Þjóðólfur - 04.03.1898, Blaðsíða 2

42
norðanverða; mun það um i—200 faðma
hátt. Innar og vestar á firðinum er Drang-
ey; fór skipið þar allnærri; sáum við bæði
Hæringshlaup og Gvendaraltari; mjög ein-
kennileg sýndist mér eyjan, er hún bar við
vesturloptið rétt fyrir sólarlagið. Alldaprir
dagar hafa hlotið að vera hjá Gretti As-
mundarsyni þau 4—5 ár, er hann dvaldi á
eyðikletti þessum, ánægju og frelsi firrtur.
Ekki kvað vera unnt að komast upp á
Drangey nema um einstigið, og sagði Jónas
faktor Jónsson á Hofsós, að bergið umhverf-
is eyna væri um 100 faðma hátt. Nokkur
gróður er þar uppi og er hann nú friðaður.
Kl. IO e. h. komum við inn á Sauðár-
krókshöfn. Var þegar farið að skyggja,
er við komum í land. Kaupstaðurinn er
ekki stór en mjög snotur. Kirkjan þar er
nýbyggð og er hún úr timbri; er hún með
fallegustu kirkjum landsins. Landshöfðingi
og landlæknir fóru hér alfarnir af skipinu,
höfðu þeir ferðazt alla leið með því frá Rvík
og verið hinir fróðustu um landslag, stað-
háttu og fl. — (Meira).
Blaðamennska
,,ísafoldar“-ritstjórans.
„Isaf„ hefur ekki getað varið hinar persónu-
legu árásir sínar á 1. þm. Eyfirðinga með öðru
en þessum alþekktu túlyrðum ritstjórans, sem kvað
vera einu ritstjórnar-hæfileikar hans. Aldrei hefur
hann haft neina sjálfstæða, persónulega skoðun í
stjórnarskrármálinu aðra en þá, að reyna að kippa
því sem bezt aptur á bak, og hefur þá jafnan
gleypt við þeim, sem af þrekleysi og viljaskorti
hafa gefizt upp í sjálfstjórnarbaráttunni. Það hefur
alltaf verið svo, að sá flokkurinn, sem hefur boð-
ið íslendingum minnst sjálfsforræði, hefur átt vís-
an pallinn í ísafold. — í þessu máli og öðrum
málum hefur Björn ritstjóri lifað á því, að ein-
staka málsmetandi menn af hégómlegri »heilagri
einfeldni«, blindaðir sumir hverjir af þeim ljóma,
sem biskupsmágsemdin hefur brugðið yfir ritstjórn-
arstöðu hans, hafa gert blað hans að málgagni
sínu, en eitthvað er það óskemmtilegt að vita til
þess, að blað það, sem með árásum sínum á 1.
þm. Eyfirðinga hefur fetað í fótspor áþekkra skríl-
blaða og „Kvöldblaðsins" og „Köbenhavn" í
Höfn, skuli eiga að heita varnarskjöldur hins
kirkjulega „mórals" og málgagn heilagrar vand-
lætingasemi; að minnsta kostimundi það þykja
nokkuð skoplegt, ef þessi dönsku blöð færu að
vefja sig hið ytraeinhverjum kristilega hv-ítum guð-
hræðslu hjúpi. Og svo er þetta blað með öllum
sínum kristílegu látalátum orðið átrúnaðargoð
ýmsra geistlegra herra, af því að þeim sýnist það svo
stillilega ritað, hógvært og hægfara, og komi
aldrei í bága við hegningarlögin(!!)
Af því að Björn ritstjóri hefur alltaf haft,
ungur sem gamall, jafn hraparlega rangan og
lítinn skilning á réttmætum kröfum íslendinga
um innlent sjálfsforræði, laust við öll afskipti Dana
af vorum sérstöku málum, er það honnm nærri
fyrirgefanlegt, þó að honum geti ekki skilizt, að
honum yngri rnenn geti haft annan ljósari og
eðlilegri skilning en hann sjálfur á því máli. Þau
eiga vel við ísafoldarritstjórann vandlætingaorð
Jóns Sigurðssonar, að þeir menn séu til, sem telji
það merki góðra íslendinga. að níða niður sem
allfa mest hina yngri kynslóð, sem er 1 uppvexti
Hvort „Isafold" muni koma það mjög vel, þegar
ungi nemendalýðurinhj Höfn með sínar frábrugðnu,:
frjálslyndu skoðanir á stjómarmáli íslendinga
kemur til sögunnar, rnun sjást betur síðar.
V. J.
Lítilfjörlegt tilefni.
„Nokkrit félagar" úr„leikfélagi Reykjavíkur" hafa
tekið til „sleggjunnar" út af ummælum mínum
um leikhæfileika hr. Þorvarðar Þorvarðarsonar í
síðasta leikdómi mínum. Dómar mínir um leik-
endur félagsins hafa verið hlutdrægnislausir og
miðað eingöngu að því að finna að persónuhæfi-
leikum þeirra sem leikenda og flestum skilnings-
góðum mönnum mun hafa skilizt, hvað eg fór, er
eg taldi hr Þ. Þ. óhafandi í leikfélagi Reykjavík-
ur, audviiad setn leikara\ um aðra persónulega hæfi-
leika ,hans var ekki hér að ræða. Það var því
alveg óþarfi fyrir „nokkra félaga" að taka tilefni
af þessu, til að fara að skýra fyrir mönnum aðra
góða kosti þessa félaga þeirra, sem alls ekki
koma að neinu leyti í bága við dóm minn um
hann sem leikara. En vel máttu þessir félagar
skýra rétt frá lögum félagsins, er þeir fóru að
bera í bætifláka fyrir hr. Þ. Þ. Þeir segja: „það
eru lög í Leikfélaginu, að hver félagsmaður er
skyldur að leika það hlutverk, sem þar til kjörinn
maður úthlutar honum". Annaðhvort þekkja þessir
félagsmenn ekki lög sín, eða þeir skýra vísvitandi
rangt frá þeim, og væri það miður sæmilegt.
Samkv. 3. gr. laganna er hver félagsmaður ekki
skyldur til að leika, sem líka væri harla
ósanngjarnt. Félagsmenn geta verið tvenns-
konar, starfandi og starflaustr meðlimir, og það
var því hr. Þ. Þ. alveg í sjálfsvald sett, hvort
hann vildi sýna sig á leiksviðinu, eða eigi. Þess-
vegna er það rugl eitt, sem „nokkrir félagar"
bera fram í „Islandi". Margir dugandi menn eru
í Leikfélaginu, sem taka ekki verklegan þátt í
leikjunum (starflausir meðlimir) og meðal þeirra
ætti hr. Þ. Þ. einnig að vera.
V. J.
Kaupfélag Árnesinga. í kaupfél. Árnes-
inga, sem viðskipti hafði við L. Zöllner næstl. ár,
eins og fyrri var verð á vörum þannig: Bankabygg
nr. 1. Kr 7,08 hver 100 ®. Grjón kr. 9,75
— 100 ®. Rúgmjöl kr. 5,69 — 100 ®. Klofn-
ar baunir 8,06 — 100 ®. Rúg kr 5,57
— 100 ®. Hveiti kr. 7,08 — 100 ®. Flór-
mjöl kr. 11,50 — 100 ®. Kaffi kr. 0,59
pundið. Export 0,39 ®. Kandís kr.
o,22^/5 ®. Melís í toppum kr. 0,20 ®. Melís högg-
inn kr. 0,19 ®. Rjól kr. 1,04 ®. Rulla kr.1,39 ®.
Baðmeðul kr. 0,41 ®. Ljáblöð kr. 0,77 st. Hvítt
garn 0.78 ®. Brúnt do 1,15 ®. Saumur 4 þ. 1,08
(500 st.). Saumur 3 þ. kr. 0,58 Saumur 2 þ.
o,60^/2 (1000) Saumur 1 þ. 0,191/2 (1000, Tvinni nr.
30 — 1.14 lylftin.
Félagsmenn borguðu vörur sínareinungis með
sauðum og peningum, varð verð meðalsauðs
(117 ®) kr. 10,02. að frádregnum útlendum kostnaði.
y. b.
Inniendar fréttir.
Suður-Þingeyarsýslu 20. jan.
Talsvert hcfur verið talað hér um politíkina,
en þó mest í heimahúsum, fátt um fundi í því
skyni. Þingmaðurinn (Pétur á Gautlöndum) hélt
leiðarþing í haust. Hann gat þess, að Jón Ólafs-
son gæfi út blað í Reykjavík, sem myndi fremur öðr-
1 um blöðum flytja skoðanir sínar og sinna skoðunar-
bræðra. En þegar Svo„NýjaÖldift"kom norðurhing-
að, fannst oss Suður-Þingeyingum stefna hennar í
stjórnarskrármálinu vera öll önnur en stefna sú, er
vérvildum ogjafnan höfum ó'skað,að þingmaðurvor
fylgdi í því málí. Þessvegna voru það almennar
tilgátur, að þingmaðurinn hefði mismælt sig, eða
eða hann hefði misskilið Jón Ólafsson. — Það
getur nú hver trúað því sem honum þykir trúleg-
ast. — Vér höfum annars miklar mætur á þing-
manni vorum, álítum hann velviljaðan mann, góð-
an dreng og vel skynsaman mann. Það væri því
ástæðulaust að halda, að hann sjái ekki, hversu
hættulegt það gétur verið undir núverandi kring-
umstæðum að taka upp miðlunarstefnuna frá 1889.
Án þess mér detti í hug að neita því, áð hún
geti haft sína kosti, og í flokk formælenda. henn-
ar séu margir góðir drengir, þá hlýt eg að sjá
það, að sú stefna, sem varð undirrót eða orsök
hins mesta sundurlyndis og úlfúðar 1889, er ekki
líklég til þess að verða til sátta og samkomulags,
eins og nú horfir við. — Þetta held eg líka að
þorra Þingeyinga sé fullljóst. —
Húnavatnssýslu 12. febr.
Fréttafátt héðan um þessar mundir. Svo vik-
um skiptir hefur verið hér útsynningsrosi, en þó
ekki sett mikinn snjó niður í lágsveitum.— Frem-
ur illt kvef að ganga. — Um miðbik f. m. vöru
þrír fundir haldnir á Blönduósi: búnaðarmálafund-
ur, fjallskilareglugerðarfundur og pöntunarfundur,
en lítið kvað að fundum þessum, og allt þetta
fundaglamur fremur til málamynda og til að sýn-
ast, en til verulegs gagns. Fjallskilareglugerðin
hefur verið hér á prjónunnm mikið á annan tug
ára, en það sýnist enn að eiga fremur langt í
land, að eitthvert verulegt vit komizt í hana. Þó
er þetta ekki því að kenna, að sýslunefndin gefi
sér ekki tíma til að hugsa um hana, því að sjald-
an standa fundir hennar skemur en viku, og þyk-
ir öllum almenningi það kostnaðarsöm seta í sam-
anburði við eptirtekjuna.
Pöntunarfélagsverzlunin heldur áfram, en frem-
ur er það hnekkir fyrir hana, að menn eru
óánægðir með ýmislegt í stjórn félagsins t. dv
þykir það nokkuð dýrt að borga óvöldum vinnu-
mönnum, sem fara i hrossarekstur fyrir félagsmenn
6 kr. á dag, eins og átti sér stað sðastl. sumar.
Um þetta er mikið talað, og til ámælis lagt fé-
lagsstjórninni.
Eyrarbakka, 14. febr.
Hér ber fátt til tíðinda annað en mjög illt
kvef hefur gengið hér síðan nokkru fyrir jól, og
vart hefur orðið við hettusótt og hálsbólgu ínokkr-
um unglingum. Afli af sjó mjög lítill í haust og
alls enginn nú um langan tíma, enda aldrei á sjó
fært vegna umhleypinga og óvanalegrarbrimveður-
áttu.
Allrnargir Eyrbekkingar höfðu talsverða at-
vinnu við grjótdrátt tíl hins fyrirhugaða vegar
milli Eyrarbakka og Ölvesárbrúarinnar og kom
það sannarlega í góðar þarfir, því menn eiga he'r
ekki sllku að venjast um þennan ttma árs.
Sjónleikir hafa verið haldnir hér í vetur að
vanda og verið allvel sóttir; ýmist hafa þeir ver-
ið haldnir til ágóða fyrir kvennfélagið hér, sem
á miklar þakkir skilið fyrir hjálp sína við fátæka
og veíka, eða fyrir aðrar þarfar stofnanir. Stðast
var leikið hér, 1 gærkveldi: „Eitt kvöld í klúbbn-
um“ gamanleikur í þremur þáttum, eptir Bjarna
sál. Pálsson, organista á Stokkséyri. Kvaeðin, sem
í leiknum eru, hafði I. V. Leifur, sem nú er í
Ameríku orkt. Leikendurnir voru; ísólfur Páls-
son organisti og Jón (eldri) bróðir hans, Jón Ad-
olphsson frá Stokkseyri, Jón Jónsson frá Götu,
Þórður Bjarnason (sonur höfundarins) og Olgeir
Jónsson frá Grímsljósum; gerðu þeir sér ferð hing-
að út eptir; til að leika til ágóða bæði fyrir lúðra
þá, er vér Eyrbekkii^gar höfum nú loks fengið
fyrir ötula framgöngu hr. Gísla Jónssonar verzl-
unarmanns og til ágóða fyrir sjómaunasjóð Árn-
essýslu. Leikendurnir leystu verksittvel afhendi
og eiga þakkir miklar skyldar fyrir ósérplægni
sína og áhuga á því, að styðja þessar þörfu stofn-
anir, enda var leikurinn mjög vel sóttur og þótti
góð skemmtun.
Ur því eg minnist á lúðrana, þykir mér vel
við eiga, að ininnast dálítið frckar á þá, ekki síð-
ur fyrir það að einhver góður „sambekkingur"
minn hefur minnst þeirra í yðar heiðraða blaði
áður, á þann hátt að lítíð heyrðist til þeirra. Það
eru nú nálægt tveir mánuðir, síðan þeir komu,
og er þvt ekki að búast við miklu af þeim, eptir
ekki lengri tíma; en það hef eg heyrt söngfróða
menn segja, sem heyrt hafa á æfingu hjá þeim,
sem byrjaðir eru að þeyta þá,- undir forustu hr.
Gtsla Jónssonar, að þeir séu ótrúlega vel æfðir
eptir svo stuttan tíma, enda kváðu þeir halda æf-
ingar 3—4 sjnnum á ,viku. og alþr vera vel vald-
ir menn 1 söngfræðislegu tilliti.
I ráði kvað vera að halda hlutaveltu á ver-
tíðinni í vetur til ágóða fyrir lúðfana, og hyggja
menn gott til þess, að hún verði styrkt af mprg-
um, sem sönglist unna.
Nú er sagt, að útgerðarmaður gufubátsins
„Oddur" ætli að hættá við að leigj'a hann Rang-
árvalla- og Árnessýslum til strandferða í sumar,