Þjóðólfur - 06.05.1892, Blaðsíða 1

Kemur út íl föstudöR-
tm — Ver9 árg. (60 arba)
4 kr. arlendis 5 br. —
Borgist fyrir 15. jáli.
ÞJÓÐÓLFUR
Cppsögn skrifleg, bundin
viö áramót, ógild nema
komi til útgefanda fyrir 1.
október.
XLIV. árg. Ileykjavík, föstxidaginn 6. maí 1892. Nr. 22.
Útlendar fréttir.
Iíhöfn 21. apríl 1892.
Stjórnféndur (anarkistar) halda upptekn-
um hætti og reyna að eyða og drepa eptir
megni. Þeir sendu lögreglustjóra einum í
París öskjur, er í rauninni var morðvél,
gerð af hinum mesta hagleik, en ekki
varð þó neitt af tilrauninni, því að menn
sáu skjótt, hvað vera mundi. Svo bar til
hinn 4. april, að tveir menn stóðu fyrir
dyrum þinghúss Spánverja í Madrid og
biðu þar þangað til formaður þingsins var
kominn inn. Þeir héldu á bögglum, er
voru í iögun sem flöskur, og ætiuðu inn á
eptir formanninum, en þá komu lögreglu-
þjónar og tóku þá. En skjal eitt höfðu
þeir að varðveita, þar sem skráð var að-
ferð við ýmsar sprengitilraunir og hversu
þeim skyldi haga. Það átti að sprengja
þinghúsið, ráðhúsið, dómhöllina, herráðs-
höllina og fjárstofuna (bankann). Konungs-
höllina átti að sprengja um messuna á
pálmasunnudag. En mannagreyin voru
teknir og gátu ekki lokið starfi sínu;
þó fannst undir stiga þingsalsins ein af
sprengidósunum þeirra. Það er haldið, að
franskir og spænskir stjórnféndur sé í sam-
kandi. Stjórnirnar rísa örðugar gegn þess-
nm óaldarflokki. Hefur Frakkastjórn skor-
að á spænsku stjórnina og stjórn Belgja,
að gera félag við sig í þessu máli. Fjöldi
hefur verið handsamaður bæði á Frakk-
landi og Spáni og í Berlín.
Vinnumenn ætla að safnast saman í
í París og víða annarstaðar til mótmæla
gegn auð og auðmönnum hinn 1. maí. Þá
á að gefa út í París blað, er flytja skal
kröfur þeirra í sömu röð, sem þær hafa
hirzt i. I Þýskalandi og víðar á að banna
þeim að ganga i stórflokkum um borgirn-
ar °g Þykir það hart. Af kolnemunum
ensku halda nokkrir verkfallinu enn
(90,000 í Durham) og því óséð enn, hve
fara muni. í Kaupmannahöfn hafa nokkr-
ir flokkar hætt vinnu, til að liækkað verði
kaupgjald, en hnífurinn stendur enn í
kúnni.
Koregur. Þaðan er engin stórtíðindi
að segja. Geta má þó þess, að Oftedal
þykist nú hafa setið nógu lengi í sekk og
ösku og vill nú fara að prédika lærdóm
sinn aptur. Líkar mönnumj; það illa og
þykir sumum hann halda áfram í tíma og
ótíma. Þess má og geta, að Georg Brandes,
hinn nafnkenndi bókfræðingur Dana hef-
ur haldið fyrirlestra um Sliakespeare í
Kristjaníu. Hafa margir merkir menn þar í
Iandi lialdið honum hátíð í Iíking við þá,
er honum var haldin í Kaupmannahöfn í
vetur. Yar honum þakkað fyrir 25 ára
vinnu í þarfir andans og í blöðunum var
talað um, að gera hann að háskólakenn-
ara í bókmenntum við háskólann í Kristj-
aníu. K. Moursund, sá er bezt gekk fram
í umboðsmannamálinu og var formaður
nefndar þeirrar, er stórþingið setti í mál-
ið, hefur ráðið sér bana. Hann var mála-
flutningsmaður og hafði farið illa með eitt-
hvert erfðamál. Hótuðu nú hægrimenn að
Jjósta því upp og þá réð liann af að skjóta
sig í þinghúsinu. Hann var duglegur
maður og frjálslyndur. Hinn sænski mál-
fræðingur Theodor Wisén, er var manna
bezt að sér í íslenzku, er nýdáinn.
ltxisslaiid. Þar helzt til tíðinda talið,
að ýmsir af ráðgjöfunum hafa verið sjúk-
ir og nú er annar elzti sonur keisarans
hættulega veikur. Drottningin er farin
austur til Kaukasus til að finna hann. —
Eldxxr kviknaði af núniugi rafmagnsþráð-
anna undir vetrarliöll keisarans, en eldur-
inn varð bráðum slökktur og skaðinn var
ekki mikill. Orð hefur leikið á því, að
keisarinn ætli í kynnisferð til Berlínar, en
ekki vita menn sönnur á því.
Ítalía. Nú hafa ítalir sætzt við Banda-
menn í Ameríku. Áður var missættí á
milli þeirra út af vígi nokkurra ítalskra
manna, er vegnir voru í New-Orleans í
fyrra. Ráðaneytið ítalska hefur orðið laust
í sessi eins og mörg önnur á þessum síð-
ustu tímum. Rudini færði konungi fyrir
skömmu lausnarbón allra ráðgjafanna. En
orsökin til þess var ósamlyndi meðal þeirra,
en ósamlyndið reis af fjármálum og þó
einkum aukning herkostnaðar. Konungur
bað Rudini að koma saman nýu ráðaneyti,
en það gengur seigt, af því að menn vilja
ekki taka þegjandi við skuldasúpinni, sem
mun vera meiri en menn vita.
Frakklanxl. Þar þykja biskupar og
klerkar eigi þjóðhollir og vilja þeir skara
eld að sinni köku. Biskup einn, Mende
að nafni, ritaði fyrir nokkru umburðar-
bréf til klerka sinna og þykir hann sýna
lýðveldinu litla virðing í bréfl þessu. Fyr-
ir því skoraði lýðvaldssinni einn, Jourdan,
á stjórnina að lægja ofsann í klerkum.
Dómsmálaráðgjafinn kvað Mende biskupi
mundi verða stefnt fyrír ríkisráðið út af
u mburðarbréfinu og kvað engum presti
það hlýða skyldu, að rísa mót lýðveldinu.
Þess var áður getið, að glímt var í kirkju,
en nú hefur verið barizt og djákni einn
verið særður. -— Norðanvert við Guinea-
flóann liggur land það, er Dahomey heitir.
Sá heitir Behanzin, er ræður þar riki.
Hann hefur orðið Frökkum svo kröfxxharð-
ur, að eigi þykir lengur við unandi. Yerða
þeir nú að sækja hann með vopnum eða
missa yfirráð yfir mörgum merkum bæjum
ella. Þingið hefur nú ráðið herför móti
konungi þessum, en ekki urðu menn á
eitt mál sáttir þar og þótti mörgum óráð.
Sögðu þeir hergöngur mundu verða Frökk-
um erfiðar í svo heitu landi og ferðina dýra.
Kváðu eigi vert að seilastmjög til landaí suð-
urálfu heims meðan öll norðxxrálfan stæði
hervædd og eigi væri útkljáð um Elsass
og Lothringen. Kváðu B. konungi hafa
verið sýnda helzt til mikla vægð í samn-
ingunum 1890. Þá var honum heitið
20,000 franka á ári móti því að hann
viðurkenndi yfirráð Frakka þar á strönd-
inni. Fé þessu hefur hann varið til her-
búnaðar og hefur nú 14,000 hermenn og
3000 skjaldmeyjar. Lið hans er vel búið
að vopnum og þykist hann nú geta boðið
Frökkum byrgin. Þingið réð að gera út
leiðangur á hendur honum, sem fyr var
sagt, og mun tíminn sýna, hve margir
Frakkar falla fyrir vopnum, sem keypt
eru fyrir fé þeirra sjálfra.
ÞýzkalíiiiA. Hinir ákafari hægrimenn
þar saka hina stilltari um, að þeir hafi
spillt fyrir skólalögunum og hrundið Zedlitz
úr sessi. — Við skiptinguna á embætti
Caprivis í kanzlaraemb. og ráðaneytisfor-
sæti kom það upp úr kafinu, að Bismarck
hefði áður stxxngið upp á því sama og
nefnt þá C. til ráðan.forseta en son sinn
til utanríkisráðgjafa, en sjálfur ætlaði hann