Þjóðólfur - 13.11.1896, Page 1

írg (60 »rtir) to«t»r 4 kr.
Krlenílie 5 kr.— Borgilt
fyrir 15. jftll.
Oppsögn, bnndin við iramftt,
ögild E*ma komi tiifttgifanda
íyrir 1. oktftbar.
þjOðólpur.
XLV'IQ, árg, Reykjayík, fðstudaglnn 13. nórember 1896. íír. 53.
WfáF Einhleypur, reglusamur og æfð-
ur Yerzlunarmaður, óskar að fá atvinnu
Tið verzlun, helzt sem hókhaldari.
Nákvæmari upplysingar fást hjá rit-
stjóra þessa blaðs, er einnig tékur á móti
tilboðum innan loka nœstlcomandi október-
máu. þ. á.
Útlendar fróttir.
Fréttir frá útlöndum, er borizt hafa í
blöðum með síðustu skipum, eru þær helzt-
ar, að Rússakeisari með drottningu sinni
fór hina áformuðu kynnisför sína, fyrst til
Englands i öndverðum fyrra mánuði, og
var houum þar vel fagnað, sem að líkind-
um ræður, en öfgalaust. Þaðan héldu þau
hjón til Frakklands, og fagnaði þjóðveldis-
forsetinn Faure þeim í Cherbourg, og var
þar haldin herflotasýning í virðingarskyni
við keisarann. Þegar til Parísar kom,
voru viðtökurnar svo dýrðlegar og svo
miklu til þeirra kostað, að fádæmum skipti;
beygði Parisarlýðuriim sig svo mjög í dupt-
ið fyrir keisaranum og sýndi honum svo
guðlega tilbeiðslu, að enginn skyldi ætla,
að það væri höfuðborgarlýður þeirrar þjóð-
ar, sem einu sinni ætlaði sér að vera þjóð-
veldisJeg fyrirmynd annara þjóða, en það
er og sumra ætlun, að þjóðveldið frakk-
neska standi á völtum fæti og kuani von
bráðar að snúast upp í eitthvert einveldi,
konungsríki eða keisaradæmi eins og fyrr-
um. Rússakeisari var við hersýningu í
Chalons og í ýmsum veizlum; mælti hann
þar stillilega og gætilega, sem honum er
lagið, en af miklum vinarhug til hinnar
frakknesku þjóðar og eru líkur til að af
alhuga hafi verið mælt, hvort sem veru-
legt bandalag býr undir eða ekki. Frá
Erakklandi héldu keisarahjónin til Þýzka-
lands og ætluðu þaðan til Ítalíu að heim-
sækja Umbertó konung, og þaðan heim.—
Um pólitiska þýðingu ferðar þessarar þykj-
menn ógerla vita að svo komnu, en allt
bendir til þeas, að Þýzkaland sé meira og
meira að einangrast, og er af sem áður
var, þegar Bismarck sat við stýrið.
Að því er austræna málið snertir, þá er
engin breyting á orðin, með því að stór-
veldin hafa ekki komið sér saman um,
hvað gera skuli, eða hvort nokkuð skuii
gera annað en að áminna soldán eða hafa
í heitingum til þess að láta hann hafa
hitann í haldinu, og er þó fullreynt hve
það er árangurslaust. Þó eru flotar þeirra
á vakki þar eystra, en það skeyta Tyrkir
lítt um, og seinast í septembermánuði
drápu þeir 2000 Armeninga. Á Eng-
landi er megn æsing gegn Tyrkjum út
af grimmdarverkum þeirra — og fylgir
Gladstone því máli, að England skerist
duglega í leikinn, en Roseberry lávarður
er sammála stjórninni og vill ekki að Eng-
land hlutist neitt til þeirra mála nema á
samningaleiðinni. Sagði hann í ræðu, er
hann hélt í Edinborg á fjölmennum fundi,
að yrði meira að gert, þá þýddi það stríð, og
stæði Englandi sjálfu fyrst og fremst hinn
mesti voði af því, og í annan stað mundu
Armeningar og aðrir kristnir menn í
Tyrkjalöndum þá verða drepnir niður unn-
vörpum. Sökum afstöðu sinnar í þessu
máli hefur Roseberry sagt af sér forustu
frjálslynda flokksins, og er talið sjálfsagt,
að William Harcourt takist hana á hend-
ur í hans stað.
Merk mannslát eru þessi: Benson, erki-
biskup í Kantaraborg, gamall maður, fékk
slag í kirkjunni á Hawarden (aðsetri Glad-
stones); de Geer, greifi, merkur stjórn-
málamaður í Svíþjóð, fyrverandi ráðherra
(1858—70 og 1875—78), K. J. Y. R. Friis-
Friisenborg, greifi á Jótlandi, fyrrum stjórn-
arforseti Dana (1865—69), og Trochu,
frakkneskur hershöfðingi (f. 1815), hann
hafði aflað sér frægðar í Afríkuhernaði
Frakka fyrrum, en 1870—71 stýrði hann
vörn Parísar og þótti þá takast hrapar-
Iega; hann dó 6. f. m., sama daginn og
Rússakeisari kom til Parísar.
Eru komin aldar lok ariska kynsins?
(Bptir L. Hearn í Atlantic; þýtt úr „Kringsjaa11).
I.
Það er eitt, sem aðallega einkennir vora
tíma, að sjóndeildarhringarnir rýmka í all-
ar áttir. Heimurinn verður stærri, öfl hans
og efni margbreyttari og yfirlitið torveld-
ara.
Það er ekki svo langt síðan að heim-
urinn var hér um bil sama sem Evrópa;
sá sem þekkti háttu og ástand í vestur-
veldunum, hann þekkti allt það, sem veru-
lega þýðingu hafði í siðmenningu hinna
nýju tíma; prótestantisku þjóðirnar ásamt
Frakklandi voru hennar einu merkisberar,
undir þeim var framtíðin komin og hjá
þeim einum voru þær lífshreyflngar, sem
nokkuð kvað að. Ítalía og Spánn lágu i
doða og dvala og Rússland var ekki ann-
að en villimennskulegur óskapnaður. Fyrir
utan Evrópu var autt og tómt, nema þar
sem á stangli birti yfir einstöku blettum,
— hinum hernumdu ítökum og nýlendum
Evrópumanna.
En síðustu árin hafa breytt þessu ger-
samlega. — Það tjáir fyrst og fremst ekki
lengur að lifa í þeirri ímyndun, að Evrópa
sé eitt og hið sama sem heimurinn og sið-
menningin. Að minnsta kosti Iiggur eitt
af hinum stóru menningarlöndum fyrir
handan hafið í nýja heiminum. Það er
víst enda nú þegar efasamt, hvort nokk-
urt einstakt land í Evrópu leggur fram
eins rífan skerf til hins einkennilega fram-
faralifs aldar vorrar eins og Bandaríkin,
bæði í andlegum og líkamlegum efnum,
og að 20—30 árum liðnum munu í hinum
nýja heimi vera fleiri ríki, sem i öllum
greiuum má setja jafnhliða fremstu þjóð-
löndum Evrópu. Auðurinn þar fyrir hand-
an í sambandi við nýleik jarðvegsins og það,
að menn eru lausir við hina þjakandi her-
kostnaðarbyrði, gera það enda að óráðnu
máli, hvort þungamiðja siðraenningarinnar
árið 1925 muni verða í Evrópu eða Ame-
ríku. „Stjarna heims yfirráðanua er að
færa sig vestur á bóginn“, segja Ameríku-
menn sjálfir með sigur-öruggri borgin-
mennsku.
í Ástralíu, á Nýja Sjálandi og í Suður-
Afríku eru sömuleiðis ungar þjóðir og ríki
í bráðum uppvexti við vænlegnstu horfur.
Hver veit nema að árið 1925 verði æðri
menntan og auðugra andlegt líf í Kap-
borginni eða í Brisbane, heldur en í Berlín
eða Yínarborg; hafi menn í miani eld-
fjör og áhuga, dugnað og harðfylgi, óþrot-
leg náttúrugæði og vaxandi andlegan metn-
að þessara ungu þjóða!
Þessu jafnframt sjást þess einnig ijós