Þjóðólfur - 02.07.1897, Síða 1

Árg. (60 arkir) koatar 4 kr.
ErlendU 5 kr. — Borgist
fyrir 15. Júll.
Uppsögn, bnndin við áramót,
ðgild nema komi til útgefanda
fyrir 1. oktðber.
ÞJÖÐÓLFUR
Reykjarík, föstudaginn 2. júlí 1897.
Nr. 32.
XLIX. árg.
Landsbankinn
rerður opinn um þingtímann frá 1. júlí
til 81. ágúst, kl. 91/, f- m. til 181/, e. m.,
Og Imnkastjórnin til yiðtals í bankan-
um kl. 11 til 12 f. m.
ðvænlegar horfnr.
Sjaldan mun ráð þingmanna hafa verið
jaínmjög á reiki í byrjun þings sem nú.
Pað er sjálfsagt ekki ofmælt, þótt mikill
þorri þeirra hafi ekki enn gert sér ljósa
grein fyrir skoðnn sinni og stefnu i ýms-
um þeim stórmálum, er nú koma fyrir
þingið. En einkum mun þetta eiga sór
stað í stjórnarskrármálinu. Það er búið
svo að þvæla og hringla með það mál og
misbjóða því á ýmsan hátt af hálfu þings-
ins, að menn geta ekki búizt við góðum
ávöxtum af slíku ráðlagi, og þjóðin má
sjálfri sér um kenna, ef málið fer allt í
mola á þessu þingi, því að hún hefur ekki
sýnt einbeittan vilja á því að halda því i
réttu horfi, heldur látið reka á reiðanum,
og varpað allri sinni áhyggju upp á dönsku
stjórnina og forsjón hennar, og er líklegt,
að sú auðsveipni verði vel þökkuð.
Að sinni er ekki unnt að spá neinu
vissu um það, hvernig málinu reiðir af á
þessu þingi, en verði þingið þrí- eða fjór-
skipt í skoðunum sínum, þá er ekki mik-
ið útlit fyrir heppjieg málalok. En hvern-
ig sem fer, þá verða þingmenn að gæta
sín að láta ekki flekast af einskis verðum
„humbugs“-útbrotum í þessu máli, og hugsa
sig vel um, áður en þeir samlaga sig því
fólki, sem ætlar sér að sletta einhverjum
næfurþunnum, ónýtum skóbótum á hina
götóttu stjórnarskrá vora, sem nú er í giidi.
Látum svo vera, að hinir áhugamestu
endurskoðunarmenn sjái sér ekki fært í
þetta skipti að koma frnmvarpinu frá 1893
og 1894 klakklaust gegn um þing’ið, sak-
ir hinna miklu æsinga og undirróðurs,
sem beitt hefur verið til að hindra fram-
gang þess, en þá verða þeir, að sjá svo
sóma sinn og þingsins, að stjórnarbarátta
vor verði ekki að athlægi og oss íslend-
ingum til ævarandi skammar í nútíð og
framtíð, og það er þetta atriði, sem allt
veltur á.
Að hæiast um það, þótt fáir þing-
málafundir hafi nú lýst því eindregið yfir,
að halda áfram endurskoðunarfrumvarp-
inu óbreyttu, er harla óviðurkvæmilegt og
lítilmannlegt og ber ekki vott um sérlega
mikla ræktarsemi eða velvild gagnvart
baráttu vorri fyrir innlendri sjálfstjórn og
réttindum þjóðarinnar. Það er ávallt svo
ofur létt að telja dug og kjark úr fólk-
inu og vekja óhug á velferðarmálum lands-
ins.
Það er sannarlega lítið gleðiefni, þótt
stjórninni takist nú ef til vill að lauma
einhverjum læðing á hina íslenzku þjóð
sakir óstaðlyndis og hringlandaskapar full-
trúanna. Þess vegna er nú svo áriðandi
að gjalda varhuga við öllum launráðum
og læðingssmíði, svo að þjóðin íslenzka
verði eigi hneppt í það tjóðurband, er ef
til vill bindur hana enn ramlegar en fyr
við erlent drottnunar- og kúgunarvald.
Það eru athugunarverð tímamót nú — ný
aldamót bráðlega komin. Látum ekki ný-
árs-sól 20. aldarinnar skína á pólitiska
vanvirðu og niðurlægingu þjóðar vorrar.
Prestafundurmn,
er haldinn var hér í bænum 29. f. m.,
var fjölsóttari en nokkru sinni fyr. Voru
þar komnir, auk stiptsyfirvaldanna (bisk-
ups og amtmanns), 8 prófastar: séra Jó-
hann Lúter Sveinbjarnarson á Hólmum,
séra Jóhann Þorkelsson dómkirkjuprestur,
séra Jón Jónsson á Stafafelli, séra Jón
Sveinsson á Akranesi, séra Kjartan Ein-
arsson í Holti, séra Sigurður Jensson í
Flatey, séra Sigurður G-unnarsson í Stykk-
íshólmi og séra Valdimar Briem á Stóra-
núpi, en 22 prestar: Ur Austur-Skapta-
fellssýslu: Ólafur Magnússon á Sandfelli,
Pétur Jónsson á Kálfafellsstað, Þorsteinn
Benediktsson í Bjarnanesi. Úr Vestur-
Skaptafellssýslu: Sveinn Eiríksson í Ás-
um. Úr Rangárvallasýslu: Skúli Skúlason
í Odda. Úr Árnessýslu: Brynjólfur Jóns-
son á Ólafsvöllum, Ólafur Helgason á Stóra-
hrauni, Ólafur Ólafsson í Arnarbæli, Ólaf-
ur Sæmundsson í Hraungerði, Steindór
Briem í Hruna. Úr Kjósar- og Gullbringu-
sýslu: Árni Þorsteinsson á Kálfatjörn,
Þorkell Bjarnason á Beynivöllum. Úr
Borgarfjarðarsýslu: Arnór Þorláksson á
Hesti. Úr Mýrasýslu: Gísli Einarsson í
Hvammi, Jóhann Þorsteinsson í Stafholti.
Úr Snæfellsnessýslu: Eiríkur Gíslason á
Staðastað. ÚrDalasýslu: Jóbannes Lynge
Jóhannsson á Kvennabrekku. Úr Barða-
strandarsýslu: Bjarni Símonarson á Brjáns-
læk. Úr ísafjarðarsýslu: Sigurður Stefáns-
son í Vigur. Úr Húnavatnssýslu: Eyjólf-
ur Kolbeins Eyjólfsson á Staðarbakka,
Hálfdan Guðjónsson á Breiðabólstað, Þor-
valdur Björnsson á Melstað. Ennfremur
séra Þórhallur Bjarnarson lektor, séra Jón
Helgason prestaskólakennari og séra Júlí-
us Þórðarson fyrv. aðstoðarprestur. AIls
33 prestvígðir menn auk biskups.
Séra Jóhann Þorsteinsson í Stafholti
prédikaði fyrst í dómkirkjunni, en því næst
var samkoman haldin í þingsal efri deild-
ar. Hélt biskup þar tölu um fyrirkomu-
lag prestastefnunnar fyr og nú. Því næst
var ger grein fyrir skiptingu peninganna
milli uppgjafapresta og prestekkna, og
lagður fram reikningur prestekknasjóðsins.
Þá var lagt fram frumvarp til endur-
skoðaðrar handbókar presta, er nú loks
var afgreitt frá nefndinni. Var samþykkt,
að leggja skyldi frumvarp þetta fyrir hér-
aðsfundina, en þeir senda biskupi álit og
tillögur til breytinga fyrir miðjan maímán.
næstk., og skyldi þá málið undirbúið und-
ir næstu prestastefnu. Til viðbótar í nefnd-
ina voru kosnir: séra Jón Helgason með
23 atkv. og séra Jens Pálsson með 13
atkv.
Eptir allmiklar og fjörugar umræður
var samþykkt tillaga frá séra Þorkeli
Bjarnasyni á Reynivöllum, um að inn-
heimta á tékjum presta skyldi falin sýslu-
mönnum á hendur, gegn lágu endurgjaldi,
sem alls ekki mætti vera meira en 4%.
Tók biskup að sér að flytja mál þetta inn
á þing, með því að aðrir þingmenn á presta-
stefnunni skoruðust undan því.
Þá flutti lektor Þórhallur Bjarnarson
erindi um Melankton.
Siðasta málið á dagskrá var frikirkju-
málið. Aðalflutningsmenn þess máls voru
séra Jóhannes Lynge á Kvennabrekku og
Sigurður prófastur Gunnarsson, er 'báðir