Þjóðólfur - 20.07.1894, Page 3

135
verðleikum í lifanda lifi, og þeir sem lengi
hafa unuið trúlega og dyggilega í ein-
hverri stöðu, t d. eins og fallni forsetiun
hefur unnið i þarfir bókmenntaféiagsins,
fá sjaldnast miklar þakkir fyrir það. T. d.
má geta þess, að það er álit sumra manna,
að aldrei hafi Iélegri persóna veitt félaginu
forstöðu en hann, að hann hafi gersamiega
sett íélagið á höfuðið, að því hafi hnignað
svo undir stjórn hans, að það eigi trauðla
viðreisnarvon, og að hann hafi viljað hanga
sem iengst í tigninni, tii þess að geta
eamið sem lengst við sjáltán sig eiuan
um prentun á bókuui félagsins, en þetta
eru eflaust hreiti ósannindi um manninn,
enda gefur hann sjálfur í skyn, að þetta
10 ára tímabil hafi verið guilöld íélagsins,
að ehginn hafi verið hæfari en hann tii
að gegna forsetastörfum, og yfir höfuð, að
hann sé algerlega óviðjafnanlegur maður,
deilu sinni við „Þjóðólf“ í vetur, og þótti mér þá
mikið unnið.
Undarlegt má það virðast, að „lsafold“-köf.
minnist varía neitt á þau mál, er eg talaði um,
nema á útfiutningamálið, og rangfærir þar að von-
um orð mín. Eg gat þess, að útflntningafrumv.
frá síðasta þingi, er orðið kefur fyrir svo ómiidum
dómum, væri i fullu samræmi t. d. við útflutninga-
lögin þýzku, að því er eg kefði keyrt, en eg gæti
ekki skýrt, greinilega frá því að því sinni, með
því að mér væri ekki kunnugt, að landsbókasafnið
(eða önnur söfn kér) kefði nýjar þýzkar lagabæk-
ur, þar sem þessl lög væru skráð, og það hygg eg
satt vera. Höf. kallar þetta „lög, er hindri (!) mann-
frelsið til að (!) flytja af landi burt“. Það er svona
dálitið amböguleg og vanhugsuð setning, eins og fleiri
í þessum greinarstúf. Bein ósanuindi eru það og
hjá höf., að eg hafi tjáð mig mótfallinn öllum
skötlum, en tolla á innlendum eða útlendum vörum
kvaðst eg eigi vilja hækka, og ekki heldur bæta
nýjum tollum við, nema brýn nauðsyn krefði. En
höf. blandar þessu tvennu saman, toilum og skött-
nm, annaðhvort fyrir illvilja eða grænku sakir.
Yfir höfuð iæt eg mig engu skipta, hversu
að haiui hafi ekki lengur viljað vera við
o. s. frv. „Þau eru súr“, sagði refurinu,
þegar hann gat ekki náð í vínberin.
Sanimefnd ötuginæli eru það, sem Árnes-
ingur nokkur ber á borð fyrir lesendur „ísafoldar"
í 43. tölub!., að þvi er snertir kjörfundinn í Hraun
gerði 9. f. m. Höf. er auðsjáanlega einn í tölu
þeirra manna, sem betur er lagið að níða einstaka
menu íyrú- engar sakir, heldur en að skýra satt og
rétt frá málavöxtum. Öll greinin er yfir höfuð
Bvo poysnlega rituð, að eg gæti bezt trúað, að hún
væri soðin saman í hiuni alkunnu óhróðurs-verk-
smiðju „Isafoldar“ Upp úr einhverjum óvönduðum
strák, er „ísafol<lar“-ritatjóriun hafi lagt lag sitt
við til að nota hann fyrir lepp. Það er nfl. „ekta“
„ísafoldar“-einkenni á stílnum: að „sortulita11 mót-
stöðumenn sína sem allra mest, en „forgylla“ með-
stöðumenn sína með einhverri svikagyllingu, eða í
stuttu máli að hafa hausavíxl á lilutunum, optast
þvert ofan í allan sannleika. Eg akal taka til
dæmis, hvernig höf. skýi'ir frá framkomu og ræð-
um þingmannaefnanna á kjörfuudinum, hæði að því
er mig og aðra snertir. Það her svona ofurlítinn
keim af hlutdrægni og rangfærslu. Að eg hafi
talað mjög langt er ósatt, þá er þess er gætt, að
eg skýrði frá skoðunum mínum á 16—20 rnálum,
er mér þótti mestu skipta, og þó það tæki hálfa
klukkustund eða tæplega það, þá geta allir séð,
hversu langt eg hafi getað talað um hvert mál.
Eg vildi einmitt láta kjósendur mina heyra álit
initt um sem flost mál, svo að þeir þyrftu ekki að
kjósa í blindni. Hin þingmannaefnin minntust þar á
móti ekki nema á örfá mál, og það með allóákveðn-
um orðum, létu sér uægja að skírskota til þess,
kverjir þeir væru og hvað þeir hefðu áður sagt,
töluöu mest um vaðlausar ár og brim, er hvort-
tveggja væri mjög kættulegt, en að öðru leyti man
eg ekkert úr ræðum þeirra, er sérstaklega gæti
hrifið kjósendur, nema þess minnist eg, að Þorlák-
ur lýsti því yfir, að kann skyldi gjarnan bera fram
breytingu á brúargæzlulöguuum sælu, einmitt í þá
stefnu, er „Þjóðólfur“ hefur tekið fram að þyrfti
að gera, nfl. að l0Sa sýslurnar við greiðslu lánsins
til brúnna. Svo mikið hafði hann þó sannfærzt af
kauðalega höf. þessum farast orð um ræðu mína
og framkomu á fundinum. Eg blygðast mín ekk-
ert fyrir það, og þori óhræddur að legga það á
dóm þeirra manna, er bæði hafa vit og vilja til að
vitna um það eptir beztu vitund, hvernig mér hafi
farizt þar orð, og hvernig eg hafi komið þar fram.
Það álit læt eg mér lynda, en illgirnis-áreitui og
öfugmæli ísafoldar met eg einskis. Hún hefur ald
rei haft orð á sér fyrir að vera samvizkusamlega
vönd að meðulum, þá er henni hefur þótt, mikiu
skipta að níða mótstöðumenn sína. Hún hefnr
löngum sýnt það, að henni verður ekki flökurt af
að hafa endaskipti á sannleikanum, þá er henni býð-
ur svo við að horfa. Sem eitt dæmi þess af mörg-
um vil eg geta þess, að hún sagði afdráttarlaust,
er hún gat um kosningarúrslitin, að hinir „betri
bændur“ í Árnessýsiu hefðu allir kosið þá Tryggva
og Þorlák. Það átti nfl. að telja ókunnugum trú
um, að þau 75 atkv., er eg fékk hafi öll verið at-
kvæði hinna „lakari bænda(!)“, og er það annáls-
verður naglaskapur af ritstj. „ísafoldar11, en það
er reyndar ekki spánnýtt úr þeirri átt. Eg þarf
naumast að geta þess, að atkvæði min hafi verið
upp og niður jafnvegleg sem hinna, enda er það
ljóst að þeir voru margir, er greiddu bæði mér og
Tryggva atkvæði, og er því háheimskulegt af ritstj.
„ÍBaf.“ að tala um þesaa „hetri bændur“, er greitt
hafi Tryggva og Þorláki (báðum saman) sitt at-
kvæði, eða gera yfirhöfuð greinarmun á gæðum(!)
atkvæðanna. Áður hefur ísafold talið öðrum það
til gildis, að þeir hafi fengið atkvæði hinna miður
efnuðu kjóBenda, en öðrum á það að vera til hnjóðs.
Heyr á endemi!
Hin niðrandi ummæli greinarhöf. í „ísaf". um
Guðmund lækni i Laugardælum, Símon snikkara á
Selfossi og Sigurð bónda í Gerðiskoti, að því er
snertir framkomu þeirra á fundinum samsvara full-
komlega öllum anda greinarinnar. Eg þarf ekki
að verja þessa heiðursmenn fyrir árásum þessa
grimumanns. Þcir eru færir um að gera það sjálf-
ir, ef þeir á annað borð skipta sér nokkuð af því,
sem' þessi herra leggur af sér í „ísafold“.
Prestinum í Hruna þarf eg ekki miklu að svara,
og því síður, er haun gengur „hreint til verks“
og ritar með nafni. Hann má gjarnan halda því
fram, að ferð Tryggva austur fyrir kjörfundinn
hafi eingöngu verið kynnisför til frændanna, og
að hann hafi ekki minnzt þar einu orði á kosn-
ingar við nokkurn mann. Það má hver trúa
því, sem tekur það trúanlegt, enda var ekki vikið
að því í Þjóðólfi, að hann hefði farið austur til að
srnala, og var að því leyti gerður greinarmunur
þeirra Þorláks. Hvað það snertir, að sumir með-
mælendur mínir hafi sýnt af sér dónaskap á fund-
inum, þá er það mjög prestslega(!) talað, en hitt er
eptir að vita, hvernig prestur gæti staðið við þau
ummæli sín, ef í hart fæi'i. Hann um það. Jafn-
framt setur presturinn fram þá spurningu, hvað
þeir vilji „hjala“ um frelsi,. er vilji kúga menn til
að kjósa gegn sanníæringu sinni. Eg svara hik-
laust, að það eigi mjög illa við, en verð að eins
að bæta því við, að hafi nokkrir gert sér verulegt
ómak til að kúga menn til að kjósa gegn saun-
færingu sinni á kjörfundi, þá munu það helzt hafa
verið sumir andlegrar- og veraidlegrar stéttar menn
úr Hreppum og Tungum. nfi. nágrannar séra 8t.
Briems, Spurning hans á því mjög vel við þá.
Eg sé annars ekki, hversvegna presturinn hefur
farið að rita þessa grein, nema hafi það verið til
þess, að gera sem heyrum kunnast, að Tryggvi
hankastjóri væri frændi hans, og hefði sýnt honum
þá virðingu að heimsækja hann rétt fyrir kjörfund-
inn, og þó alls ekki í neinum kosuinga-erindum.
*
* *
Eg hef í þetta skipti neyðzt til að eyða all-
miklu rúmi af blaði mínu til að mótmæla ósann-
inda-áburði og þvætting „lsafoldar“, og vona eg
að lesendurnir virði það til vorkunnar, enda mun
eg liéðan af fáu eða engu svara, þótt einhverjir
skugga-grimar lepji lygaþvættiug i „ísafold" ura
kjörfund Árnesinga, því að eg tel það útrætt mál
frá minni kálfu. Það er keidur ekki ueina „ísa-
fold“ ein, sem ver 7 dálkum í einu blaði til per-
sónulegra illyrða um einstaka menn (sbr. „lsafold“
14. þ. m. með að eins 3 dálkum(!), sem ekki eru
skammir eða auglýsingar. En sú fyrirmynd (!!!).
H. Þ.
Gufuskipið „Botnia“ (skipstj. C. Holm),
kom híngað 16. þ. m. eins og áætlað var. Það er
rúmbetra fyrir farþega en „Laura“ og öllu hrað-
skreiðara. Með því kom frá Kaupmannahöfn Elín
Stephensen landshöfðingjafrú með son sinn Magnús,.
dr. phil. Valtýr Guðmundsson alþm. með konu
sinni, cand. mag. Bjarni Jónsson (frá Vcgi), cand.
jur. Steingrímur Jónsson (frá Gautlöndum) með
heitmey sinni frk. Guðnýju Jónsdóttur, séra Jón
Sveinsson (-j- amtsskrifara Þórarinssonar), katólskur
prestur, snöggva ferð, verzlunarmennirnir D. Peter-
sen og E. Olsen; frá Skotlandi Sigfús Eymundsson
hóksali, Björn Kristjánsson kaupmaður, Ásgeir Sig-
urðsson og Oddur Sigurðsson (úr Kvík), en frá
Færeyjum frk. Ólavía Jóhannsdóttir, er verið hefir
erlendis nokkra hrið (i Danmörku og Noregi). Út-
lendu ferðamennirnir, er með skipinu komu urðu
ekki nema 9, allt Þjóðverjar, þar á meðal 3 frá
Hamborg og 2 frá Berlín. Með skipinu kom einn-
ig eins og ráðgert var:
Holdsveikislæknirinn dr. med Edv Eh-
lers. 1 för með konum er danskur kandídat í lækn-
isfræði dr Hansen frá Khöfn en aðrir ekki. Hann
fór í fyrra dag með „Elínu“ upp i Borgarnes, og
ferðast svo þar um sveitir, en því næst austur og
kemur að Arnarbæli 24. þ. m., og verður í Laugar-
I