Þjóðólfur - 04.04.1896, Blaðsíða 2

66
Sýslufundur Dalamanna.
Úr Dalaaýsla er Þjóðólfi ritað 21. f. m.:
„Merkastu fréttir héðan eru, að nýlega
var haldinn sýslufundur og rædd þar ýms
mál að venju. Flest snerti þetta vana-
lega, en þó bar nokkuð nýtt á góma, og
má nefna þetta helzt af því sem samþykkt
var:
1. Að á komandi vori á að baða allt sauð-
fé í sýsluuni, fullorðna féð þegar það
er tekið úr ullu og lömbin áður en þau
eru rekin á fjall. Bræia skal innan
öll fjárhús með sterkum meðulum. Allt
saman til varnar fjárkláða. í hverjum
hreppi á að setja mann til að annast
um þetta málefni, sem vissulega er mik-
ils vert og væri óskaudi, að fleiri héruð
tæki slíkt upp til eptirbreytni.
2. Sýslunefndin veitti 100 kr. til að láta
mann læra búlusetning á sauðfé til varn
ar bráðapestinni.
3. Samþykkt var að sýslan tæki 10,000
kr. lán til að kaupa steinolíu-gufubát
til ferða um Hvammsfjörð og Gilsfjörð,
svo framariega sem upplýsingar þær,
er um báta þessa geta fengizt hjá mönn-
utn er gott vit hafa á, gefa góðar von-
ir um, að slíkur bátur muni vel duga.
4. Nokkrir helztu menn í héraðinu hafa,
fyrjr fagra forgöngu sýslumanns vors,
sem er upphafsmaður málsins, tekið
sig saman um að stofna með tillögum
í 10 ár, uppfræðslusjöð fyrir unglinga í
sýslunni. Var stofnun þessi nú lögð
undir sýslunefndina, sem innheimta skal
féð og stjórna sjóðnum. Fyrirtækið er
mjög veglegt í alla staði, og væri lík-
legt, að efnabændur í sýslunni, er hér
eiga eignir og óðul, styrktu duglega
þetta mál, því mest líkindi eru til, að
þeirra niðjar verði hér og njóti góðs
af sjóðnum. Embættismennirnir hér, sem
sumir eru þó næsta fátækir, hafa fall-
lega gengið á undan í þessu.
5. Lœknaskipunarmálið var tekið til um-
ræðu, og varð sú niðurstaðan á því, að
minnka læknisumdæmið hér þannig, að
eyjarnar og Klofningsbæirnir á Skarð-
strönd yrði lagt undir iækninn í Stykk-
ishólmi, því fólki er hægra að sækja
þangað lækni sjóveg; sömuleiðis var tal-
að um, að Bæjarhreppur í Strandasýslu
yrði skilinn frá umdæminu, hvernig
sem það gengur. Samþykkt var einn-
ig sú heppilega tillaga, að landssjóður
keypti jörð haDda lækninum tilábúðar
á hentugum stað í héraðinu. Eptirgjald
ætlast menn tii að komi upp í laun
hans. Þannig færi án efa bezt, að al-
staðar væri upp til sveita.
6. Samþykkt hafði og verið með meiri
hluta atkvæða, sú kynlega tillaga, að
biðja landshöfðingja, að ákveða ekkert
um það, hvar kauptún skuli vera við
Hvammsfjörð (þegar búið er að mæla
hann upp), fyr en næsta alþingi kem-
ur saman. Vilji uppástungumanns er
víst sá, að biðja þingið að afnema lög-
gildinguna aptur. En slíkt er að mis-
brúka þingsins dýrmætatíraameð hringl-
andaskap, þar sem héraðsbúar hafa áð-
ur eindregið beðið um löggildingu við
fjörðinn, enda virðist eigi vanþörf á
því, þar sem hér er svo afarlangt í
kaupstað. Líka myndi mönnum norð-
anfjalls í hafísárum, þegar engin skip
komast inn á Húnaflóa, koma það vel,
að hér væri kauptún. í sumar löggilti
þingið Salthólmavík við Gilsfjörð fyrír
innan Skarðstöðvarkaupstað,eptir beiðni
fárra manna, án þess að sýslubúar
vissi almennt nokkuð af því, en eigi
er síður ástæða til að fá löggilding við
Hvammsfjörð. Það er því hætt við, að
einhverjir, innan skamms, yrðu til að
óska á ný eptir kaupstað inn í Hvamms-
firði. Rödd hevrðist á síðasta vori frá
sama manni í þá átt, að biðja þingið
að hætta við hina margumbeðnu upp-
mælingu á Hvammsfirði, en láta það
aptur gefa Dalamönnum peningana, er
til þess eiga að ganga, til að kaupa
fyrir gufubát handa sér, en því sinntu
menn eigi sem betur fór og hefði sýslu-
nefndin helzt átt að láta eins fara um
þessa flugu. Að líkindum verður tillög-
unni eigi gegnt.
Lítið gagn virðist enn þá vera víða-
hvar, að samþykktarlögum þeim sumum,
sem þingið hefur gefið út á síðustu árum,
og heimila sýslunefndum að setja reglur
um ýmsa þarflega hluti. Þannig er eigi
nefnt á nafn að vernda skógana, þar sem
þeir eru, væri það þó engin vanþörf, því
nóg eru menn búnir að eyðileggja landið
með upprifi þeirra. Eigi er hér heldur
neitt talað um kynbætur hesta, sem óum-
flýjanlega hljóta óðum að ganga úr sér, ef
eigi er aðgert, þar sem engum líðst uú á
dögum, vegna aroasamra uágranna, að eiga
graðhest eldri en tvævetran, svo það verða
jafnan ungar og lélegar skepnur, sem fylja
hryssurnar. Þetta þarf að laga sem allra
fyrst. Það væri óskandi, að aratmenu vor-
ir, sem hafa yfirstjórn sveitamálanna, vildu
herða á sýslunefndunum að nota þær heim-
ildir, til að setja þarfieg lög, sem þær
hafa fengið“.
Prófastur skipaður í Borgarfjarðarsýslu
31. f. m. séra Jón Sveinsson á Akranesi í stað
Guðm. prófasts HelgaBonar í B,eykkolti, er beiðast
hafði lausnar frá þeim atarfa.
Skólastjórasýslanin við búnaðarskólann
á Hóluin er nú veitt húfræðingi Jósep Björnssyni
breppstjóra á ásgeirebrekku, er þar var fyr aköla-
Btjóri, áður en Hermann tók við, en undirkennara-
sýslanin við skólann er veitt Guðmundi Loptssyni
realstúdent og búfr. í Viðvík. TJm skólastjórasýsl-
anina sóttu auk Jóseps búfræðingarnir: Hjálmar
Jónsson (bróðir Árna próf. á Skútustöðum), Pétur
Hjálmsson caud. theol., barnakennari á Blönduósi,
og Pétur Pétursson veitingamaður á Sauðárkrók.
Slys. Að kveldi 29. febrúar livarf á Hofsós
verzlunarmaður Benedikt Friðriksson (frá Miklabæ
í Óslandsblíð Níelssonar), kvæntur maður um þrí-
tugsaldur, vel að sér ger og vel þokkaður. Br
ætlun manna, að bann hafi farið ofan um vök á
á Hofsá þar rétt við kaupstaðinn.
„Vesta“í lamasessi. Eimskipsútgerð land-
stjórnarinnar virðist þvi miður ætla að ganga brum-
ult, að minnsta kosti nú fyrst í stað, því að 31. f.
m. kom hingað sendimaður norðan af Akureyri
með þær óhappafregnir, að hið leigða gufuskip
„Vest.a" hefði bilazt á þann hátt, að stýrið hrökk
í sundur við árekstur í lagnaðarís, þá er hún var
að leggja af stað frá Akureyti 22. f. m. Skoðaði
sýslumaður þegar skemmdirnar með tilkvöddum
mönnum, og kom þá i ljós, að stýrið haföi veriö
bilað eða hálfbrotið áður, svo að eigi virtist hafa
þurft svo mikið til, að það færi alveg í sundur.
Var óðar sendur maður til Austfjarða til aðalurn-
hoðsmanns erlendra skipaábyrgðarfélaga hér á landi,
O.Wathne, til að skýra honum frá þessu, og um leið
sendi Thomsen farstjóri annan mann til Borðeyrar,
og þaðan var sent beint hingað suður og svo vest-
ur á ísafjörð, til að reyna að fá gufuskipið „Á.
Ásgeirsson“ til að halda þessari ferð Vestu áfram,
en það var um seinan, því „Á. Ásg.“ var farinn
til útlanda, og annað skip fékkst ekki hjá lival-
veiðamönuum þar vestra. Vörunum, sem eptir voru
í Vestu (2öO tons) hefur verið skipað upp á Akur-
eyri, on Thomsen farstj. kvað hafa von nm að
geta komið skipinu til Noregs til viðgorðar svo
fljótt, að 2. ferð þess þurfi eigi að falla niður, en
það er víst mjög hæpið, enda ekki óhugsandi, að
Vesta verði alveg að strandi. Það er svo sem auð-
vitað, að ábyrgðarfélagið, er Vesta var tryggð í,
hlýtur að taka einhvern þátt i þessu óhappi. í-
hugunarleysi, að hafa ekki varastýri meðferðís,
einkum um þennan tíma árs. Er slys þetta rojög
bagalegt og harla leiðinlegt svona í fyrsta skipti,
og ekki enn séð fyrir, hversu óþægilegar afleiðing-
ar það getur haft fyrir iandsjöð og framhald þeBsa
fyrirtækis eptirleiðis.
Hvalveiðabátur frá EUefsen á Flateyri
kom hingað í gær með Hanues Ilafstein sýslumann
og frú hans og 2—3 farþega aðra, cr brugðið höfðu
sér vestur með „Á. Ásgeirsson11 um daginn og ætl-
uðu að koma aptur um hæl með „Vesta“, en er það
brást, hljóp Ellefsen svona rösklega undir bagga
með flutuinginn.
Hafís kvað nú vera fyrir Norðurlandi sumB-