Þjóðólfur - 02.02.1894, Qupperneq 3

arnir megi þó leyfa ráðvöndum Q-yðingum
bústað í ríkiuu til 1. júní 1895. JEinstaka-
sinnum má innanríkisráðgjafinn eptir til-
lögum landsstjóra leyfa æfilangan bústaðí
Rússlandi. Atvinnulausa einstæðinga,
sern eru komnir yfir sjötugt, má eigi flæma
úr landi. Svo lítil linun er í þessum
lögum. Nú fá œenn betri tíma til að
selja eignir sínar; en hörð eru þau.
Þýzkalaud. Þar gengur allt í rnestu
þverúð milli Caprivi og íhaldsmanna.
Caprivi hefur mjög barizt fyrir, að stofna
verzlunarsamninga milli Þýzkalands og
annara ríkja. Nú fyrir skömmu hefur
ríkisdagurinu samþykkt verzlunarsamninga
Þýzkalands við Spán og Rúmeníu, en það
gekk ekki greitt. Að samningarnir kom-
ust þó á, mátti Caprivi þakka vinstri
mönnum og jafnaðarmönnum. Þeir studdu
frumvarpið svo rækilega, að það náði fram
að ganga. Nú er þá verzlunarsamningur-
inn á milli Þýzkalands og Rússlands ept-
ir, og það er eiginlega hann, sem stór-
bændurnir óttast. Þeir eru hræddir um,
að sjer takist eigi jafnvel að skara eld að
sinni köku við kornsöluna, ef innflutnings-
tollur á rússnesku korni verður Iækkaður.
Kreuz Zeit. segir um Caprivi, að um land-
búnaðinn hirði hann ekki, og segir að hann
brjóti móti öllum gömlum og góðum í-
haldsreglum, og geti hann búizt við, að
ihaldsmenn skilji algerlega við hann, ef
hann sjái eigi að sjer. Caprivi sagði þeim,
að hann mundi slíta þingi og efna til
nýrra kosninga, ef frumvörpin yrðu felld,
og jafnframt lét hann Eulenberg ráðherra-
forseta rifja upp fyrir þeim keisaraboð 4.
jan. 1882. Samkvæmt keisarabréfi þessu
eru embættismenn ríkisins aðvaraðir um,
að setja sig eigi móti sfjórninni. Reynd-
ar var keisaraboð þetta í fyrstu sniðið á
ffióti embættismönnum meðai vinstrimanna,
en auðvitað má og beita því móti hægri-
mönnum.
Grikkland hefur lengi verið á heljar-
þröminni. Nú litur
eigi út fyrir annað
en að það verði gjaldþrota. Hinn núver-
andi ráðherraforseti Trikupis hefur lýst
því yfir, að ríkið geti eigi borgað rent-
urnar til skuldunauta sinna að fullu.
Lánsdrottnarnir vilja ekki láta sjer það
vel lynda, og segjast mnni leita aðstoðar
stjórna sinna.
Hinn 17. nóv. andaðist hinn fyrver-
andi fursti yffr Búlgaríu, Alexander af
Battenberg. Hann komst með aðstoð
Rússa til valda í Búlgaríu 29. apríl 1879.
Þegar hann fékk boðin um, að hann væri
kjörinn til fursta, er mælt, að hann hafi
spurt Bismark, hvort hann ætti að taka
á móti kosningunni, og þá hafi Bismark
sagt: „G-erið þér það, það kann að
verða gaman fyrir yður seinna, að hafa
þá æskuminninguna“. Bismark gamli þótt-
ist sjá, að stjórn hans mundi eigi verða
langgæð. Það varð og orð að sönnu. 1886
var gert samsæri í Búlgaríu, furstinn tek-
inn og fluttur úr landi. Þeir, sem voru
potturinn og pannan í samsæri þessu,
það voru Rússar. Þótti þeim Búlgaríu
furstinn ekki vera sér svo eptirlátur sem
skyldi. Hanu kom reyudar seinna, en
náði ekkí neinni fótfestu og sagði af sér
furstatign 7. sept. 1886. Hann varð að
eins 36 ára.
Stjórnféndur. Sjaldan hafa stjórn-
féndur verið jafnillir viðureignar, eins og
nú. Daglega svo að segja heyrast fregn-
3r um eyðileggiugartilraunir þeirra. Einn
daginn er það suður í Spáni, næsta dag
austur á Grikklaudi. Þeir eru alstaðar,
og alstaðar ilia þokkaðir. —22. nóv. köst
uðu þeir sprengivél í leikhús í Barcelona.
Það var leikið um kveldið og húsið fuilt.
Allt i einu heyrðist voðalegur hvellur, og
svo kvein og grátur hiuna særðu, 22 dóu,
en 50 menn særðust. Lögreglan tók um
40 stjórnleysingja fasta það kveld. — Það
leið eigi langt áður menn fengu að heyra
ný tíðindi frá stjórnféndum. Það var
hvorki meira eða minna, eu að þeir ætl-
uðu sér að drepa megnið af þeim mönnum,
sem sátu í þinghöll Frakka. 9. des. var
verið að rannsaka kjörbréf þingmanns eins,
Mirmaus. Var þá kastað sprengivél, en
lenti á handlegg á stúlku, svo minna varð
úr en til var stofnað. Kúlan átti ekki að
springa fyr en hún kæmi niður á forseta-
borðið, en sprakk á leiðinni. Um 20 þing-
menn særðust og allmargir af áheyrendum.
Morðvargurinn var gripinn. Hann hefur
nú fengið dauðadóm sinn. Hann heitir
Vaillant. og hefur verið fimm sinnum hegnt
fyrir þjófnað. Vaillant er hinn öruggasti.
Það er að eins eitt, sem amar að honum,
og það er, hve lítið manntjón varð. Hann
segist vilja náðun. í Sviss, Englandi, ír-
landi og Grikklandi, hafa stjórnféndur á
ýmsan hátt reynt að vinua óskunda, en
ekki orðið jafnvel ágengt, eins og á Frakk-
landi.
Frakkar hafa sett ströng lög á móti
anarkistum. Ritfrelsi þeirra og málfrelsi
er takmarkað.
Slysför. 15 f. m. drukknaði ólafur
Pálsson umboðsmaður á Höfðabrekku i ós
nokkrum eða „útfalli“ nálægt sjó á Mýr-
dalssandi. Hafði hann verið að ríða á
rekafjöru að því er mælt er. Hann var
fæddur í Hörgsdal 1830 og voru foreldrar
hans Páli prófastur Pálsson og fyrri kona
haus Matthildur Teitsdóttir. Bjó hann
fyrst á Hörgslandi, en síðau leugi á Höfða-
brekku. Konu sína, Sigurlaugu Jónsdótt-
ur spítalahaldara á Hörgslandi Jónssonar,
missti hann 1866. Hann sat á þingunum
1881, 83, 85, 86, 87, 89 og 91 sem þing-
maður Vestur-Skaptfellinga, og var um-
boðsmaður Kirkjubæjarklausturs, Þykkva-
bæjarklausturs og Flögujarða síðau 1878.
í öllum sveitamálum tók hann mikinn þátt,
var hreppstjóri, sýslunefndarmaður, hrepps-
uefudaroddviti o. s. frv. og þótti atkvæða-
maður heima í héraði, enda var hann þar
mikils metinn og vinsæll af sýslubúum.
Muuu ýmsir fátækir laudsjóðsleiguliðar í
Vestur-Skaptafellssýslu sakna hans, scm
umboðsmanns, því að hann vildi heldur
líða halla sjálfur, en beita mikilli hörku
við fátækliuga.
Landsyfirréttardóiuur í „Faxamál-
inu“ svo nefnda, er Sigfús Eymundsson
höfðaði gegn Sigurði kaupmanni Jónssyni
var kveðinn upp 29. f. m. Var undir-
réttardómurinn staðfestur þannig, að Sig-
urður kaupmaður á að greiða Sigfúsi Ey-
mundssyni 2536 kr. 47 a. með 5°/0 vöxt-
um frá sáttakærudegi til borgunardags.
Eptirbreytnisverð saiutök og lofs-
verður áhugi er það, sem fjöldi kvenna
hér í bænum og á Seltjarnartiesi hafa sýnt
í einhverju hinu allra þýðingarmesta vel-
ferðarmáli þjóðar vorrar.háskólamálinu. Hef-
ur Þorbjörg Sveinsdóttir yfirsetukoua með
sínum alþekkta dugnaði og áhuga gengið
mest og bezt fram í því, að fá þær til að
ganga í félagsskap þessu máli til styrkt-
ar, einkum með loforðum um samskot til
tombólu, er halda á næstkomandi haust í
þessum tilgangi. Var haldinn fundur hér
í bænum 26. f. m. til að ræða nánar um
þetta, og voru þar saman komnar nær 200
kvenna, og nokkrir karlmenn, er boðnir
voru. Var Tryggvi Gunnarsson banka-
stjóri kosinn fundarstjóri í einu hljóði og
fór hann nokkrum velvöldum viðurkenn-
ingar orðum um áliuga kvennþjóðarinnar
á þessu máli. Því næst hélt Þorvaldur
Thoroddsen skólakennari fyrirlestur, um
mismunandi fyrirkomulag ýmsra háskóla
í norður- og vesturálfu heims og drap
einnig á, hvernig honum þætti hentast að