
lagað, að bætt sjeu kjör þess; en ekki
sjáum vjer það, að með leysing vistar-
bandsins verði þau bætt, því allt mundi
verða með sínu gamla lagi fyrir það,
sömu reglu fyigt, að kvennfólkið taki
hálfan hlut, þar sem karlmenn taka heilan,
hvað kaupgjaldið snertir, bg það þegar
best er.
Vjer skulum nú ekki fara fleirum orð-
um um þetta mál að sinni, en treystum
því, að fleiri verði til þess, að láta skoð-
un sína opinberlega í ljósi um það, og
skorum vjer á alla hugsandi menn að
taka það til íhugunar, því það er sann-
arlega þess vert; vjer erum sannfærðir
um það, að ef vjér bætum kjör kvenn-
fólksins, svo að því gæfist betra tæki-
færi á að nota og auka hæfileika sína,
vendist á að hafa einhverja fjármuni
handa á milli og yfir að ráða mundi
kvennfólkinu lærast, að s.tjórna fje sínu,
1) Yjer höfurn fyr talað um kaup vinnumauna
við sjó.
engu ver en karlmönnunum, og það yrði
sannarlega þjóðinui til meiri framfara
og sóma, en þó vistarbandið væri leyst.
S.
Póstsltipið Laura kom hingað aðfara-
nótt hins 16. þ. m. frá Khöfn og með
því kaupmaður Gfuðmundur Isleifsson á
Eyrarbakka, konsúll Gruðbr. Finnbogason,
konsúll W. G. Spenoe Paterson, stúdent
Þórður Jensson, kaupmaður W. Christen-
sen, verslunarm. Jón Laxdal og um 40
hvalveiðamenn.
íslaust eða íslítið var nú orðið í Eyrar-
sundi, og komst póstskipið hindrunarlaust
til Hafnar í síðustu ferð og þaðan í þess-
ari ferð.
Spánarfiskur frá Faxaflóa siðastliðið
sumar hefur reynst illa verkaður og ó-
vandaður. Danski konsúllinn í Bilbao
hefur skrifað um það stjórninni í Dan-
mörku, lætur mjög illa af fiskinum, segir
meðal annars, að fiskurinn sje blakkur
og ósljettur og geymist ekki; talar um
hve áriðandi sje að vanda betur verkun-
ina eptirleiðis, því að Frakkar muni með
sinni miklu samkeppni útrýma Faxaflóa-
fiski af markaðinum, ef verkunin verði
ekki vönduð betur, og ætti þetta sann-
arlega að vera hvöt fyrir menn að gjöra
allt, sem i þeirra valdi stendur, til þess að
þessi vara verði sem best verkuð framvegis.
Hafnarmálið milli Eyrarhakkakaup-
mannanna hefur nýlega verið dæmt í
hæstarjetti; Lefolii kaupmaður, sem tap-
aði þvi fyrir undir- og yfirdómi, vann
það í hæstarjetti, og mun flestum þykja
það undarleg málalok.
Skuld landssjóðs við ríkissjóð er nú
komin niður i 144000 kr., og hefur þann-
ig síðastliðið ár minnkað um 118000 kr.
og á 2 árunum siðustu um 332000 kr.,
sem meðal annars sýnir ljóslega vitleys-
ur Eiríks Magnússonar.
Bóla hefur gengið i f. m. í Khöfn, en þó
ekki skæð.
Dr. Finnur Jónsson háskólakennari
í Khöfn hefur verið kosinn í fornrita-
nefnd Fornfræðafjelagsins í stað Konráðs
heitins Gíslasonar. Dr. Finnur hjelt
minningarræðu um Konráð Gislason i Forn-
fræðafjelaginu. Fyrirlestur hefur hann
og nýlega haidiðí því um Eddukvæðin.
Bitstjórn Löghergs. Jón Ólafsson í
Winnipeg tók við byrjun þessa árs einn
við ritstjórn Lögbergs, en Einar Hjör-