Þjóðólfur - 12.06.1896, Page 2

114
sér nú ekki minna, en sprengja parlament-
ið í lopt upp, koma Indlandi undir Eússa,
rífa írland undan Englum, og fleiri stór-
virki. Hvaða fótur er fyrir þessu er alls
óvíst, en ensk blöð dylgja um það, og
blöð annara landa taka það upp eptir þeim.
Transvaal. Enn hafa fundizt skilríki
fyrir hluttöku enskra stjórnmálamanna í
árás Jamesons, en Búar láta ekki nöfnin
í Ijósi, enda eru ýmsir hinna helztu manna
með Búum bendlaðir við málið — hafa
látið múta sér af Englendingum, svo það
er sannast að segja, að Kruger bóndi á í
vanda að standa.
Krítey og Tyrkland. Það hafa bor-
izt fregnir af því í seinni tíð, að eitthvað
væri í bruggi á Krít, en óljóst þó. Nú
er það komið á daginn, að eyjarskeggjar
hafa verið að undirbúa uppreisn móti
Tyrkjum, og nú hafa þegar orðið orustur
og mannvíg með þeím. Kríteyingar á
Grikklandi búast sem mest þeir geta, og
flýta sér til að taka þátt í uppreisninni.
Þeir hafa farið til stjórnarinnar grísku, og
skorað á hana, að „vera til taks“, stjórn-
in hefur svarað þeim, að hún skyldi reyna
að gera skyldu sína. England, Ítalía og
Austurríki hafa þegar sent þangað her-
skip, Grikkland býr sín í ákafa og Tyrk-
land. Ekki vita menn, hvernig fer enn,
en líklegast fá Tyrkir að halda eynni enn
um stund. Því var fleygt, að Salisbury
hafi stungið upp á að halda almennan fund
um Krítarmálin, en það er borið tii baka.
Danmörk. Stjórnarbreyting á það að
heita, að samgangnaráðaneytið var lagt
niður eptir Ingerslev dauðan, og lagt und-
ir innanríki8ráðaneytið, en síðan stofnað
nýtt ráðaneyti fyrir landbúnað. Mað-
ur skyldi hafa haldið, að fyrir það yrði
settur raaður, sem væri kunnugur sveita-
lífi og landbúnaði, en það var öðru nær.
Landbúnaðarráðgjafi varð Knud Sehested,
forstöðumaður fyrir 2. deild innanríkis-
ráðaneytisins, — aðalsmaður að ætt, og
miklu kunnugri Kaupmannahöfn en sveita-
búskap. Akrakarlar, sem þessi sneið var
rétt að, létu sér fátt um finnast, og kalla
hinn nýja manninn: ráðgjafa fyrir sveita-
búskapnum í Kaupmannahöfn, en flestum
þykir allt á eina bókina lært hjá Reedtz-
Thott.
Fyrir oss er það miklu mikilvægara,
að Nellemann fer frá í sumar. Nú loks
má telja það áreiðanlegt, því að stjórnar-
blöðin hafa gefið það í skya. Eu enginn
veit, hver verður eptirmaður hans; ýmsir
eru til nefndir, svo sem Hansen borg-
meistari í Kaupmannahöfn, Nyholm, dómari
í hæstarétti o. fl. Oss má einu gilda,
maður veit fyrirfram, að annar verður
ekki tekinn en sá, sem fetar dyggilega í
fótspor Nellemanns.
Dr. Þorvaldur Tlioroddsen hélt fyrir-
lestur um ísland og íslendinga í hinu
konunglega danska landfræðafélagi. Þar
var krónprinsinn, Lovísa dóttir hans og
annað stórmenni. Skömmu síðar var hann
í heimboði hjá krónprinsinum.
Dr. Yaltýr í vísindaför. í Kam-
bryggju, litlum háskólabæ hjá Boston í
Ameríku, býr kona, að nafni Horsford.
Faðir hennar var háskólakenuari, og fékkst
lengi við að sanna, að íslendingar hefðu
lent einmitt hjá Boston; hann skrifaði bók
um það (Landfall of Leif Eirikson) og tók
til þá staði, sem nefndir eru í Flateyjar-
bók (Kjalarnes, Hópið o. s. frv.), og full-
yrðir, að yfir höfuð sé landslagið í kring-
um Boston alveg eins og í Flateyjarbók
segir. Bókin er annars full af vitleysum.
Dóttir þessa manns hefur síðan kostað
miklu fé til þess að styðja rannsóknir
föður síns, og þegar fornar rústir fundust
á þessum slóðum fyrir ekki löngu síðan,
safnaði hún mörgum fornfræðingum að sér
víðsvegar um Ameríku — og þeir sögðu
hver með öðrum, að rústirnar væru hvorki
indianskar né amerískar. Hún vildi síðan
fá dr. Valtý til þess að skoða rústir
heima á íslandi og gera af myndir, en
hann var á þingi og fékk Þorstein Erlings-
son fyrir sig. Og nú hefur hún enn á ný
beðið hann að koma vestur og líta á rúst-
irnar, og skera úr, hvort þær muni vera
norrænar eða ekki. Þorsteinn Erlingsson
fór líka, því að hann hefur séð rústirnar
heima með eigin augum. Dr. Valtýr gerir
ekki ráð fyrir, að þessar rústir séu norræn-
ar, en ætlar samt ekki ómögulegt að svo
geti verið. Eins og kunnugt er, er dokt-
orinn talinn manna fróðastur um húsa-
skipan á Norðurlöndum í fornöld, og því
er hann fenginn til þessarar farar.
Um botnvörpu-spillvirkjana.
Af því „Þjóðólfur“ er nú eitt hið fram-
faramesta blað, sem Iandið hefur, og hver-
vetna búinn til að styrkja öll velferðar-
málefni landsins, leyfi eg mér að senda
honum línur héðan frá sunnanverðum
Faxaflóa.
Hörmung er að sjá botnvörpuveiðarana,
9 eða 10 skip, vera nótt og dag á aðal-
fiskimiðum okkar, eiumitt þar sem fleiri
þúsundir manna hafa haft sitt aðal-lífs-
framfæri á hverju vori, þar til nú, að eng-
um dettur í hug að leita þar til fiskjar.
Hvernig hugsar landstjórnin sér að hafa
þetta framvegis? Ætlar hún að sitja alveg
þegjandi hjá, meðan útlendir ofbeldismeun
kreista lífið úr fleiri þúsundum mauna hér
umhverfis Faxaflóa? Er þetta ekki aðal-
atvinnuvegur landsbúa, að fiska ? Eða ætl-
ar landsstjórnin að taka okkur og okkar
á landssjóðinn, þegar alls engin ráð eru til
að lifa, sem nú er komið á daginn^? Lands-
höfðingi og danska stjórnin eiga þakkir
skilið fyrir framkomu þeirra í fjársölu-
bannsmálinu, sem kunnugt er. En um
þetta fiskiveiðamál heyrist hvorki stun né
hósti, að öðru leyti en því, að Danir senda
hingað varðskipið „Heimdall“ til að gæta
að botnvörpuveiðum í landhelgi. Þetta er
vel gert af Dönum. En eitt skip nægir
ekki til að vera alstaðar við strendur
landsins. Að miunsta kosti koma botn-
vörpuskipin mjög grunnt á nóttunni til að
fiska, auk þess sem spillvirkjar þessir hafa
bakað nokkrum útvegsbændum mikið veið-
arfæratjón, t. d. Sæmundi bónda á Vatns-
leysu, sem vantaði úr netatrossu sinni 13
þorskanet, sem alls enginn gat verið vald-
ur að nema einhver af þeim botnvörpu-
veiðurum, sem verið hafa hér, og eru enn
í flóanum.
Hvað gerði landshöfðingi af bréíi því
með undirskriptum, sem við sendum hon-
um í vetur, og beiddum hann liðveizlu til
að koma á framfæri ? Síðan hefur alls
ekkert heyrzt um það. Enginn hefur þó
stungið því undir stól, og svaravert var
það. Við verðum því að skora á lands-
höfðingja vorn, að gefa það uppskátt, hvað
hann hafi gert af því bréfi, og hverjar til-
lögur honum hefur þóknazt að leggja fram
með þeirri beiðni vorri, sem í bréfinu var.
Er það líka lögum þeim samkvæmt,
sem til voru búin gegn botnvörpuveiður-
um af þinginu, að leyfa þeim að sigla inn
á Skerjafjörð?! Verður landsstjórnin ekki
kærð fyrir hirðuleysi eða skeytingarleyai
sitt í því, ef hún líður þeim að sigla inu
á firði með botnvörpur sínar? Eða er
landsstjórnin ábyrgðarlaus í því sem öðru
fleiru ?
Það eru ósköp til þess að vita, að eng-
inn skuli bera blak af þessum aðalatvinnu-
vegi Iandsins, af þeim sem völdin hafa.
Vér væntum einhverrar ítarlegrar fram-
takssemi landshöfðingjans, áður en við verð-
um sveltir inni af bjargarskorti, sem refir